Voyager 2 : व्हॉयेजर 2 चा जगाला अखेरचा नजराणा; नेपच्यून व ट्रायटनचे खास छायाचित्र 36 वर्षांनी आले समोर

हे छायाचित्र १९८९ मध्ये नासाच्या व्हॉयेजर २ अंतराळयानाने पृथ्वीपासून ४.७ अब्ज किलोमीटरपेक्षा जास्त अंतरावरून काढले होते. या छायाचित्रानंतर, अंतराळयानाचे कॅमेरे कायमचे बंद करण्यात आले.

Voyager 2 last photo Neptune Triton : मानवाच्या जिज्ञासेने अंतराळाचा प्रवास केला आणि नासाच्या दोन महत्त्वाच्या मोहिमांनी आपल्याला सूर्यमालेच्या बाह्य टोकापर्यंत पोहोचवले. त्यातील एक म्हणजे व्हॉयेजर २ अंतराळयान. आज या अंतराळयानाने घेतलेल्या एका फोटोची पुन्हा चर्चा सुरू झाली आहे. कारण हा फोटो केवळ एक चित्र नव्हे, तर मानवाच्या अंतराळयात्रेतील टप्प्याचे प्रतीक ठरला.

 ४.७ अब्ज किमीवरून घेतलेला शेवटचा फोटो

२८ ऑगस्ट १९८९ रोजी व्हॉयेजर २ ने पृथ्वीपासून तब्बल ४.७ अब्ज किलोमीटर अंतरावरून सूर्यमालेच्या बाहेरच्या भागाचे छायाचित्र घेतले. या फोटोत डावीकडे नेपच्यून ग्रह आणि उजवीकडे त्याचा मोठा व गूढ चंद्र ट्रायटन दिसतो. नेपच्यूनकडे जाताना हा क्षण ऐतिहासिक ठरला, कारण हा व्हॉयेजर २ चा शेवटचा फोटो ठरला. यानंतर लगेचच नासाने या यानाचे कॅमेरे कायमचे बंद केले. यामागे कारण होते ऊर्जा बचत. अवकाशात जशी यानाची लांब प्रवासयात्रा वाढत गेली, तसा त्याचा ऊर्जा पुरवठा कमी होऊ लागला. वैज्ञानिकांनी ठरवले की कॅमेरे बंद करून ऊर्जा फक्त डेटा संकलन व सिग्नल पाठवण्यासाठी वापरली जावी.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : US–Japan Trade Deal: जागतिक राजकारण ‘असे’ फिरले, पंतप्रधान मोदींच्या जपान दौऱ्यामुळे अमेरिकेने अब्जावधी रुपये झटक्यात गमावले

 व्हॉयेजर २ चा भव्य प्रवास

१९७७ मध्ये प्रक्षेपित झालेले व्हॉयेजर २ हे एकमेव अंतराळयान आहे ज्याने चारही बाह्य ग्रहांचा (गुरू, शनि, युरेनस आणि नेपच्यून) जवळून अभ्यास केला.

• गुरूच्या महान लाल ठिपक्याचा बारकाईने अभ्यास

• शनीच्या भव्य कड्यांचे अद्भुत फोटो

• युरेनसचा झुकलेला अक्ष व त्याचे वैशिष्ट्यपूर्ण स्वरूप

• नेपच्यूनचे सुपरसॉनिक वारे व ट्रायटनवरील गूढता

या सर्व निरीक्षणांमुळे मानवाला सूर्यमालेबद्दलची दृष्टीच बदलली.

See more

Voyager 2’s last image was taken on this day in 1989. Here Neptune is on the left, and its moon Triton on the right. From this position, farther from the Sun than Neptune, most of the sunlit sides face away from the departing spacecraft. With no more targets for the optical… pic.twitter.com/ThYKClTJE5

— NSFVoyager2 (@NSFVoyager2) August 27, 2025

credit : social media

 व्हॉयेजर १ आणि व्हॉयेजर २ : जुळे प्रवासी

व्हॉयेजर मोहिमेतील दुसरे यान म्हणजे व्हॉयेजर १. दोन्ही यानांना बहुतेकदा “जुळे” मानले जाते. मात्र, त्यांच्या मार्गांमध्ये फरक होता. व्हॉयेजर १ ने फक्त गुरू आणि शनि ग्रहांना भेट दिली आणि नंतर तो सूर्यमालेबाहेर निघून गेला. तर व्हॉयेजर २ ने अधिक दीर्घ प्रवास करत चारही ग्रहांचा अभ्यास केला.

 शेवटचा फोटो इतका खास का?

या चित्रात नेपच्यून आणि ट्रायटनचे सूर्यप्रकाशित भाग अंतराळयानाच्या दिशेने नव्हते, त्यामुळे फोटोत भयावह आणि गूढ छटा निर्माण झाली होती. या क्षणाने जणू व्हॉयेजर २ च्या ग्रह अभ्यासाचा एक अध्याय संपवून, आंतरतारकीय अवकाशातील नव्या प्रवासाची सुरुवात घोषित केली.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : MAGA Heir : जेडी व्हान्स लवकरच होणार अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष? ट्रम्पच्या प्रकृतीवरून चर्चांना उधाण; उपाध्यक्षांचे मोठे विधान

आजही सुरू आहे संवाद

कॅमेरे बंद झाले तरी व्हॉयेजर २ आजही नासाशी संवाद साधत आहे. तो सौरमालेच्या बाहेर म्हणजेच आंतरतारकीय अवकाशात प्रवास करत आहे. ४७ वर्षांनंतरही हे यान आपल्याला महत्त्वपूर्ण वैज्ञानिक माहिती पाठवत आहे, ही मानवजातीसाठीच अभिमानाची गोष्ट आहे. व्हॉयेजर २ चा शेवटचा फोटो हा केवळ एक छायाचित्र नाही, तर मानवाच्या विज्ञानयात्रेचा अमर पुरावा आहे. आज ३६ वर्षांनंतर नासाने हा फोटो जगासमोर पुन्हा आणला आणि मानवाला आठवण करून दिली की आपली जिज्ञासा व ज्ञानाची भूकच आपल्याला अवकाशाच्या नव्या टप्प्यांकडे घेऊन जाते.