शिक्षणात आता धकलगाडी चालणार नाही; 5वी-8वी उत्तीर्ण होणे आवश्यक, नो डिटेन्शन पॉलिसीमध्ये बदल

आपल्या भारतीय शालेय शिक्षण पद्धतीवरुन अनेकदा टीका केली जाते. यापूर्वी विद्यार्थ्यांचा विचार करुन 5 ते 8 इयत्तामध्ये पास केले जात होते. मात्र आता अशा पद्धतीने पास करणे बंद केले जाणार आहे.

इयत्ता 5वी आणि 8वीच्या वार्षिक परीक्षेत अनुत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना पदोन्नती न देता त्यांना त्याच वर्गात बसवण्याऐवजी केंद्र सरकारने शालेय शिक्षणाच्या प्रगतीशील उपक्रमापासून एक पाऊल मागे घेतले आहे. एकीकडे मुलांच्या मनावर परीक्षेचा ताण आणि ओझे असल्याची तक्रार करायची आणि दुसरीकडे नापास झाल्यावर त्यांना एकाच वर्गात ठेवायचे, ही दुटप्पी वृत्ती नाही का?

विद्यार्थ्यांना परीक्षाकेंद्रित अभ्यास न करता विषय समजून घेण्यावर भर द्यावा, असे यापूर्वी शिक्षण धोरणात म्हटले होते. तसेच कोणताही विद्यार्थी नापास झाल्यास त्याला शाळा सोडण्याची सक्ती करू नये. त्यामुळेच गतवर्षी इयत्ता 5वी आणि 8वीमध्ये विद्यार्थी नापास होत नव्हते. इयत्ता पहिली ते आठवीपर्यंतच्या विद्यार्थ्यांना शिक्षणाचा अधिकार देण्याची तरतूद कायद्यात करण्यात आली होती.

महाराष्ट्र राजकारणसबंधित बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

8 वी उत्तीर्ण न होण्याचा अर्थ असा नाही की चाचणी घेतली गेली नाही किंवा विद्यार्थ्याचे मूल्यमापन करून पुढील इयत्तेत पाठवले गेले नाही. प्रत्येक विद्यार्थ्याकडे समर्पित वृत्तीने शिक्षकाने वैयक्तिक लक्ष द्यावे आणि तो ज्या विषयात कमकुवत असेल त्या विषयात तो प्रवीण असल्याची खात्री करून घ्यावी, असे सांगण्यात आले. विद्यार्थ्याला अनुत्तीर्ण करण्याऐवजी त्यावर उपाय शिकवून नंतर त्याला पुढच्या वर्गात पाठवण्यावर भर देण्यात आला. यामध्ये कोणतीही गुंडगिरी नसून सर्व विद्यार्थ्यांना सुधारात्मक शिकवणी न देता उत्तीर्ण करण्यात आले.

डॉ. मनमोहन सिंग यांचा जीवनप्रवास जाणून घ्या एका क्लिकवर

विशेषतः सरकारी शाळांमध्ये शिक्षणाची स्थिती वाईट होती. नापास होण्याच्या भीतीने मुले अजिबात अभ्यास करत नसल्याच्या तक्रारी पालकांकडून येऊ लागल्या. शिक्षकांसोबतच नेत्यांनीही हा मुद्दा उपस्थित केला. अनेक गरीब मुले नापास झाल्यावर अभ्यास आणि शाळा सोडतात, याचा विचारच केला नव्हता. अखेर केंद्राने याबाबत घटनादुरुस्ती करून ही तरतूद बदलण्याची परवानगी दिली. यानंतर अर्ध्याहून अधिक राज्यांनी हा धक्काबुक्की थांबवली. आता केंद्र सरकारनेही केंद्रीय विद्यालय, नवोदय विद्यालय, सैनिक शाळा यांसारख्या आपल्या अखत्यारीतील सुमारे 3,000 शाळांमधून ही तरतूद काढून टाकली आहे.

महाराष्ट्राने आधीच काढला होता. आता इयत्ता 5वी आणि 8वीचे विद्यार्थी वार्षिक परीक्षेत आणि 2 महिन्यांनी होणाऱ्या पुरवणी परीक्षेत अनुत्तीर्ण झाल्यास त्यांना त्याच वर्गात बसावे लागणार आहे. जगात शिक्षण क्षेत्रात नवनवीन प्रयोग होत आहेत पण भारतात पास आणि नापास ही जुनी परंपरा आजही चालू आहे.

लेख- चंद्रमोहन द्विवेदी

 

याचे मूळ आर्टिकल वाचण्यासाठी आपण https://navbharatlive.com/ यावर क्लिक करावे