US intel Strait of Hormuz : इराणकडून जगातील सर्वात संवेदनशील तेल मार्ग होर्मुझ सामुद्रधुनी बंद करण्याच्या तयारीची शक्यता अमेरिकन गुप्तचर संस्थांनी व्यक्त केली आहे. इस्रायलने १३ जून रोजी केलेल्या हल्ल्यानंतर आणि २२ जून रोजी अमेरिकेच्या प्रत्युत्तरादरम्यान, इराणने नौदल खाणी नौकांवर लोड केल्याचे आढळले आहे. हा मार्ग जगाच्या उर्जेची जीवनवाहिनी मानला जातो. त्यावर कोणतीही अडथळा निर्माण झाल्यास संपूर्ण जागतिक बाजारावर गंभीर परिणाम होऊ शकतो.
गनपावडरच्या सावलीत ‘होर्मुझ’
होर्मुझ सामुद्रधुनी ही पर्शियन आखात आणि अरबी समुद्राला जोडणारा ३४ किमी रुंद जलमार्ग आहे. यावरून सौदी अरेबिया, इराक, कतार, युएई, कुवेत आणि इराणसारख्या देशांचे कच्चे तेल आणि वायू जगभर पोहचते. जगातील सुमारे 20% कच्चे तेल या मार्गावरून दररोज जात असल्याने त्याचे धोरणात्मक महत्त्व प्रचंड आहे. अहवालानुसार, इराणने त्यांच्या युद्धनौकांवर पाण्याखाली तैनात करता येणाऱ्या खाणी लोड केल्या होत्या. अद्याप या खाणी प्रत्यक्षपणे समुद्रात सोडण्यात आलेल्या नाहीत, मात्र अमेरिका आणि तिच्या मित्र राष्ट्रांनी या हालचालींकडे गांभीर्याने पाहिले आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : उत्तराधिकारी कोण? दलाई लामा यांनी केला खुलासा आणि चीनला दिले जशास तसे उत्तर
इराणचा हेतू: युध्द की मानसिक दबाव?
अमेरिकन गुप्तचर संस्थांच्या मते, इराणने ही पावले दोन कारणांसाठी उचलली असावीत.
1. होर्मुझ बंद करण्याची प्रत्यक्ष तयारी
2. अमेरिका व मित्र राष्ट्रांवर मानसिक दबाव निर्माण करणे
22 जून रोजी इराणी संसदेने होर्मुझ सामुद्रधुनी बंद करण्याचा ठराव मंजूर केला होता, ज्यामुळे या शक्यतेला आणखी बळकटी मिळाली. तथापि, या निर्णयावर सर्वोच्च राष्ट्रीय सुरक्षा परिषदेची अंतिम मंजुरी आवश्यक आहे, जी अद्याप मिळालेली नाही. इराणने याआधीही अनेक वेळा अशा प्रकारच्या धमक्या दिल्या होत्या, पण त्या प्रामुख्याने राजकीय डावपेचापुरत्याच मर्यादित राहिल्या आहेत.
Coward Iran started playing behind Oil routes closure.
The Iranian parliament and #Khamenei closed the strait of Hormuz.
This is not going to help them from Israel.#IranVsIsrael #Worldwar3#IranIsraelConflict #IsraeliranWar pic.twitter.com/BGqRfHMlIO
— अखण्ड भारत संकल्प (@Akhand_Bharat_S) June 22, 2025
credit : social media
अमेरिकेची सज्जता आणि गुप्तचर यंत्रणांचा इशारा
जरी होर्मुझ सामुद्रधुनी सध्या खुली असली आणि तेलाच्या किंमती स्थिर असल्या, तरी अमेरिका आणि त्याचे नौदल सतर्क आहेत. बहरीनमध्ये तैनात असलेला यूएस फिफ्थ फ्लीट या भागातील सुरक्षेसाठी जबाबदार असून, इराणच्या हलचालींवर बारकाईने नजर ठेवत आहे. नुकत्याच इराणमधील अणुऊर्जा तळांवर झालेल्या हल्ल्यांमुळे तणाव वाढला होता. त्यामुळे अमेरिकेने आपल्या खाणविरोधी जहाजांना तात्पुरते हटवले होते, जेणेकरून संभाव्य इराणी हल्ल्यांपासून बचाव करता येईल.
जागतिक ऊर्जा सुरक्षेवर टांगती तलवार
जर इराणने होर्मुझ बंद करण्याचा निर्णय प्रत्यक्षात उतरवला, तर जागतिक ऊर्जा पुरवठ्यावर मोठा ताण निर्माण होईल. तेलाच्या किमती झपाट्याने वाढतील आणि भारत, चीनसह अनेक देशांच्या अर्थव्यवस्थांवर त्याचा थेट परिणाम होईल. विशेषतः भारत आणि चीनसारखे तेल आयात करणारे देश या मार्गावर सर्वाधिक अवलंबून आहेत. त्यामुळे इराणकडून अशा हालचाली झाल्यास या देशांना मोठ्या आर्थिक झळा पोहोचू शकतात.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : अमेरिकेत राजकीय व आर्थिक वादळाची शक्यता; नक्की काय आहे हे ट्रम्प यांचे ‘One Big Beautiful Bill’?
एक गंभीर सुरक्षेचा इशारा
इराणने होर्मुझमध्ये लोड केल्याचा अमेरिकन गुप्तचर संस्थांचा दावा म्हणजे एक गंभीर सुरक्षेचा इशारा आहे. जरी आतापर्यंत प्रत्यक्ष संघर्ष टाळण्यात यश आले असले, तरी तणावाची पातळी खूपच जास्त झाली आहे. जगातील प्रमुख शक्तींनी आता शांतता राखण्यासाठी प्रयत्न सुरु ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे, अन्यथा एक चुकीचा पाऊलही जगाला नव्या ऊर्जा संकटाच्या गर्तेत लोटू शकतो.
