का साजरा केला जातो आजच्या दिवशी जागतिक बालदिन? जाणून घ्या 20 नोव्हेंबरचे खास महत्त्व

इतर देशांच्या तुलनेत, भारतात सर्वाधिक बाल किशोरवयीन लोकसंख्या आहे जी सध्या 25.3 कोटी आहे आणि येथील प्रत्येक पाचवा व्यक्ती 10 ते 19 वर्षांच्या दरम्यान आहे.

नवी दिल्ली :  इतर देशांच्या तुलनेत, भारतात सर्वाधिक बाल किशोरवयीन लोकसंख्या आहे जी सध्या 25.3 कोटी आहे आणि येथील प्रत्येक पाचवा व्यक्ती 10 ते 19 वर्षांच्या दरम्यान आहे. भारताची मोठी किशोरवयीन लोकसंख्या सुरक्षित, निरोगी, शिक्षित आणि माहिती आणि कौशल्यांनी सुसज्ज असल्यास देशाच्या विकासाला चालना देण्यासाठी सामाजिक, राजकीय आणि आर्थिकदृष्ट्या फायदा होऊ शकतो.

मुलांमध्ये आंतरराष्ट्रीय एकता आणि जागरूकता वाढवण्यासाठी आणि मुलांचे जीवन सुधारण्यासाठी दरवर्षी 20 नोव्हेंबर रोजी जागतिक बालदिन साजरा केला जातो. जागतिक बालदिन हा युनिसेफद्वारे मुलांसाठी आणि मुलांसाठी साजरा केला जाणारा जागतिक दिवस आहे. प्रत्येक मुलासाठी आरोग्य, सुरक्षितता आणि आनंदाचे स्वप्न असल्याचे युनिसेफने म्हटले आहे. जागतिक बाल दिन हा युनिसेफचा मुलांसाठी कृती करण्याचा जागतिक दिवस आहे, मुलांनी, बालहक्कावरील कन्व्हेन्शन दत्तक घेतल्याबद्दल.

 

युनायटेड नेशन्स जनरल असेंब्लीने शिफारस केली आहे की सर्व देशांनी सार्वत्रिक बालदिन स्थापन करावा, जो जागतिक बंधुता आणि मुलांमधील समजूतदारपणाचा दिवस म्हणून साजरा केला जाईल. त्यानंतर 20 नोव्हेंबर ही महत्त्वाची तारीख ठरली, कारण या दिवशी 1959 मध्ये संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेने बालहक्कांची घोषणा स्वीकारली. 1989 मध्ये या दिवशी संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेनेही बालहक्कावरील अधिवेशन स्वीकारले. 1990 पासून, जागतिक बाल दिन देखील ज्या तारखेला संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेने बालकांच्या हक्कांवरील घोषणा आणि अधिवेशन स्वीकारले त्या तारखेचा वर्धापन दिन साजरा केला जातो. हे अधिवेशन इतिहासातील सर्वात जलद आणि व्यापकपणे मंजूर झालेला आंतरराष्ट्रीय मानवाधिकार करार आहे.

जागतिक बालदिन आपल्यापैकी प्रत्येकाला मुलांच्या हक्कांची वकिली, प्रचार आणि उत्सव साजरा करण्याची प्रेरणादायी संधी प्रदान करतो, ज्यामुळे मुलांसाठी एक चांगले जग निर्माण होईल.

यावेळची थीम काय आहे? (जागतिक बालदिन 2024 थीम)

जागतिक बालदिन 2024 ची थीम आहे “भविष्य ऐका”. युनिसेफ म्हणतो की, आम्ही मुलांच्या आशा, स्वप्ने आणि त्यांच्या भविष्यासाठीची दृष्टी सक्रियपणे ऐकण्यासाठी जगाला प्रोत्साहन देत आहोत, मुलांच्या सहभागाच्या हक्कांना प्रोत्साहन देत आहोत. अशा परिस्थितीत मुलांना त्यांना ज्या जगामध्ये राहायचे आहे त्याबद्दल त्यांचे मत व्यक्त करण्याचा अधिकार दिला पाहिजे आणि त्यांचा दृष्टिकोन ऐकणे आणि त्यांचे समर्थन करणे ही आपल्या सर्वांची जबाबदारी आहे.

नवराष्ट्र विशेष बातम्या : चंद्र आतून पोकळ कि भरीव? काय आहे ‘Hollow Moon Theory’? जाणून घ्या

आमचा वारसा निळ्या प्रकाशाने चमकतो

जागतिक बालदिनानिमित्त महत्त्वाच्या इमारती निळ्या दिव्यांनी उजळून निघाल्या आहेत. यावेळी जागतिक बालदिनानिमित्त भारतातील राष्ट्रपती भवन, संसद भवन, कुतुबमिनार, हावडा ब्रिज, संयुक्त राष्ट्र भवनाच्या सर्व इमारती आणि 120 बाल संगोपन संस्था यासारख्या 230 प्रतिष्ठित वास्तूंना निळ्या प्रकाशाने रंगवण्यात आले. जागतिक बालदिन आणि बालहक्क अधिवेशनाचे महत्त्व लक्षात घेऊन हैदराबादच्या ऐतिहासिक शहरातील प्रतिष्ठित चारमिनार निळ्या रंगात उजळला.

मध्य प्रदेशातील झाबुआ आणि धार ही गावे युनिसेफने निळ्या रंगात रंगवली होती. जागतिक बालदिनानिमित्त मध्य प्रदेशातील 75 हून अधिक ऐतिहासिक वास्तूंना निळ्या रंगात रंग देण्यात आला. ओडिशाचे कोणार्क सूर्य मंदिर, 13व्या शतकातील राजेशाही स्मारक आणि भारताची शान, जागतिक बालदिनाच्या पूर्वसंध्येला निळ्या प्रकाशात स्नान करण्यात आले. जयपूर, राजस्थानमधील रॉयल हवा महलने जागतिक बालदिनी निळ्या रंगात आश्चर्यकारक रंग पसरवले. मुंबई, महाराष्ट्राचे ऐतिहासिक टर्मिनल रेल्वे स्थानक आणि सध्या छत्रपती शिवाजी टर्मिनस म्हणून ओळखले जाणारे युनेस्कोचे जागतिक वारसा स्थळ व्हिक्टोरिया टर्मिनस बालदिनी मुलांच्या हक्कांसाठी आवाज उठवण्यासाठी निळ्या रंगात भिजले होते.

नवराष्ट्र विशेष बातम्या : ‘बर्म्युडा ट्रँगल’: अनेक जहाजांना गिळलेली एक रहस्यमयी जागा

भारत आणि युनिसेफला 75 वर्षे पूर्ण होत आहेत

या वर्षी युनिसेफने भारतात मानवतेला चालना देत 75 वर्षे पूर्ण केली आहेत. 10 मे 1949 रोजी भारत सरकार आणि युनिसेफ यांच्यातील संबंधांची सुरुवात करणारा मूलभूत सहकार्य करारावर स्वाक्षरी करण्यात आली. युनिसेफच्या मते, भारतातील गरिबी 21 टक्क्यांवर आली आहे आणि बालमृत्यूचे प्रमाणही निम्म्यावर आले आहे. 80 टक्के महिला आता आरोग्य केंद्रांमध्ये सुरक्षित वातावरणात जन्म देत आहेत, इतकेच नाही तर शाळेत न जाणाऱ्या मुलांची संख्या पूर्वीच्या तुलनेत 20 लाखांनी कमी झाली आहे. देखील खूप वाढ झाली आहे. जगाच्या लोकसंख्येच्या अंदाजे एक षष्ठांश लोकसंख्या असलेल्या देशासाठी ही आकडेवारी विशेष उपलब्धी आहे.