Male Fertility Fitness: Sperms च्‍या उत्तम आरोग्‍यासाठी १२ आठवड्यांचा रिसेट प्‍लॅन, काय सांगतात तज्ज्ञ

सध्या चुकीची लाइफस्टाइल आणि स्वतःकडे लक्ष न देण्यामुळे पुरुषांच्या प्रजननक्षमतेवरही मोठा परिणाम होत असल्याचे दिसून येत आहे. तसंच यावर अजूनही चर्चा होताना दिसत नाही, जाणून घ्या महत्त्वाची माहिती

• शुक्राणूंची गुणवत्ता कशी सुधारेल
• पुरुषांसाठी फर्टिलिटी फिटनेस 
• प्रजननक्षमतेबाबत माहिती 

गेल्या काही वर्षांपासून पुरुषांच्या प्रजननक्षमतेबाबत चर्चा खूप कमी प्रमाणात होत आहे. बहुतेकदा उत्तम प्रजननक्षमतेसाठी वीर्याची तपासणी करण्‍याला प्राधान्‍य दिले जाते, पण शुक्राणूंच्‍या आरोग्‍यामधून एकूण प्रजननक्षमता निर्धारित होते हे बहुतेक पुरूषांना माहित नाही. नुकतेच करण्‍यात आलेल्‍या अनेक संशोधनांमधून ही बाब स्‍पष्‍टपणे दिसून आली आहे. 

अशाच एका संशोधनामधून निदर्शनास आले आहे की उच्‍च बीएमआय, अधिक प्रमाणात मद्यपान आणि अनारोग्‍यकारक आहाराचे सेवन करणाऱ्या पुरूषांमध्‍ये शुक्राणूंची क्षमता कमी होण्‍यासोबत शुक्राणू वाढवण्‍याचे प्रमाण कमी झाल्‍याचे दिसून आले. आणखी एका संशोधनामधून निदर्शनास आले की, योग्‍य वजन, व्‍यायाम करण्‍याची सवय राखण्‍यासोबत पुरेशी झोप घेणाऱ्या पुरूषांमधील शुक्राणूंची संख्‍या मोठ्या प्रमाणात वाढल्‍याचे दिसून आले. 

काय सांगतात तज्ज्ञ

नागपूरमधील बिर्ला फर्टिलिटी अँड आयव्‍हीएफचे फर्टिलिटी स्‍पेशलिस्‍ट डॉ. प्रमोद मधुकर येरणे म्हणाले की, १२ आठवड्यांचा रिसेट प्‍लॅन उत्तम आहे, जेथे शुक्राणूंच्‍या विकासाला जवळपास ७४ दिवस लागतात. हे ध्‍येय परिपूर्ण नसले तरी उत्तम निष्‍पत्तींची खात्री मिळू शकते. लहान, स्थिर समायोजनामुळे शरीराला पुन्‍हा ऊर्जा मिळते.  

पुरुषहो! 5 गोष्टींमुळे होतोय Sperm Count कमी, तुम्ही तर ‘ही’ चूक करत नाही ना?

आठवडा १ ते ४: मुलभूत गोष्‍टींकडे पुन्‍हा लक्ष द्या 

• पोषण प्रथम: भाज्या, फळे, संपूर्ण धान्‍य, नट्स आणि ओमेगा-३ फॅट्सने संपन्‍न आहाराच्‍या सेवनामुळे शुक्राणूंवर सकारात्‍मक परिणाम होतो. प्रक्रिया केलेले खाद्यपदार्थ मोठ्या प्रमाणात सेवन करणाऱ्या पुरूषांमधील शुक्राणूंवर प्रतिकूल परिणाम होऊ शकतो.
• पुरेशा प्रमाणात व्‍यायाम: अधिक प्रमाणात व्‍यायाम करणाऱ्या अ‍ॅथलीट्सचा अभ्‍यास करत असलेल्‍या संशोधकांनी नमूद केले आहे की अधिक प्रमाणात व्‍यायाम केल्‍याने शुक्राणूंची संख्‍या कमी होऊ शकते, पण आठवड्यातून जवळपास १५० मिनिटे पुरेशा प्रमाणत ऐरोबिक व्‍यायाम हार्मोनल संतुलन राखण्‍यास मदत करू शकतो. (excessive high-intensity training can reduce sperm count, but moderate aerobic exercise — about 150 minutes a week — supports hormonal balance.)
• वजनावर सुरूवातीपासून नियंत्रण: वजन ५ ते ७ टक्‍के कमी केल्‍यास टेस्‍टोस्‍टेरोन सुधारू शकते आणि जळजळ कमी होऊ शकते, हे दोन्‍ही शुक्राणूंच्‍या योग्‍य वाढीसाठी आवश्‍यक आहेत.   

आठवडा ५ ते ८: तणाव कमी करा 

• उष्‍णतेशी संपर्क: प्रजनन बायोलॉजिस्‍ट्सनी वारंवार निदर्शनास आणले आहे की गरम पाण्‍याचे आंघोळ, घट्ट कपडे, मांडीवर लॅपटॉप ठेवून काम करणे अशा स्‍वरूपात शरीराला अधिक उष्‍णता मिळाल्‍यास वीर्याच्‍या दर्जावर अनुकूल परिणाम होतो
• तणाव आणि झोप: कॉर्टिसोल वाढल्‍यास हार्मोनल मार्गांमध्‍ये अडथळा येतो. चीनमध्‍ये २०२० मध्‍ये करण्‍यात आलेल्‍या संशोधनामधून निदर्शनास आले की, रात्री सहा तासांपेक्षा कमी झोप घेणाऱ्या पुरूषांमध्‍ये शुक्राणूंची संख्‍या कमी होते. पुरेशी झोप घेतल्‍याने शुक्राणूंची संख्‍या योग्‍य प्रमाणात राहण्‍यास मदत होते.  (A 2020 study from China demonstrated that men sleeping fewer than six hours a night had lower total motile sperm counts. Establishing a fixed sleep window helps stabilise these rhythms.) 

पुरूष अगदी सहज वाढवू शकतात Fertility, फॉलो करा 5 टिप्स

आठवडा ९ ते १२: योग्‍य संतुलन 

• अँटिऑक्सिडंट्सयुक्‍त आहार: ऑक्सिडेटिव्‍ह तणाव शुक्राणू डीएनएचे नुकसान होण्‍याचे सामान्‍य कारण आहे. व्हिटॅमिन सी व ई, लायकोपीन व पॉलिफिनॉल्‍स उच्‍च प्रमाणात असलेल्‍या आहाराच्‍या सेवनामुळे हे नुकसान टाळण्‍यास मदत होते
• पुनरावलोकन करा आणि प्‍लॅन सुरू ठेवा: बाराव्‍या आठवड्यापर्यंत अनेक पुरूषांना ऊर्जा, Libido (कामवासना) आणि एकूण आरोग्‍यामध्‍ये बदल दिसून येतील, जो उत्तम हार्मोनलचा संकेत आहे.  

पुरूष मानतात त्‍यापेक्षा शुक्राणूंचे आरोग्‍य खूप अनुकूल असते. संरचित १२ आठवड्यांचा रिसेट प्‍लॅन नैसर्गिक प्रजजन क्षमतेमध्‍ये सुधारणा करतो, तसेच जोडीदारासोबत गर्भधारणेसाठी तयारी करत असल्‍यास पुरूषांमध्‍ये ऊर्जा देखील निर्माण करतो.