५० रुपयांचे नाणं चलनात येणार का? अर्थ मंत्रालयाने दिल्ली उच्च न्यायालयात दिलं उत्तर (फोटो सौजन्य-X)
50 Rupees Coin News In Marathi : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 8 नोव्हेंबर 2016 ला नोट बंदीचा निर्णय घेतला. त्यानंतर मोदी सरकारने बाजारात अगदी 10 रुपयांपासून 2000 रुपयांपर्यंत नव्या नोटा आणल्या होत्या. अशातच आता 50 रुपयांचं नाणं चलनात येणार का अशी चर्चा होत आहे.यावर आता केंद्र सरकारने दिल्ली उच्च न्यायालयात स्पष्ट भूमिका मांडली आहे.
केंद्र सरकारने दिल्ली उच्च न्यायालयात माहिती दिली की सध्या ५० रुपयांचे नाणे सुरू करण्याची कोणतीही योजना नाही. अर्थ मंत्रालयाने एक प्रतिज्ञापत्र दाखल केले आहे ज्यामध्ये २०२२ मध्ये रिझर्व्ह बँकेने केलेल्या सर्वेक्षणातून असे दिसून आले आहे की सामान्य जनता १० आणि २० च्या नाण्यांपेक्षा नोटा जास्त पसंत करते.
दरम्यान, रोहित नावाच्या याचिकाकर्त्याने दिल्ली उच्च न्यायालयात दाखल केलेल्या जनहित याचिकेच्या सुनावणीदरम्यान ही बाब उघडकीस आली. याचिकेत ५० आणि त्यापेक्षा कमी किमतीच्या नोटा आणि नाणी दृष्टिहीन नागरिकांसाठी अधिक ओळखण्यायोग्य बनवण्याची मागणी करण्यात आली होती.
दिल्ली उच्च न्यायालयात दाखल केलेल्या याचिकेत याचिकाकर्त्याने दावा केला आहे की त्यांनी चलनाच्या डिझाइनमध्ये असलेल्या त्रुटींचा अभ्यास केला आहे. ज्यामध्ये असे आढळून आले आहे की ५० रुपयांची नोट इतर नोटांपेक्षा स्पष्टपणे वेगळी नाही. त्याच वेळी, अर्थ मंत्रालयाने हे देखील मान्य केले की १०, २० आणि ५० च्या महात्मा गांधी नोटांच्या नवीन मालिकेत अँगुलर ब्लीड लाईन्स आणि उंच प्रिंटसारखे कापडाचे वैशिष्ट्य नाही. जास्त हाताळणीमुळे, ही वैशिष्ट्ये लवकर जीर्ण होतात. दिल्ली उच्च न्यायालयात, अर्थ मंत्रालयाने सांगितले की या कापडाच्या वैशिष्ट्यांना पुन्हा लागू केल्याने उत्पादन खर्च आणि कार्यक्षमतेवर मोठा परिणाम होईल.
अर्थ मंत्रालयाने म्हटले आहे की, नवीन महात्मा गांधी मालिकेतील प्रत्येक नोटेचा आकार वेगळा असला तरी, दृष्टिहीन लोक स्पर्शाद्वारे त्यांना ओळखू शकतात. मंत्रालयाने असेही मान्य केले की जुन्या आणि नवीन मालिकेतील नोटा एकाच वेळी चलनात असल्याने ओळखण्यात अडचण येऊ शकते. अर्थ मंत्रालयाने दिल्ली उच्च न्यायालयावर विश्वास व्यक्त केला आहे की जुन्या मालिकेतील नोटा नैसर्गिकरित्या चलनाबाहेर जात असल्याने, नवीन मालिकेतील वैशिष्ट्यांमुळे अपंग लोकांसाठी ओळखणे अत्यंत सोपे होईल.