मुंबईतील २४ सिंगल स्क्रीन सिनेमा गृह होणार इतिहासजमा, काय आहे आता नवीन प्लॅन? (फोटो सौजन्य-X)
एका चित्रपटाचे पहिले तिकीट खरेदी केले की अभिमानाने मिरवत असतं. पण आता गेल्या तीन चार वर्षांपासून एकदाही सिनेमागृह (Cinema Hall) गेलो नाही. हे दुर्दैवाने अभिमानाने सांगितले जात आहे. चित्रा सिनेमासारखं मुंबईतलं एक सिंगल स्क्रीन थिएटर बंद झालंय. आता लवकरच ती इमारत पडेल आणि त्या पाठोपाठ पडत राहतील मुंबापुरीतली हाताच्या बोटांवरच मोजण्याइतकी उरलेली सिंगल स्क्रीन थिएटर्स. आता या थिएटरचा युग हळूहळू इतिहासजमा होत आहे. शंभर वर्षांहून अधिक काळाची ही परंपरा आता बदलाच्या टप्प्यातून जात आहे. शहरातील अनेक बंद असलेल्या थिएटरचे मालक त्यांच्या मालमत्ता नव्याने विकसित करण्याची परवानगी मागत आहेत. बीएमसीच्या आकडेवारीनुसार, मुंबईतील सुमारे 24 सिंगल-स्क्रीन थिएटर मालकांनी पुनर्विकास प्रस्ताव सादर केला आहे. यापैकी बहुतेक थिएटर व्यावसायिक टॉवरमध्ये रूपांतरित करण्याची योजना आहे, तर काही प्रस्तावांमध्ये निवासी इमारती बांधण्याच्या योजनांचाही समावेश आहे.
दरम्यान राज्य सरकारचे नियम थिएटर मालकांसाठी एक मोठे आव्हान बनले आहेत. नियमांनुसार, प्रत्येक पुनर्विकास प्रकल्पात एक लहान थिएटर असणे आवश्यक आहे. या परिस्थितीमुळे थिएटर मालकांना अडचणी येत आहेत, कारण पर्यटकच्या संख्येत वाढ कमी होताना दिसत आहे. तसेच थिएटर चालवणे आता आर्थिकदृष्ट्या परवडणारे नाही. थिएटर मालकांनी गर्दीत घट झाल्याचे कारण देत ही आवश्यकता एक मोठा अडथळा असल्याचे म्हटले आहे. मुंबईच्या नवीनतम विकास योजनेच्या नियम १७(२) नुसार, पुनर्विकास करू इच्छिणाऱ्या मालकांनी विद्यमान थिएटरमधील शेवटच्या परवानाधारक जागांच्या संख्येच्या आधारावर किमान १५० जागा किंवा राज्याने ठरवून दिलेल्या जागांच्या ३३% आसनक्षमता प्रदान करणे आवश्यक आहे.
उदाहरणार्थ, ६०० आसनांच्या थिएटरमध्ये पुनर्विकसित मालमत्तेत किमान २०० जागा असणे आवश्यक आहे. दक्षिण मुंबईतील ग्रँट रोडवर स्थित, ६२५ जागा असलेले प्रतिष्ठित ड्रीमलँड थिएटर या दशकाच्या सुरुवातीला कायमचे बंद झाले. मेसर्स सिने प्रॉपर्टीज अँड फायनान्स या मालकाने सादर केलेल्या पुनर्विकास योजनांनुसार, एक उंच इमारतीचा निवासी आणि व्यावसायिक टॉवर बांधण्यात येत आहे. पूर्वी कृष्णा टॉकीज म्हणून ओळखले जाणारे हे थिएटर १९१९ मध्ये मूकपटांच्या काळात सुरू झाले.