पृथ्वीचा वेग वाढतोय! मानव इतिहासातील सर्वात ‘लहान दिवस’ जुलै-ऑगस्टमध्ये अनुभवण्याची शक्यता

Earth shortest day July 2025 : पृथ्वीवरील एक दिवस 24 तासांचा असतो, हे आपल्याला लहानपणापासून शिकवले जाते. मात्र विज्ञान आता काही वेगळेच चित्र दाखवत आहे.

Earth shortest day July 2025 : पृथ्वीवरील एक दिवस २४ तासांचा असतो, हे आपल्याला लहानपणापासून शिकवले जाते. मात्र विज्ञान आता काही वेगळेच चित्र दाखवत आहे. शास्त्रज्ञांच्या माहितीनुसार, पृथ्वी तिच्या अक्षाभोवती नेहमीपेक्षा अधिक वेगाने फिरू लागली असून त्यामुळे आपण लवकरच ‘इतिहासातील सर्वात लहान दिवस’ अनुभवू शकतो. हा दिवस जुलै किंवा ऑगस्ट महिन्यात येण्याची शक्यता असून तो २४ तासांपेक्षा काही मिलिसेकंदांनी कमी असू शकतो.

कधी घडू शकतो सर्वात लहान दिवस?

खगोलभौतिकशास्त्रज्ञ ग्राहम जोन्स यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, ९ जुलै, २२ जुलै किंवा ५ ऑगस्ट २०२५ या तारखांमध्ये सर्वात लहान दिवस घडण्याची शक्यता आहे. या दिवशी पृथ्वी तिच्या अक्षाभोवती इतक्या वेगाने फिरणार आहे की दिवसाची लांबी २४ तासांपेक्षा १.६६ मिलिसेकंदांनी कमी असेल. ही घटना अतिशय सूक्ष्म असली तरी तिचे वैज्ञानिक महत्त्व मोठे आहे.

पृथ्वीचा वेग का वाढतोय?

पृथ्वीचा परिभ्रमण वेग पूर्वी इतका स्थिर नव्हता. सुमारे ४.५ अब्ज वर्षांपूर्वी, पृथ्वीवरील दिवस केवळ ३ ते ६ तासांचा होता. कालांतराने चंद्राच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे पृथ्वीचा परिभ्रमण वेग मंदावला आणि दिवसाची लांबी वाढली. मात्र, २०२० पासून या गतीत पुन्हा वाढ झाली आहे आणि पृथ्वी अधिक वेगाने फिरू लागली आहे. यामुळे दिवस काही मिलिसेकंदांनी लहान होऊ लागले.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : गनपावडरच्या सावलीत ‘Hormuz’! भारत-चीन तेल मार्ग नष्ट करण्याचा इराणचा हेतू, समोर आले भयानक सत्य

२०२० पासून दिवस कमी होण्याची प्रक्रिया सुरु

● २०२१ मध्ये एक दिवस १.४७ मिलिसेकंद कमी झाला होता.
● २०२२ मध्ये हा फरक १.५९ मिलिसेकंदांपर्यंत गेला.
● ५ जुलै २०२४ रोजी दिवस १.६६ मिलिसेकंद कमी होता  जो आतापर्यंतचा सर्वात लहान दिवस मानला जातो.

हा कल कायम राहिल्यास भविष्यात आणखी छोटे दिवस अनुभवले जाऊ शकतात. शास्त्रज्ञांच्या मते, चंद्राची कक्षा पृथ्वीच्या विषुववृत्तापासून दूर जात आहे, त्यामुळे अशा घटना घडत आहेत.

See more

Get ready for shortest days on record as Earth spins unusually fast on July 9, July 22, and August 5.

Earth is a pretty reliable clock – each full rotation takes about 86,400 seconds, or exactly 24 hours. But it’s not perfect. Since 2020, atomic clocks have revealed something… pic.twitter.com/bThTHkybjg

— 𝘾𝙡𝙤𝙪𝙙𝙢𝙖𝙣 (@Cloudman176) June 26, 2025

credit : social media

दिवस लहान होणे – कितपत गंभीर?

सामान्य जीवनावर दिवसाच्या मिलिसेकंदातील फरकाचा परिणाम फारसा होत नाही. आपण हे बदल जाणूही शकत नाही. मात्र, तंत्रज्ञान, उपग्रह संप्रेषण, दूरसंचार आणि डिजिटल घड्याळे यांवर याचा परिणाम होतो. अचूक वेळेसाठी वापरण्यात येणाऱ्या अणुघड्याळांमध्ये अशा सूक्ष्म बदलांची नोंद घेतली जाते.

पृथ्वी आणि चंद्राचे भविष्य

शास्त्रज्ञांच्या मते, सुमारे ५० अब्ज वर्षांनंतर पृथ्वी आणि चंद्र परस्परांच्या गुरुत्वाकर्षणात स्थिर होतील. म्हणजेच चंद्र पृथ्वीला कायम फक्त एका बाजूनेच दिसेल. यास ‘टाइडल लॉकिंग’ असे म्हणतात. अर्थात, त्या वेळेपर्यंत पृथ्वीवर अनेक मोठे बदल घडलेले असतील.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : उत्तराधिकारी कोण? दलाई लामा यांनी केला खुलासा आणि चीनला दिले जशास तसे उत्तर

वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून महत्त्वाची घटना

पृथ्वीवरील दिवसाचा कालावधी कमी होणे ही वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून महत्त्वाची घटना आहे. हा बदल सूक्ष्म असला तरी भविष्यातील अनेक खगोलीय आणि तांत्रिक घडामोडींसाठी तो अत्यंत महत्त्वाचा ठरू शकतो. पृथ्वीच्या गतीत झालेले हे बदल आपल्याला तिच्या गुंतागुंतीच्या यंत्रणेबाबत अधिक जाणून घेण्याची संधी देतात. वैज्ञानिकांनी दिलेल्या सूचनांनुसार, ९ जुलै, २२ जुलै किंवा ५ ऑगस्ट रोजी आपण इतिहासातील ‘सर्वात लहान दिवस’ पाहण्याची साक्ष देऊ शकतो.