युद्धाच्या इतिहासात हे पहिल्यांदाच घडले, भारताच्या ‘S-400’ ने पाकच्या AWACS चा उडवला धुवा; रचला विश्वविक्रम

S-400 record Pakistan AWACS : रशियन एस-400 हवाई संरक्षण प्रणालीने पाकिस्तानच्या AWACS विमानाला 314 किलोमीटर अंतरावरून यशस्वीपणे नष्ट करून जागतिक लष्करशास्त्राच्या इतिहासात एक नवा विक्रम रचला आहे.

इस्लामाबाद/नवी दिल्ली: भारताच्या लष्करासाठी मोठा अभिमानाचा क्षण ठरलेला आहे. रशियन एस-400 हवाई संरक्षण प्रणालीने पाकिस्तानच्या AWACS विमानाला 314 किलोमीटर अंतरावरून यशस्वीपणे नष्ट करून जागतिक लष्करशास्त्राच्या इतिहासात एक नवा विक्रम रचला आहे. या सामर्थ्यवान प्रणालीने पाकिस्तानच्या लांब पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्रांविरुद्ध १००% यशस्वीता दाखवली असून, यामुळे भारताच्या हवाई सुरक्षा व्यवस्था अधिक मजबूत झाली आहे.

युक्रेन युद्धाच्या पार्श्वभूमीवर पश्चिमी माध्यमांनी एस-400 ला अनेकदा कमजोर ठरवण्याचा प्रयत्न केला, पण भारताच्या हवाई संरक्षण यंत्रणेमध्ये या प्रणालीने दाखवलेला पराक्रम पाश्चात्य देशांना चिंतेत टाकणारा ठरला आहे. युरेशियन टाईम्सच्या ताज्या अहवालानुसार, भारतीय एस-400 ने पाकिस्तानच्या महत्त्वाच्या AWACS विमानाला पाडून युद्धाच्या इतिहासात एक अनोखा विक्रम रचला आहे.

S-400 आणि AWACS विमानाचा महत्त्वाचा संघर्ष

युरेशियन टाईम्सच्या विश्वसनीय सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, भारतीय एस-400 ने 314 किलोमीटरवर असलेल्या पाकिस्तानच्या SAAB Erieye-2000 AWACS विमानाला नष्ट केले आहे. AWACS विमान म्हणजे हवाई दलाच्या नेत्रांसारखे असते, जे शत्रूच्या हालचालींचे रडारवर लक्ष ठेवते. यापूर्वीही पाकिस्तानला ‘ऑपरेशन सिंदूर’ दरम्यान ब्राह्मोस क्षेपणास्त्राने AWACS विमान गमावले होते, मात्र या वेळी अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले की, AWACS विमानाला ब्राह्मोस नव्हे तर एस-400 नेच नष्ट केले आहे.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : डोनाल्ड ट्रम्पचे ‘Air Force One’ जगात भारी; राजेशाही थाट पाहून तुमचेही डोळे दीपतील

कोणत्याही जमिनीवरून हवेत मार करणाऱ्या क्षेपणास्त्राने (SAM) एवढ्या लांब अंतरावरून हवाई लक्ष्य नष्ट करणे हा जगात अद्वितीय प्रकार आहे. यामुळे पाकिस्तानचे लढाऊ विमान आणि AWACS यांचे हवाई हालचाल कमी झाल्या आहेत आणि भारतीय हवाई दलाने पाकिस्तानच्या विविध हवाई तळांवर मोठे नुकसान करण्यास सुरुवात केली आहे.

भारताचे S-400 खरेदी व भविष्यातील योजना

भारताने सध्या रशियाकडून 5.4 अब्ज डॉलर्स किमतीची पाच युनिट्स S-400 प्रणाली खरेदी केली असून त्यापैकी तीन युनिट्स मिळाल्या आहेत. दोन युनिट्सची डिलिव्हरी अद्याप बाकी आहे. मात्र युक्रेन युद्धामुळे रशियाकडून डिलिव्हरीला उशीर होत आहे. लवकरच भारताचे राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार अजित डोभाल मॉस्कोला भेट देणार आहेत. त्यांच्या भेटीदरम्यान उर्वरित दोन युनिट्ससोबतच आणखी काही S-400 युनिट्स खरेदी करण्याचा निर्णय घेण्याची शक्यता आहे. याशिवाय, भारताने पुढील पिढीची प्रणाली असलेल्या S-500 ‘प्रोमेथियस’ च्या खरेदीवरही विचार करीत आहे. S-500 ही रशियाची अत्याधुनिक हवाई संरक्षण प्रणाली असून, हायपरसॉनिक क्षेपणास्त्रे, बॅलिस्टिक मिसाइल्स आणि उपग्रहांना देखील नष्ट करण्याची क्षमता या प्रणालीमध्ये आहे. याची ऑपरेशनल रेंज सुमारे 600 किलोमीटर आहे आणि किंमतीच्या दृष्टीने ही प्रणाली महागडी असण्याची शक्यता आहे.

भारतीय हवाई संरक्षणात एस-400 व एस-500 चे महत्त्व

भारतातील पश्चिम व पूर्व आघाड्यांवर सध्या तीन S-400 युनिट्स तैनात आहेत, ज्यामुळे देशाच्या हवाई सीमांचे संरक्षण अधिक मजबूत झाले आहे. या प्रणालीमुळे भारताला पाकिस्तान आणि चीन यांच्याविरुद्ध लवकर आणि प्रभावी हल्ला करण्याची क्षमता प्राप्त झाली आहे. S-500 खरेदी झाल्यास भारत आपले संरक्षण आणखी प्रभावी करू शकतो, विशेषतः हायपरसॉनिक शस्त्रास्त्रांच्या वाढत्या धोक्यांना तोंड देण्यासाठी.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : FATF पुन्हा पाकिस्तानवर बरसणार; भारताने तयार केला ‘टेररिस्तान’विरोधात मजबूत खटला

भारतीय एस-400 हवाई संरक्षण प्रणाली

भारतीय एस-400 हवाई संरक्षण प्रणालीने पाकिस्तानी AWACS विमानाला 314 किमी दूरून नष्ट करून जागतिक सैन्य इतिहासात नवे पान लिहिले आहे. भारताच्या संरक्षण यंत्रणेतील हा मोठा पराक्रम केवळ देशाच्या हवाई सुरक्षा व्यवस्थेची ताकद दाखवतो, तर भविष्यातील संरक्षण तंत्रज्ञान खरेदीच्या बाबतीतही भारताचे मोठे धोरण सूचित करतो. अजित डोभाल यांची मॉस्को भेट आणि संभाव्य S-400 किंवा S-500 च्या खरेदीमुळे भारताची हवाई संरक्षण क्षमता पुढील दशकात आणखी मजबूत होण्याची शक्यता आहे.