मुंबईत पहिला बालसाहित्य महोत्सव, ब्रेनोलॉजी आणि ब्रुकफील्ड प्रॉपर्टीजची भागीदारी; कौटुंबिक शिक्षणाचा प्रेरणादायक उत्सव

लहान मुलांसाठी साहित्य हा विषय खरंच मागे पडत चालला आहे. मात्र आता पवईत पहिल्यांदाच बालसाहित्य महोत्सव आयोजित करण्यात आला आणि मुलं, शिक्षक आणि पालक यांच्यासाठी खूपच उत्साहाचा ठरला

• मुंबईत पहिला बालसाहित्य महोत्सव
• मुलं, पालक आणि शिक्षकांसाठी पर्वणी 
• उत्साहाने झाले सर्व सहभागी 

ब्रेनोलॉजी, एक अर्ली लर्निंग प्रकाशक, आणि ब्रुकफील्ड प्रॉपर्टीज, एक आंतरराष्ट्रीय हाय-क्वालिटी प्रॉपर्टी डेव्हलपर, यांच्या संयुक्त विद्यमाने मुंबईतील पहिला बालसाहित्य महोत्सव — स्टोरीज बाय द लेक — प्रूडेंशियल पोडियम, लेव्हल १, डाउनटाउन पवई येथे यशस्वीपणे पार पडला. मुलं, पालक, शिक्षक आणि साहित्यप्रेमी मोठ्या उत्साहाने सहभागी झाले.

या महोत्सवाचे उद्घाटन ब्रेनोलॉजीच्या सह-संस्थापिका व लेखिका शुभदा दयाळ, डॉ. शीतल कपूर, तसेच बुक्सबारिस्ता4यूच्या स्थापक हर्षिल शाह यांनी केले. संपूर्ण दिवस कथा, कल्पना आणि कौटुंबिक शिक्षणासाठी समर्पित होता. कौटुंबिक सदस्यांना लेखकांच्या सत्रांचा, परस्पर संवादात्मक कार्यशाळांचा, वाचन सत्रांचा, चित्रण प्रयोगशाळांचा, प्रश्नमंजुषा आणि विशिष्ट थीमवर आधारित कथाकथन कोनांचा आनंद मिळाला, जे दोन ट्रॅक मध्ये आयोजित करण्यात आले होते. 

काय होती थीम 

मुलांचा ट्रॅक: पुराणकथा, निसर्ग, मुंबईची सांस्कृतिक वारसा, गणितीय कथा, पात्रनिर्मिती आणि समग्र वाचन अनुभव.

पालकांचा ट्रॅक: जिज्ञासू वाचक तयार करणे, घरगुती ग्रंथसंग्रह निर्माण, डिजिटल संतुलन राखणे आणि सर्जनशील विचारसरणीला प्रोत्साहन देणे.  पुराणकथा ते निसर्ग प्रेरित कथा, मुंबईच्या तथ्यांपासून पात्रनिर्मिती कार्यशाळांपर्यंत मुलांनी वाचन, निर्मिती आणि शोध यांचा अनुभव घेतला.

भारतीयांना डॉक्टर बनवतेय Philippines, मेडिकल डिग्रीसाठी टॉप युनिव्हर्सिटी वाचा यादी

सोनाली कुलकर्णीची उपस्थिती 

पुराणतज्ज्ञ व बेस्टसेलर लेखक देवदत्त पटनायक म्हणाले, “मुलाने आपल्या पालकांची काळजी घेतली, ज्यांनी त्याला कथा सांगून संस्कृती दिली.” अभिनेत्री व लेखिका सोनाली कुलकर्णी म्हणाल्या, “इतक्या तरुण वाचक व पालकांना एकत्र पाहून आनंद झाला. कथा आपल्याला जीवनाबद्दल शिकवतात. कथाकथनकार म्हणून सहभागी होणं मला आनंददायक वाटलं.”

ब्रेनोलॉजीच्या संस्थापक शुभदा दयाळ यांनी सांगितले की, “कथा परिवर्तनकारी असतात. मुलं आणि पालक एकत्र शिकताना पाहून जिज्ञासा, शिक्षण आणि आनंदाचा उत्सव अनुभवला.” 

या महोत्सवात देवदत्त पटनायक, सोनाली कुलकर्णी, मिकी मेहता, फियोना फर्नांडिस, लुबैना बंदुकवाला, केटी बगली, रीता रामामूर्ती गुप्ता, उर्वशी दुबे, अर्चना सरत, विकास डिमरी आणि इतर भारताच्या काही नामांकित लेखक, निर्माता आणि शिक्षक सहभागी झाले. पवई आणि त्यापासून पुढे या कार्यक्रमाला मिळालेल्या मोठ्या प्रतिसादामुळे, स्टोरीज बाय द लेकने शिक्षण, कल्पना आणि वाचनाच्या आनंदाचा वार्षिक उत्सव म्हणून आपली ओळख मजबूत केली आहे.

सेवारत शिक्षकांसाठी नवे निकष कशाला? शिक्षक संघटनांचा सवाल; शिक्षक पात्रतापूर्ण नाहीत काय ?

बाल साहित्य वैशिष्ट्य

• वयानुसार योग्य साहित्य: साहित्य आणि भाषा मुलांच्या वयासाठी (उदा. ८-१४ वर्षे) आणि त्यांच्या वाचन पातळीसाठी योग्य आहे
• सोपी आणि स्पष्ट भाषा: जटिल शब्द आणि गुंतागुंतीची वाक्ये टाळून साधी दैनंदिन भाषा वापरली जाते, जेणेकरून मुले सहजपणे समजू शकतील
• मनोरंजनात्म गोष्टी: कथा, कविता, कोडी आणि नाटके मुलांना गुंतवून ठेवतात आणि त्यांचे मनोरंजन करतात
• कल्पनाशक्ती आणि सर्जनशीलता: हे मुलांच्या कल्पनाशक्तीला चालना देते आणि त्यांना नवीन कल्पनांबद्दल विचार करण्यास प्रोत्साहित करते
• नैतिक शिक्षण: ते चांगले आणि वाईट यांच्यातील फरक शिकवते आणि पंचतंत्राच्या कथांसारखे चारित्र्य घडविण्यास मदत करते
• चित्रांचा मुबलक वापर: उच्च-गुणवत्तेचे आणि संबंधित चित्रे मजकूर अधिक आकर्षक बनवतात
• सांस्कृतिक संवेदनशीलता: विविध संस्कृती आणि दृष्टिकोनांचा आदर करते आणि सहानुभूती विकसित करते
• शैक्षणिक आणि प्रेरक: ते मुलांना नवीन गोष्टी शिकण्यास, त्यांचा शब्दसंग्रह वाढविण्यास आणि भाषा कौशल्ये विकसित करण्यास मदत करते, ज्यामुळे वाचनात त्यांची आवड वाढते
• विविध शैली: यात कथा, कविता, लोककथा, चरित्र आणि कॉमिक्स यासारख्या विस्तृत शैलींचा समावेश आहे.

थोडक्यात, बालसाहित्य हे मुलांच्या सर्वांगीण विकासासाठी एक शक्तिशाली साधन आहे, जे मनोरंजनासोबतच शिक्षण आणि मूल्ये देखील प्रदान करते.