वयाची कोणतीही मर्यादा नाही..., संपूर्ण जगाला 'या' देसी व्हिस्कीचे व्यसन, त्यात असे काय आहे खास ? (फोटो सौजन्य- X)
भारतीय सिंगल माल्ट व्हिस्की आता केवळ देशातच नाही तर जगभरात प्रसिद्ध आहे. चार वर्षांपूर्वी, हरियाणाच्या पिकाडिली अ‍ॅग्रो इंडस्ट्रीजने इंद्री लाँच केली, जी २०२४ मध्ये भारतात सर्वाधिक विक्री होणारी सिंगल माल्ट व्हिस्की बनून सर्वांचे लक्ष वेधून घेतली. तिने ग्लेनलिव्हेट आणि ग्लेनफिडिच सारख्या प्रतिष्ठित स्कॉच ब्रँडना मागे टाकले.
हरियाणाच्या पिकाडिली अ‍ॅग्रो इंडस्ट्रीजचा चार वर्षे जुना ब्रँड असलेला इंद्री गेल्या वर्षी भारतात सर्वाधिक विक्री होणारी सिंगल माल्ट व्हिस्की होती. ग्लेनलिव्हेट आणि ग्लेनफिडिच सारख्या प्रसिद्ध स्कॉच व्हिस्कीलाही मागे टाकले. आयडब्ल्यूएसआर ड्रिंक्स मार्केट अॅनालिसिसनुसार, भारतातील सर्वाधिक विक्री होणाऱ्या सहा व्हिस्कींमध्ये चार भारतीय ब्रँड आहेत. यामध्ये इंद्री, पॉल जॉन, रामपूर आणि अमृत प्रीमियम यांचा समावेश आहे.
२०२४ मध्ये, इंद्रीची विक्री १,२४,००० केसेस होती, जी २०२३ मध्ये ८१,००० केसेस होती. एका केसमध्ये ७५० मिलीच्या १२ बाटल्या म्हणजेच ९ लिटर व्हिस्की आहेत. ग्लेनलिव्हेटची विक्री १०५,०००, ग्लेनफिडिचची ८२,०००, पॉल जॉनची ६८,०००, रामपूरची ४२,००० आणि अमृत प्रीमियमची ३८,००० होती. त्याचप्रमाणे सिंगलटनने २३,०००, ग्लेनमोरँगीने १९,०००, गोदावनने १२,००० आणि लाफ्रोएगने ८,००० व्हिस्की विकल्या. देशात विकल्या जाणाऱ्या टॉप १० व्हिस्कींमध्ये हे समाविष्ट आहे.
आयडब्ल्यूएसआरच्या ताज्या अहवालात असे दिसून आले आहे की, २०२४ मध्ये पहिल्यांदाच भारतात बनवलेल्या सिंगल माल्ट व्हिस्कीची विक्री स्कॉटलंडमधून आयात केलेल्या व्हिस्कीपेक्षा जास्त झाली आहे. पिकाडेल अ‍ॅग्रोचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी प्रवीण मालवीय म्हणाले की, इतर देशांतील व्हिस्कीपेक्षा भारतीय सिंगल माल्ट व्हिस्कीला जास्त पसंती दिली जात आहे. याचे कारण म्हणजे ती चांगल्या दर्जाची आहे आणि त्याची किंमत देखील कमी आहे. इंद्रीची मागणी इतकी जास्त आहे की कंपनीला पुरवठ्याची कमतरता भासत आहे. मालवीय म्हणाले की या ब्रँडमुळे भारतीय सिंगल माल्ट व्हिस्कीची बाजारपेठ वाढली आहे तर आंतरराष्ट्रीय व्हिस्की ब्रँडची वाढ कमी झाली आहे.
सिंगल माल्ट व्हिस्की म्हणजे अशी व्हिस्की जी फक्त माल्टेड बार्लीपासून बनवली जाते. एकाच ठिकाणी बनवली जाते. आता भारतीयांकडे निवडण्यासाठी विविध भारतीय ब्रँड आहेत आणि त्यापैकी बरेच आयात केलेल्या व्हिस्कीपेक्षा स्वस्त आहेत. अमृत आणि पॉल जॉन हे २००० च्या दशकात लाँच झालेले भारतातील पहिले सिंगल माल्ट ब्रँड होते. गेल्या तीन-चार वर्षांत, पिकाडिली सारख्या अनेक नवीन सिंगल माल्ट कंपन्या आल्या आहेत. पेर्नो रिका आणि डियाजियो सारख्या मोठ्या परदेशी कंपन्यांनी लॉन्गिट्यूड ७७ आणि गोदावन सारखे भारतीय ब्रँड देखील लाँच केले आहेत.
भारतीय कंपन्यांनी सिंगल माल्ट ब्रँड देखील लाँच केले आहेत. यामध्ये रेडिको खेतानचा रामपूर सिंगल माल्ट ब्रँड समाविष्ट आहे. पूर्वी, सिंगल माल्ट व्हिस्कीचे यश तिच्या वय, गुणवत्तेशी आणि किंमतीशी जोडले गेले होते. असे मानले जात होते की व्हिस्की जितकी जुनी असेल तितकी ती चांगली आणि महाग असेल. पण, भारतीय सिंगल माल्ट व्हिस्कीवर वय लिहिलेले नाही कारण येथील हवामान वेगळे आहे. स्कॉटलंडमध्ये, जेव्हा व्हिस्की बॅरलमध्ये ठेवली जाते, तेव्हा दरवर्षी २-३% व्हिस्की बाष्पीभवन होते, ज्याला “एंजल्स शेअर” म्हणतात. परंतु भारतात ते १०% पेक्षा जास्त आहे.
म्हणूनच बहुतेक भारतीय सिंगल माल्ट व्हिस्की फक्त पाच ते आठ वर्षांसाठी ठेवल्या जातात. कंपन्या म्हणतात की, आता व्हिस्कीला जास्त जुने करण्याची आवश्यकता नाही. अलाइड ब्लेंडर्सचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी आलोक गुप्ता म्हणाले की बरेच लोक वेगवेगळ्या प्रकारच्या माल्ट व्हिस्की पिऊ इच्छितात आणि आता लोक व्हिस्कीच्या वयाकडे जास्त लक्ष देत नाहीत. म्हणूनच, कोणताही ब्रँड सर्वात जास्त विकला जातो, त्यात जुन्या आणि नवीन दोन्ही व्हिस्की असतात. व्हिस्कीची चव कशी असते, तिचा वास कसा असतो आणि ती पिण्यास कशी वाटते, ती स्मोकी आहे की गोड आहे यावर देखील ते अवलंबून असते. म्हणून, व्हिस्की पिणारे नेहमीच नवीन चव शोधत असतात.
आयडब्ल्यूएसआरच्या अहवालानुसार, २०२४ मध्ये भारतीय सिंगल माल्ट व्हिस्कीची विक्री २५% पेक्षा जास्त वाढली. यामुळे, त्यांनी स्कॉच व्हिस्कीला खूप मागे टाकले. हे घडले कारण लोक स्कॉच व्हिस्कीऐवजी भारतीय सिंगल माल्ट व्हिस्की वापरून पाहू इच्छित होते. आता स्टोअरमध्ये अधिक पर्याय उपलब्ध आहेत आणि ते संरक्षण मंत्रालयाच्या कॅन्टीन स्टोअर्स डिपार्टमेंट (सीएसडी) मध्ये देखील उपलब्ध आहेत. काही भारतीय ब्रँड ते मिश्रण करून बनवतात म्हणून स्कॉच व्हिस्कीचा वापर अजूनही केला जातो.
.png "Videos"){kind=small}
