फोटो सौजन्य- istock
हिंदू धर्मात ऋषी पंचमीच्या दिवशी सप्तऋषींची पूजा केल्याने लोकांना सुखी जीवनाचा आशीर्वाद मिळतो आणि जीवनातील संकटांपासून मुक्ती मिळते. याशिवाय घरात सुख-समृद्धी राहते.
हिंदू धर्मात दरवर्षी सप्तऋषींची पूजा करण्यासाठी ऋषीपंचमीचा उपवास केला जातो. हे व्रत विशेषतः महिलांसाठी महत्त्वाचे मानले जाते. असे मानले जाते की, हे व्रत केल्याने लोकांना संतती प्राप्त होते आणि त्यांचे वैवाहिक जीवन सुखी होते. दर महिन्याच्या भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्ष पंचमीला ऋषीपंचमी हा सण साजरा केला जातो. हा उत्सव गणेश चतुर्थीच्या दुसऱ्या दिवशी येतो. या सणाच्या दिवशी सप्त ऋषींप्रती आदरभाव व्यक्त केला जातो. असे मानले जाते की, हे व्रत जाणूनबुजून किंवा नकळत केलेल्या पापांपासून मुक्त होते. या दिवशी गंगा स्नानालाही विशेष महत्त्व आहे. हे व्रत पुरुष आपल्या पत्नीसाठी देखील पाळू शकतात.
हेदेखील वाचा- प्लास्टिकच्या डब्यावरील पिवळे चिकट डाग कसे घालवाल?
ऋषीपंचमीच्या दिवशी कश्यप, अत्री, भारद्वाज, वशिष्ठ, गौतम, जमदग्नी आणि विश्वामित्र या सात ऋषींची पूजा केली जाते. हे सात ऋषी ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश यांचे अंश मानले जातात ते वेद आणि धार्मिक ग्रंथांचे लेखक आहेत. असे मानले जाते की, हे व्रत केल्याने सर्व प्रकारच्या पापांपासून मुक्ती मिळते आणि जीवनात सुख-शांती मिळते.
पंचांगानुसार, यंदा भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील पंचमी तिथी 7 सप्टेंबर रोजी सायंकाळी 5.37 वाजता सुरू होईल आणि 8 सप्टेंबर रोजी सायंकाळी 7.58 वाजता समाप्त होईल. त्यामुळे उदयतिथीनुसार ऋषीपंचमीचे व्रत 8 सप्टेंबरलाच पाळले जाणार आहे.
हेदेखील वाचा- मोती रत्न कोणी धारण करावे? जाणून घ्या फायदे, दोष
ऋषी पंचमी पूजा पद्धत
ऋषीपंचमीच्या दिवशी स्वच्छ ठिकाणी आसन पसरवून त्यावर स्टूल ठेवा. स्टूलवर लाल कापड पसरवा.
पोस्टावर सप्तऋषींचे चित्र किंवा मूर्ती स्थापित करून कलश स्थापित करून त्यात गंगाजल भरावे.
आंब्याच्या पानांनी आणि फुलांनी कलश सजवा आणि दिवा लावून वातावरण शुद्ध करा.
कलशातून पाणी घेऊन ते सप्तऋषींना अर्पण करावे आणि अगरबत्ती अर्पण करावी.
पूजेच्या वेळी सप्तऋषींना फळे आणि मिठाई अर्पण करा.
सप्तऋषींच्या मंत्रांचा जप करा आणि शेवटी सप्तऋषींचा आशीर्वाद घ्या.
ऋषी पंचमीचे महत्त्व
असे मानले जाते की, ऋषीपंचमीच्या दिवशी उपवास केल्याने सप्तऋषींच्या आशीर्वादाने कुटुंबात सुख-समृद्धी येते. या दिवशी देशभरातील भाविक मोठ्या श्रद्धेने आणि भक्तिभावाने सप्तऋषींची पूजा करतात आणि त्यांचे जीवन धार्मिक बनवण्याची इच्छा व्यक्त करतात. ऋषीपंचमीच्या या पवित्र प्रसंगी सर्व भाविक ऋषीमुनींची अंत:करणात शुद्ध आणि खऱ्या श्रद्धेने पूजा करतात आणि त्यांच्याकडून आशीर्वाद घेतात.
ऋषीपंचमीच्या दिवशी सात ऋषींच्या सोन्याच्या मूर्ती बनवून एखाद्या योग्य ब्राह्मणाला दान केल्याने अनंत पुण्य प्राप्त होते. सप्तऋषींच्या आशीर्वादाने लोकांना कोणत्याही प्रकारच्या अडचणींचा सामना करावा लागत नाही आणि जीवनात आनंदी राहावे लागते.
