International Literacy Day: UNESCO ने ‘या’ लढ्याला समर्पित केला आहे आजचा दिवस, जाणून घ्या रंजक इतिहास

जगभरात शिक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी दरवर्षी 8 सप्टेंबर रोजी आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस साजरा केला जातो. या दिवसाची सुरुवात आणि महत्त्व जाणून घेऊया. तसेच, या वर्षीच्या आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिनाची थीम काय आहे हे जाणून घ्या.

आज जग आंतरराष्ट्रीय शिक्षण दिन साजरा करत आहे. 3 डिसेंबर 2018 रोजी संयुक्त राष्ट्रांच्या 73 व्या आमसभेत 24 जानेवारी रोजी आंतरराष्ट्रीय शिक्षण दिन साजरा करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. प्रत्येक व्यक्ती आणि समाजासाठी शिक्षण महत्त्वाचे आहे. हे लक्षात घेऊन दरवर्षी 24 जानेवारी रोजी आंतरराष्ट्रीय शिक्षण दिन साजरा केला जातो. जागतिक शांतता आणि शाश्वत विकासामध्ये शिक्षणाचे योगदान लक्षात ठेवणे आणि या दिशेने अधिक प्रयत्नांसाठी जागरूकता निर्माण करणे हा त्याचा उद्देश आहे. युनेस्कोच्या मते, आजही जगातील 258 दशलक्ष मुले आणि तरुण शाळेत जात नाहीत. 617 दशलक्ष मुले आणि किशोरवयीन मुलांना मूलभूत गणित माहित नाही.

आंतरराष्ट्रीय शिक्षण दिन 2024 ची थीम

आंतरराष्ट्रीय शिक्षण दिन 2024 ची थीम ‘शाश्वत शांततेसाठी शिकणे’ आहे. युनेस्कोने ते द्वेषयुक्त भाषणाविरुद्धच्या लढ्यासाठी समर्पित केले आहे. या दिवशी, द्वेषयुक्त भाषणाशी लढण्यासाठी जगभरात युनेस्कोद्वारे ऑनलाइन प्रशिक्षण दिले जाईल. ज्यामध्ये हेट स्पीच थांबवण्याबाबत माहिती दिली जाईल. आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिनाचे मूळ तेहरान, इराण येथे 1965 मध्ये झालेल्या निरक्षरतेच्या निर्मूलनावरील शिक्षण मंत्र्यांच्या जागतिक परिषदेत आहे. या परिषदेने जागतिक स्तरावर साक्षरतेला चालना देण्याच्या कल्पनेला जन्म दिला. त्यानंतर, UNESCO ने 1966 मध्ये 14 व्या सर्वसाधारण परिषदेत 8 सप्टेंबर हा आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस म्हणून अधिकृतपणे घोषित केला.

भारतातील शिक्षणाबाबत कायदेशीर तरतुदी

भारतात शिक्षणाबाबत अनेक तरतुदी आहेत. ज्यामध्ये शिक्षणाचा अधिकार एक आहे. 46 व्या घटनादुरुस्तीमध्ये कलम 21-अ अंतर्गत शिक्षण हा मूलभूत अधिकार घोषित करण्यात आला आहे. ज्या अंतर्गत सहा ते चौदा वर्षे वयोगटातील सर्व मुलांसाठी मोफत आणि सक्तीच्या शिक्षणाची तरतूद आहे. एका वर्षानंतर, 8 सप्टेंबर, 1967 रोजी, जगाने प्रथमच हा विशेष दिवस साजरा केला, जो एका महत्त्वपूर्ण जागतिक पाळण्याची सुरुवात होता. तेव्हापासून, धोरणकर्ते, अभ्यासक आणि जनतेला अधिक साक्षर, न्याय्य, शांततापूर्ण आणि शाश्वत समाज निर्माण करण्यासाठी साक्षरतेचे महत्त्व लक्षात आणून देण्यासाठी दरवर्षी 8 सप्टेंबर रोजी आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस साजरा केला जातो.

हे देखील वाचा : जगातील एक ‘असा’ देश जिथे लाकडी पेटीत लपवून ठेवतात गणपतीची मूर्ती; जाणून घ्या यामागची रंजक कथा

परस्पर समंजसपणा आणि शांततेसाठी साक्षरता

यावर्षी आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस “बहुभाषिक शिक्षणाचा प्रसार: परस्पर समंजसपणा आणि शांततेसाठी साक्षरता” या थीम अंतर्गत आयोजित केला जाईल. यावर्षी आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवसाची थीम “बहुभाषिक शिक्षणाचा प्रसार: परस्पर समंजसपणा आणि शांततेसाठी साक्षरता” अशी निश्चित करण्यात आली आहे. 9 आणि 10 सप्टेंबर 2024 रोजी कॅमेरूनमधील Yaoundé येथे जागतिक महोत्सव आयोजित केला जाईल.

हे देखील वाचा : डोडीतालमध्ये आहे भगवान गणेशाचे जन्मस्थान; माता अन्नपूर्णाचे मंदिर आणि तलावाचे खोल रहस्य