5 दिवसात उध्वस्त झाली जगातील सर्वात बलाढ्य संघटना हिजबुल्लाह; ‘असा’ होता नेतन्याहूंचा मास्टरप्लॅन

इस्रायलने 23 सप्टेंबरपासून संपूर्ण ताकदीने हिजबुल्लाविरुद्ध युद्ध पुकारले. पण इस्रायलने जगातील सर्वात बलाढ्य अशासकीय संघटना हिजबुल्लाला अवघ्या 15 दिवसांत गुढघे टेकायला भाग पाडले. इस्रायलच्या हल्ल्यात हिजबुल्लाचे सर्वोच्च नेतृत्व संपुष्टात आले आहे. एक लाख सैनिकांची फौज आहे पण त्यांना मार्गदर्शन करायला कोणीच उरले नाही.

जेरुसलेम : इस्रायलने अवघ्या १५ दिवसांत जगातील सर्वात शक्तिशाली अशासकीय संघटना हिजबुल्लाचे कंबरडे मोडले. पण हे करणे इतके सोपे नव्हते. इस्रायल गेल्या 11 महिन्यांपासून हिजबुल्लाहच्या विरोधात मोठी योजना आखत होता. इस्रायलने २३ सप्टेंबर रोजी हिजबुल्लाहविरुद्ध युद्ध घोषित केले आणि २७ सप्टेंबर रोजी त्याचा नेता हसन नसराल्लाहला ठार केले. एवढेच नाही तर आत्तापर्यंत इस्रायलने हिजबुल्लाच्या अनेक कमांडरला मारले आहे. जाणून घ्या इस्रायलच्या योजनेची अंतर्गत कहाणी.

येथून झाली युद्धाला सुरुवात 

7 ऑक्टोबर 2023 रोजी हमासने इस्रायलवर मोठा हल्ला केला. या हल्ल्यात 1200 इस्रायली नागरिकांना आपला जीव गमवावा लागला आणि 251 जणांना ओलीस ठेवण्यात आले. यासह इस्रायलने हमासविरुद्ध युद्ध घोषित केले. यादरम्यान गाझामध्ये इस्त्रायली हल्ल्यांच्या निषेधार्थ हिजबुल्लाने उत्तर इस्रायललाही लक्ष्य करण्यास सुरुवात केली. याचा परिणाम असा झाला की सुमारे ६५ हजार इस्रायली नागरिकांना आपली घरे सोडावी लागली.

11 महिने फक्त हमासवर लक्ष केंद्रित केले

गेल्या 11 महिन्यांपासून इस्रायलने अत्यंत काटेकोरपणे काम केले. गाझामधील हमासचा नायनाट करण्यावर त्यांनी पूर्ण लक्ष केंद्रित केले. उत्तर सीमेवरील इस्रायली सैन्याने हिजबुल्लाहच्या हल्ल्यांपासून बचाव केला. हिजबुल्लाविरुद्ध आता आक्रमकता दाखवली तर अनेक आघाड्यांवर युद्ध लढावे लागू शकते, हे त्यांना माहीत होते.

मोसादने हिजबुल्लाहवर गुप्तचर पाळत ठेवली होती

इस्रायलने गाझामध्ये हमासचे कंबरडे मोडणे सुरूच ठेवले. इराणची राजधानी तेहरानमध्ये त्याचा नेता इस्माइल हनीयेहची हत्या झाली. इस्माईलच्या मृत्यूने हमासचे मनोधैर्य खचले. हमास विरुद्ध गेल्या 11 महिन्यांच्या युद्धादरम्यान मोसादने हिजबुल्लाहचे गुप्तचर निरीक्षण सुरू केले, कारण त्याला माहित होते की हमासनंतर ही संघटना इस्रायलसाठी सर्वात मोठा धोका आहे.

हिजबुल्लाला हेरगिरीबद्दल माहिती मिळाली

फेब्रुवारीमध्ये हिजबुल्लाचा प्रमुख हसन नसरल्लाहवर इस्रायली हेरगिरीचा संशय होता. यानंतर त्याने आपल्या सर्व सैनिकांना मोबाइल फोनऐवजी पेजर आणि वॉकी-टॉकी वापरण्याचे आदेश दिले. पण मोसाद त्यांच्या दोन पावले पुढे होता. त्याने फेब्रुवारी महिन्यातच हिजबुल्लाच्या पाच हजार पेजर्सवर स्फोटके पेरली होती.

प्रत्येक हालचालीवर लक्ष ठेवले जात होते

हिजबुल्लाच्या प्रत्येक कृतीवर मोसाद लक्ष ठेवून होते. शस्त्रे कुठे ठेवली आहेत? जहाजविरोधी क्षेपणास्त्रे कुठे आहेत? एवढेच नाही तर हिजबुल्लाच्या कमांडरची संपूर्ण यादी तयार करण्यात आली. हसन नसराल्लासह प्रमुख कमांडरचे लपलेले ठिकाण कुठे आहेत? मोसादने ही माहिती गोळा केली.

या बहाण्याने इस्रायलने युद्ध सुरू केले

दुसरीकडे गाझामध्ये हमास खूपच कमकुवत झाला असताना इस्रायलने हिजबुल्लाविरुद्ध आघाडी उघडण्याचा निर्णय घेतला. इस्रायलने हिजबुल्लाहवरील हल्ल्याचे कारण दिले की, जोपर्यंत त्याचा खात्मा होत नाही तोपर्यंत उत्तर इस्रायलमधील ६५ हजार लोकांचे त्यांच्या घरी सुरक्षित परतणे शक्य नाही.

पेजर हल्ल्यामुळे भीती निर्माण झाली

17 आणि 18 ऑक्टोबर रोजी, मोसादने संपूर्ण इस्रायलमध्ये पेजर आणि वॉकी-टॉकी, लॅपटॉप आणि सौर पॅनेलचा स्फोट केला. 50 हून अधिक लोकांना आपला जीव गमवावा लागला आणि 4000 हून अधिक लोक जखमी झाले. विशेष म्हणजे 1500 हमास सैनिक अपंग झाले. कोणाचा डोळा गेला तर कोणाचा हात बेपत्ता. या घटनेमुळे हिजबुल्लाहच्या सैनिकांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण झाले होते. त्याच वेळी इस्रायलने आपल्या ताकदीची जाणीव करून दिली की आपल्या आजूबाजूचे सर्व काही आपल्या लक्ष्यावर आहे.

संपर्क यंत्रणा उद्ध्वस्त

पेजर आणि वॉकी-टॉकीजच्या स्फोटामुळे हिजबुल्लाची संपर्क यंत्रणा पूर्णपणे उद्ध्वस्त झाली. हिजबुल्लाह आपल्या सैनिकांमध्ये संवाद प्रस्थापित करण्याआधीच, इस्रायलने युद्धाच्या नवीन टप्प्याची घोषणा केली. 23 सप्टेंबरपासून इस्त्रायली लढाऊ विमानांनी हिजबुल्लाच्या स्थानांना लक्ष्य करण्यास सुरुवात केली. हिजबुल्लाला लढवय्यांशी वाटाघाटी आणि समन्वय साधण्याचे कोणतेही साधन राहिले नव्हते. याचा फायदा इस्रायलने घेतला. 23 सप्टेंबर ते 27 सप्टेंबर या अवघ्या पाच दिवसांत इस्रायलने हिजबुल्लाचे सर्वोच्च नेतृत्व नष्ट केले.

हिजबुल्लाहच्या शस्त्रांवर पहिला हल्ला

इस्रायलच्या हल्ल्यांमध्ये एक विशेष नमुना दिसून येतो. खरे तर इस्रायलने हिजबुल्लाहच्या लष्करी साठ्याला सर्वाधिक लक्ष्य केले. इस्रायलला माहित आहे की हिजबुल्लाकडे अत्यंत घातक शस्त्रे आहेत. हे वेळेपूर्वी नष्ट केले नाही तर इस्रायलला मोठे नुकसान सहन करावे लागू शकते.

सेनापतींना मारून परत तोडले

इस्त्रायलची दुसरी सर्वात महत्वाची रणनीती म्हणजे सर्वोच्च कमांडर मारून संघटनेचे मनोधैर्य नष्ट करणे. इस्रायलने अजीज युनिट कमांडर मोहम्मद नासरला प्रथम ठार मारले. यानंतर नासार युनिट कमांडर सामी तालेब अब्दुल्ला मारला गेला. बेरूतमध्ये रॉकेट आणि क्षेपणास्त्र विभागाचा कमांडर इब्राहिम कुबैसी मारला गेला.

रणनीतीनुसार कमांडर मारले गेले

इस्रायलवर रॉकेट डागणारा कमांडर इब्राहिम मुहम्मद याला ठार करून इस्रायलने हिजबुल्लाहच्या हवाई हल्ल्यांची क्षमता मर्यादित केली. यानंतर रदवान फोर्सचा कमांडर इब्राहिम अकील मारला गेला. त्याआधी स्ट्रॅटेजिक युनिटचा प्रमुख फुआद शुकर मारला गेला. इस्रायलवरील हल्ला हिजबुल्लाहच्या दक्षिण आघाडीवरून होत होता. इस्रायलने या आघाडीचा प्रमुख अली कारकी मारला. त्याच्या मृत्यूमुळे इस्रायलवरील हिजबुल्लाहच्या हल्ल्यांमध्ये मोठी घट झाली. कमांडर विसम अल तावील मारला गेला. रडवान फोर्सचे प्रशिक्षण देणाऱ्या अबू हसन समीरला ठार मारण्यात आले. इस्रायलवर नजर ठेवणाऱ्या हवाई युनिटचा कमांडर मोहम्मद हुसेन यांची हत्या करून इस्रायलने संघटनेची ताकद खूपच कमी केली.

सर्वात मोठा फटका हिजबुल्लाला बसला

27 सप्टेंबर रोजी इस्रायलने हिजबुल्लाला सर्वात मोठा धक्का दिला. आयडीएफने लेबनीजची राजधानी बेरूतमधील हिजबुल्लाहच्या भूमिगत मुख्यालयाला लक्ष्य केले. या हल्ल्यात हिजबुल्लाचा म्होरक्या हसन नसरल्लाह ठार झाला. हसनचा मृत्यू हा इस्रायलचा निश्चितच मानसिक विजय आहे. त्याचबरोबर हिजबुल्लाच्या मनोधैर्यावर हा मोठा धक्का असेल.

इस्रायलने कबूल केले हिजबुल्ला शक्तिशाली शत्रू

इस्रायलचे चीफ ऑफ स्टाफ स्वत: मानतात की हिजबुल्ला एक शक्तिशाली शत्रू आहे. त्याने अद्याप त्याची बरीचशी शस्त्रे वापरली नाहीत. जमिनीवर हल्ला करण्याची परिस्थिती उद्भवल्यास हमासपेक्षा हिजबुल्लाह इस्रायलसमोर मोठे आव्हान उभे करेल, असा विश्वास त्यांनी व्यक्त केला.

नसराल्लाहची वर्षभर हेरगिरी केली जात होती

इस्रायली लष्कराने आपल्या निवेदनात म्हटले आहे की, हसन नसराल्लाहच्या प्रत्येक हालचालीवर गेल्या एक वर्षापासून पाळत ठेवण्यात आली होती. तो तिथे कुठे राहतो आणि कुठे जातो? अचूक गुप्त माहिती मिळाल्यानंतरच त्याच्या लपण्याच्या ठिकाणावर हल्ला करण्यात आला.

इस्रायलचे अपेक्षेपेक्षा कमी नुकसान

इस्रायली सैन्य, IDF, स्वतः असा अंदाज आहे की युद्धाच्या परिस्थितीत, हिजबुल्लाह दररोज हजारो रॉकेट गोळीबार करण्यास सक्षम आहे. या हल्ल्यांमध्ये शेकडो लोकांना आपला जीव गमवावा लागू शकतो. पण इस्त्रायलची गुप्तचर संस्था मोसादच्या योजनेचा हा परिणाम होता की, इस्रायलला अंदाजाइतके नुकसान सोसावे लागले नाही. हिजबुल्लासोबतच्या युद्धात 26 इस्रायली नागरिक आणि 22 सैनिकांना आपला जीव गमवावा लागला आहे.

नुकसान कोणाचे व किती झाले?

11 महिन्यांच्या संघर्षात हिजबुल्लाहच्या 500 हून अधिक सैनिकांना आपला जीव गमवावा लागला आहे. 7 ऑक्टोबर ते 20 सप्टेंबरपर्यंत इस्रायल आणि हिजबुल्लाह यांच्यात एकूण 10,214 हल्ले झाले आहेत. इस्रायलने 81 टक्के म्हणजे 8,313 हल्ले केले. लेबनॉनमध्ये झालेल्या या हल्ल्यांमध्ये 752 लोकांना आपला जीव गमवावा लागला. हिजबुल्लाहने 1,901 हल्ल्यांची जबाबदारी स्वीकारली. परिणामी 65 हजार इस्रायली नागरिकांना आपली घरे सोडावी लागली.