US-Pakistan Relations : अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प हे लवकरच पाकिस्तानचे लष्करप्रमुख जनरल असीम मुनीर यांच्यासोबत व्हाईट हाऊसमध्ये जेवणासाठी भेट घेणार असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. या बैठकीला राजनैतिकदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वाचे मानले जात आहे. विशेष म्हणजे, अमेरिका आणि पाकिस्तानमध्ये सध्या सुरू असलेल्या तणावपूर्ण राजकीय संदर्भात आणि इराण-इस्रायल संघर्षाच्या पार्श्वभूमीवर ही भेट होणे अनेक शंका आणि चर्चा निर्माण करत आहे.
पाकिस्तानला प्रथम नकार, आता अनुकूलता?
डोनाल्ड ट्रम्प हे इराणविरोधी स्पष्ट आणि कठोर भूमिका घेत आले आहेत. त्यांच्या कार्यकाळात 2020 मध्ये इराणी जनरल कासिम सुलेमानी यांचा अमेरिकी हल्ल्यात मृत्यू झाला होता. त्यानंतरही ट्रम्प सतत तेहरानविरोधी धोरणे जाहीर करत आले आहेत. अलीकडेच, त्यांनी त्यांच्या ट्रुथ सोशल पोस्टमध्ये लिहिले की “बिनशर्त आत्मसमर्पण करा, सर्वोच्च नेते कुठे लपले आहेत हे आम्हाला माहिती आहे. आमचा संयम संपत चालला आहे.”
परंतु याच वेळी, पाकिस्तानचे लष्करप्रमुख असीम मुनीर अमेरिकेत राहून इराणच्या समर्थनात उघड भूमिका घेत आहेत. त्यांनी अमेरिकेतील भाषणात जाहीरपणे सांगितले की, “पाकिस्तान इराणसोबत उभा आहे आणि आम्ही संघर्षाचे शांततेत निराकरण होईल अशी आशा बाळगतो.” त्यामुळे ही भेट राजनैतिकदृष्ट्या विडंबनात्मक ठरत आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Israel Iran War : हायपरसोनिक युद्धात नवा अध्याय; इराणने आपल्या शस्त्रागारातून बाहेर काढले ‘हे’ सर्वात धोकादायक क्षेपणास्त्र
निदर्शकांचा जोरदार विरोध
जनरल मुनीर यांच्या अमेरिकेतील उपस्थितीला मोठा विरोध झालेला दिसून आला. विशेषतः वॉशिंग्टन डीसीमध्ये फोर सीझन्स हॉटेलबाहेर आणि PTI USA समर्थक संघटनांनी मोठ्या प्रमाणावर निदर्शने केली. नाझिया इम्तियाज हुसेन यांच्यासारख्या कार्यकर्त्यांनी या आंदोलनाला फॅसिझमविरुद्धची लढाई म्हटले.
निदर्शकांनी “हुकूमशहा मुर्दाबाद”, “जनरल मुनीर – खुनी” अशा घोषणांनी परिसर दणाणून सोडला. त्याचबरोबर PTI समर्थकांनी सोशल मीडियावर जनरल मुनीर यांच्याविरुद्ध व्हिडिओ क्लिप्स आणि टीकात्मक पोस्टही मोठ्या प्रमाणावर शेअर केल्या. त्यामुळे पाकिस्तानच्या लष्करी नेतृत्वाविरोधातील रोष आता आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही उफाळून येत आहे.
अमेरिका-पाकिस्तान संबंधांवर परिणाम?
ही भेट आणि त्याभोवती घडणाऱ्या घडामोडींचा अमेरिका-पाकिस्तान संबंधांवर दीर्घकालीन प्रभाव पडू शकतो. पाकिस्तानी लष्कराचे इराणसमर्थक विधान आणि ट्रम्प यांची इराणविरोधी कट्टर भूमिका यामध्ये उघड विरोधाभास आहे. तसेच, अमेरिकेत स्थायिक झालेल्या पाकिस्तानी नागरिकांमध्ये लष्कराविरोधातील असंतोष ही स्पष्टपणे दिसत आहे. त्यामुळे पाकिस्तानी नेतृत्वाच्या लोकशाही प्रतिष्ठेवरही प्रश्नचिन्ह उपस्थित झाले आहे.
ट्रम्प यांचे धोरण बदलले का?
डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पूर्वी पाकिस्तानच्या दुटप्पी भूमिकांवर टीका केली होती. परंतु आता त्याच ट्रम्प यांच्याकडून पाकिस्तानी लष्करप्रमुखासोबत मैत्रीपूर्ण बैठक आणि जेवण, हे विरोधाभासी आणि गूढ संकेत देत आहेत. विशेषतः जेव्हा पाकिस्तानने इराणला समर्थन दिले आहे, आणि अमेरिका इराणवर दबाव वाढवत आहे, तेव्हा ट्रम्प यांचे हे मैत्रीपूर्ण पाऊल अनेक प्रश्न निर्माण करत आहे – ट्रम्प यांचे धोरण बदलले आहे का? की ही फक्त निवडणूकपूर्व प्रतिमा सुधारण्याची खेळी आहे?
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Israel Iran War : ‘बिनशर्त आत्मसमर्पण करा… ‘ डोनाल्ड ट्रम्प यांची इराणला थेट धमकी; खामेनेई कुठे लपले आहेत हेही सांगितले
पाकिस्तान-अमेरिका संबंधांमध्ये नवीन वळण
या घटनेमुळे अमेरिका-पाकिस्तान संबंध कठीण आणि गुंतागुंतीच्या टप्प्यावर पोहोचले आहेत. जनरल असीम मुनीर यांची अमेरिका भेट, इराणसमर्थक भाष्य आणि त्यावर ट्रम्प यांची प्रतिक्रिया यामुळे दोन्ही देशांतील राजनैतिक समीकरणे नव्याने आखली जातील. जरी हे भेटीचे औपचारिक स्वरूप असले तरी त्याचे भविष्यातील जागतिक कूटनीतीवर दीर्घकालीन परिणाम होण्याची शक्यता आहे. ट्रम्प आणि मुनीर यांची ही भेट – एक व्यूहात्मक मैत्री की संधीसाधू राजकारण? याचे उत्तर येणाऱ्या काळात स्पष्ट होईल.