फोटो सौजन्य- istock
बहुतेक लोक रोज पूजा करतात आणि हिंदू धर्मात घंटा वाजविल्याशिवाय पूजा पूर्ण होत नाही. घरात असो किंवा मंदिरात, पूजेच्या वेळी घंटा नक्कीच वाजते. मोठ्या घंटा मंदिरात बसवल्या जातात, तर लहान घंटा घरांमध्ये पूजेसाठी वापरल्या जातात. पूजेत घुंगर किंवा घंटा वाजवण्याला खूप महत्त्व आहे. याशिवाय त्याचे वैज्ञानिक महत्त्वही समोर आले आहे. विज्ञानानुसार, घंटांचा आवाज आणि त्यातून बाहेर पडणाऱ्या लहरी आजूबाजूच्या वातावरणात सकारात्मकता पसरवतात. पण रोज घंटा वाजवणाऱ्या लोकांना सुद्धा हे माहीत नसते की घंटाच्या वरच्या भागात कोणत्या देवतेचे चित्र आणि का बनवले जाते?
घंटेवर गरुड देवाचे चित्र आहे
घंटेवर गरुड देवाचे चित्र आहे. हिंदू धर्मात गरुड देवाला भगवान विष्णूचे वाहन मानले जाते. गरुड देवाचे चित्र घंटामध्ये आहे जेणेकरुन गरुड देव, वाहन म्हणून, भक्तांच्या इच्छा भगवान विष्णूपर्यंत पोहोचवू शकतील आणि भगवान लवकरच आपल्या भक्तांच्या इच्छा पूर्ण करतील म्हणूनच घंटाना गरुड घंटा म्हणतात. गरुडाची घंटा वाजवल्याने माणसाला मोक्ष मिळतो असाही समज आहे.
हेदेखील वाचा- महिलांना स्मशानभूमीत जाण्यास का बंदी आहे? जाणून घ्या गरुड पुराण
गरुड घंटाचा आवाज सकारात्मकता आणतो
गरुड घंटाशी संबंधित आणखी एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे हिंदू धर्मानुसार, ज्या आवाजाने विश्वाची निर्मिती झाली, तोच ध्वनी गरुड घंटातून निघतो. म्हणूनच गरुड घंटातून निघणारा हा आवाज विशेष मानला जातो. हा आवाज खूप शक्तिशाली आहे ज्यामुळे वातावरण सकारात्मक होते. म्हणून, मंदिराच्या प्रवेशद्वारावरच घंटा टांगली जाते, जेणेकरून भाविक मंदिरात प्रवेश करताच घंटा वाजवतात आणि वातावरणात सकारात्मकता मिसळते.
हेदेखील वाचा- शेवटच्या श्रावणी सोमवारी वाहा सातूची शिवामूठ, जाणून घ्या सातूचे फायदे
ध्वनीचे महत्त्व
पूजेत जी घंटी वाजवली जाते तिला गरुड घंटा म्हणतात. हिंदू धर्मानुसार, ज्या ध्वनीतून जगाची निर्मिती झाली, तो आवाज या गरुड घंटातून निघतो. म्हणूनच गरुड घंटीला खूप महत्त्व दिले गेले आहे. याशिवाय पूजा किंवा आरतीच्या वेळी घंटी वाजवल्याने आजूबाजूची नकारात्मक ऊर्जा नष्ट होते.
घंटेचे 4 प्रकार आहेत
घंटाबद्दल बोलायचे झाले तर मंदिरापासून घरापर्यंत 4 प्रकारच्या घंटा किंवा घंटी वापरल्या जातात. या 4 प्रकारच्या घंटा म्हणजे गरूड घंटी, द्वार घंटा, हात घंटा आणि मंदिरात लावतो ती घंटा. गरूड घंटा सर्वात लहान आहे, जी हाताने वाजवता येते. मंदिरांच्या प्रवेशद्वारावर दारावर घंटा टांगल्या जातात, त्या लहान किंवा मोठ्या अशा दोन्ही प्रकारच्या असतात. हाताची घंटा पितळेच्या गोल थाळीसारखी असते. लाकडी गादीवर मारून ती वाजवली जाते. याशिवाय ही घंटा खूप मोठी असते, तिची लांबी आणि रुंदी किमान 5 फूट असते आणि जेव्हा ती वाजवली जाते तेव्हा आवाज कित्येक किलोमीटर दूर जातो.