.png "Videos"){kind=small}
Israel Arrow 3 intercept : इस्रायल आणि इराण यांच्यातील संघर्षाने पुन्हा एकदा तीव्र रूप धारण केले असून, अलीकडील हवाई हल्ल्यांत इस्रायलने आपली अत्याधुनिक हवाई संरक्षण प्रणाली कार्यान्वित करत जगाचे लक्ष वेधून घेतले आहे. इस्रायल संरक्षण दलांनी (IDF) नुकताच १०० किलोमीटर उंचीवरून आलेले इराणी बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र हवेतच पाडून मोठा विनाश टाळला आहे. हे क्षेपणास्त्र इस्रायलने ‘अ‍ॅरो-३’ हायपरसॉनिक इंटरसेप्टर क्षेपणास्त्राने नष्ट केले.
इराणचा जबरदस्त हल्ला – इस्रायलची प्रभावी प्रत्युत्तरशक्ती
१३ जून रोजी इराणने ‘ऑपरेशन ट्रू प्रॉमिस ३’ अंतर्गत इस्रायलवर १५० हून अधिक बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे आणि १०० पेक्षा अधिक ड्रोन डागले. याचा उद्देश होता इस्रायलवर मोठा हवाई आघात करणे. मात्र, इस्रायलने ‘ऑपरेशन रायझिंग लायन’ च्या माध्यमातून इराणमध्ये कारवाई केल्यानंतर आलेल्या या हल्ल्याचे प्रत्युत्तर अत्यंत प्रभावी पद्धतीने दिले.
इस्रायलच्या बहुस्तरीय हवाई संरक्षण प्रणालीने यामध्ये प्रमुख भूमिका बजावली. बहुतेक क्षेपणास्त्रे हवेतच अडवण्यात आली, ज्यामुळे संभाव्य मोठ्या विनाशाला आळा घालण्यात आला. या यशात सर्वाधिक कौतुकास्पद ठरले अ‍ॅरो-३ प्रणालीचे योगदान, ज्याने १०० किलोमीटरच्या उंचीवरून आलेले क्षेपणास्त्र अवकाशातच निष्क्रिय केले.
अ‍ॅरो-३: बाह्य वातावरणात कारवाई करणारी हत्यारे
अ‍ॅरो-३ (Hetz-3) ही इस्रायलच्या हवाई संरक्षण यंत्रणेतील सर्वात उच्च स्तरावरील प्रणाली आहे. ती खास ‘एक्सोटमॉस्फेरिक इंटरसेप्शन’ म्हणजेच पृथ्वीच्या वातावरणाच्या बाहेरून येणाऱ्या धोक्यांना लक्ष्य करण्यासाठी डिझाइन करण्यात आली आहे. ही प्रणाली अवकाशातून अतिवेगाने येणाऱ्या बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांना (मॅक ५ पेक्षा अधिक वेगाने) हिट-टू-किल तंत्रज्ञानाने निष्क्रिय करते. यात कोणतेही स्फोटक नसते, तर शुद्ध गतिज ऊर्जेच्या मदतीने लक्ष्य नष्ट केले जाते. यामुळे शहरी भागात हल्ला होण्यापूर्वीच धोका टळतो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘आता आपल्याला जास्त किंमत मोजावी लागेल…’, इस्रायल संतप्त; IDF हल्ल्यात आतापर्यंत 200 हून अधिक लोकांचा मृत्यू
अत्याधुनिक संरक्षक चक्र: आयर्न डोम ते अ‍ॅरो-३ पर्यंत
इस्रायलने आपल्या हवाई संरक्षणासाठी एक बहुस्तरीय संरक्षक जाळे उभे केले आहे. यात –
1. आयर्न डोम – ७० किमी उंचीपर्यंतचे शॉर्ट-रेन्ज रॉकेट अडवते.
2. डेव्हिड्स स्लिंग – मध्यम पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्रांवर कारवाई करते.
3. अ‍ॅरो-२ आणि अ‍ॅरो-३ – लांब पल्ल्याच्या आणि बाह्य वातावरणातील क्षेपणास्त्रांसाठी वापरली जातात.
अ‍ॅरो-३ ही इस्रायल एरोस्पेस इंडस्ट्रीज आणि बोईंग यांनी संयुक्तपणे विकसित केली असून, २०१७ पासून ती इस्रायलच्या हवाई संरक्षणात समाविष्ट आहे.
इराणचा उद्देश आणि आंतरराष्ट्रीय घडामोडी
इराणने इस्रायलवर जे हल्ले केले, त्यामागे स्पष्टपणे राजकीय आणि सामरिक हेतू आहे. ‘ऑपरेशन रायझिंग लायन’ अंतर्गत इस्रायलने इराणी भूभागावर केलेल्या कारवाईचा बदला घेण्यासाठी इराणने आक्रमक पवित्रा घेतला. मात्र, इस्रायलच्या अचूक आणि अत्याधुनिक हवाई संरक्षण व्यवस्थेमुळे इराणचे बहुतांश क्षेपणास्त्रे हवेतच निष्प्रभ झाली. विशेषतः अ‍ॅरो-३ च्या वापरामुळे जगभरात चर्चा सुरू झाली आहे. ही प्रणाली केवळ शत्रूच्या क्षेपणास्त्रांवरच नाही, तर उपग्रहांवरही हल्ला करण्याची क्षमता बाळगते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Iran Israel War: इस्रायल-इराण युद्धात नवे वळण; नेतन्याहूंची इशारवजा घोषणा, तेल डेपोवर हल्ला, अणुचर्चा थांबल्या
भविष्यातील युद्धातील संरक्षणाची नवी दिशा
इस्रायलचा अलीकडील हल्ला परावर्तक यश हे हाय-टेक संरक्षण तंत्रज्ञानाच्या महत्त्वाचे उदाहरण आहे. अ‍ॅरो-३ प्रणालीने सिद्ध केले आहे की, बाह्य वातावरणात कारवाई करूनही संभाव्य विध्वंस थांबवता येतो. या प्रकरणातून हे स्पष्ट झाले की, भविष्यातील युद्धे केवळ जमिनीवर किंवा आकाशातच नव्हे, तर अवकाशातही लढली जातील. आणि अशा युद्धांसाठी अ‍ॅरो-३सारखी प्रणाली म्हणजे एक क्रांतिकारी उपाययोजना आहे, जी केवळ इस्रायलसाठीच नव्हे, तर इतर देशांसाठीही प्रेरणादायक ठरू शकते.
