जगभरातील खराब झालेले Satellite पृथ्वीवर कुठे सोडले जातात? जाणून घ्या एका क्लीकवर

जवळपास सर्वच देशांनी आपले उपग्रह अवकाशात पाठवले आहेत. पण तुम्हाला माहीत आहे का की जेव्हा हे उपग्रह निकामी होतात तेव्हा ते पृथ्वीवरील कोणत्या ठिकाणी सोडले जातात? त्या जागेला काय म्हणतात ते जाणून घ्या.

अंतराळाचे जग रहस्यांनी भरलेले आहे. पण हे रहस्य सोडवण्यासाठी बहुतांश देशांच्या अवकाश संस्था कार्यरत आहेत. जसे की भारताचे इस्रो आणि अमेरिकेचे नासा. तंत्रज्ञानाच्या वाढीसह अवकाशातील उपग्रहांची संख्याही सातत्याने वाढत आहे. पण तुम्हाला माहीत आहे का की जेव्हा उपग्रह खराब होतो, किंवा त्याचे काम पूर्ण होते, तेव्हा तो कुठे पडतो? कारण अवकाशात जास्त जंक सोडता येत नाही. त्यामुळे मग पृथीवर अशा ठिकाणी हे उपग्रह सोडले जातात जिथे त्यांचा निचरा होईल आणि त्यामुळे कोणतीही हानी होणार नाही.

जागा

जिथे माणूस राहतो, तिथे कचरा साचणे सामान्य गोष्ट आहे. मग ती जमीन असो वा जागा. उपग्रहांची वाढती संख्या आणि अंतराळातील वेगवेगळ्या ऑपरेशन्समुळे कचऱ्याची संख्या वाढत आहे. पण तुम्ही तुमच्या शहरात कधी उपग्रह पडताना पाहिला आहे का? म्हणजे अवकाशातून उपग्रह काढल्यानंतर तो एका विशिष्ट ठिकाणी सोडला जातो, तो उपग्रह कुठेही सोडता येईल असे नाही.

हे देखील वाचा : पायलट ‘तिबेट’वरून विमाने का उडवत नाहीत? जाणून घ्या यामागचे खरे कारण

अवकाशातील उपग्रह

अंतराळात अनेक उपग्रह आहेत. पण हा उपग्रह जातो कुठे? असा प्रश्न अनेकवेळा विचारला जातो. मिळालेल्या माहितीनुसार आतापर्यंत सुमारे साडेसहा हजार यशस्वी रॉकेट सोडण्यात आले आहेत. बहुतेक देशांनी स्वतःचे उपग्रह अवकाशात पाठवले आहेत. प्रत्येक उपग्रह काही काळानंतर खराब होतो किंवा त्याचे आयुर्मान पूर्ण होते. खराब सॅटेलाइटसाठी दोन पर्याय आहेत. खराब उपग्रह कोठे काढायचा हे उपग्रह पृथ्वीपासून किती अंतरावर आहे हे ठरवले जाते. जर उपग्रह खूप उंच कक्षेत असेल तर तांत्रिक बिघाडानंतर तो पृथ्वीवर परत आणण्यासाठी बरेच इंधन खर्च होऊ शकते. अशा स्थितीत शास्त्रज्ञ ते पुढे अंतराळात पाठवतात.

पृथ्वीवर उपग्रह कोठे पडतो?

याशिवाय निकामी झालेला उपग्रह पृथ्वीवर परत आणला जातो. बहुतेक देश अवकाशातील कचरा कमी करण्यासाठी आपले उपग्रह पृथ्वीवर परत आणतात. उपग्रह पृथ्वीवर परत आल्यानंतर तो एका ठिकाणी जमा करावा लागतो. यासाठी वापरण्यात आलेल्या जागेला ‘पॉइंट निमो’ म्हणतात. निमो हा शब्द लॅटिन भाषेतील आहे, ज्याचा अर्थ कोणीही नाही. जेव्हा एखाद्या ठिकाणाला पॉइंट निमो म्हणतात तेव्हा याचा अर्थ असा होतो की तेथे कोणीही राहत नाही. हे ठिकाण कोरड्या जमिनीपासून सर्वात दूरचे ठिकाण असते. म्हणजेच ते समुद्राच्या मध्यभागी आहे. हे समुद्राचे केंद्र देखील मानले जाते. हे ठिकाण दक्षिण अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया आणि न्यूझीलंड दरम्यान आहे. याशिवाय कंबाइंड फोर्स स्पेस कॉम्पोनंट कमांड अंतराळात मानव काय करत आहे यावर लक्ष ठेवते. कंबाइंड फोर्स स्पेस कंपोनंट कमांडने यासाठी यादी तयार केली आहे. ज्यामध्ये विविध प्रकारच्या जंक्सचा समावेश आहे.