चित्रपटसृष्टीतील अष्टपैलू व्यक्ती व्ही. शांताराम यांची आज जयंती; जाणून घ्या 18 नोव्हेंबरचा इतिहास

व्ही शांताराम यांचे शांताराम राजाराम वणकुद्रे असे पूर्णनाव होते. मूळचे कोल्हापूरचे असलेल्या व्ही शांताराम यांनी 'राजकमल कलामंदिर' ही स्वतःची चित्रपट निर्मिती संस्था उभारली.

मराठी आणि हिंदी चित्रपटसृष्टीतील एक प्रतिभावंत दिग्दर्शक, निर्माता, पटकथा लेखक आणि अभिनेते म्हणून ओळख निर्माण करणाऱ्या व्ही. शांताराम यांची आज जयंती. शांताराम राजाराम वणकुद्रे असे त्यांचे पूर्णनाव होते. मूळचे कोल्हापूरचे असलेल्या व्ही शांताराम यांनी ‘राजकमल कलामंदिर’ ही स्वतःची चित्रपट निर्मिती संस्था उभारली. ‘माणूस’, ‘अमर भूपली’, ‘डॉ. कोटणीस की अमर कहानी’, ‘दोन आँखें बारह हाथ’, ‘नवरंग’, ‘दुनिया ना माने’ या चित्रपटांमध्ये उल्लेखनीय कामगिरी केली. विशेष बाब म्हणजे ‘सैंध्री’ हा पहिला भारतीय रंगीत मराठी चित्रपट १९३३ मध्ये त्यांच्या निर्मितीचा होता.

18 नोव्हेंबर रोजी देशाच्या आणि जगाच्या इतिहासामध्ये घडलेल्या महत्त्वपूर्ण घटना

• 1493: ख्रिस्तोफर कोलंबसने प्रथम प्वेर्तो रिको बेट पाहिले.
• 1809: बंगालच्या उपसागरात फ्रेंच ताफ्याने ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या ताफ्याचा पराभव केला.
• 1882: अण्णासाहेब किर्लोस्करांचे संगीत सौभद्र हे नाटक रंगभूमीवर आले.
• 1905: लॉर्ड कर्झन यांनी राजीनामा दिला आणि लॉर्ड मिंटो यांनी भारताचे 17 वे व्हाईसरॉय आणि गव्हर्नर जनरल म्हणून जबाबदारी स्वीकारली.
• 1918: लॅटव्हियाने रशियापासून आपले स्वातंत्र्य घोषित केले.
• 1928: वॉल्ट डिस्नेचे प्रसिद्ध व्यंगचित्र मिकी माऊस स्टीमबोट विली या चित्रपटाद्वारे आले.
• 1933: प्रभातचा पहिला रंगीत चित्रपट सैरंध्री प्रदर्शित झाला.
• 1944: क्युबामध्ये लोकप्रिय समाजवादी तरुणांची स्थापना झाली.
• 1955: भाक्रा-नांगल धरणाचे बांधकाम सुरू.
• 1961: युनायटेड स्टेट्सचे अध्यक्ष जॉन एफ केनेडी यांनी दक्षिण व्हिएतनाममध्ये 18,000 लष्करी सल्लागार पाठवले.
• 1962: डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांनी शिवाजी विद्यापीठाचे उद्घाटन केले.
• 1963: पहिला पुश-बटण टेलिफोन सेवेत आला.
• 1985: केल्विन आणि हॉब्सचे पहिले कॉमिक दहा वृत्तपत्रांमध्ये प्रकाशित झाले
• 1992: ललित मोहन शर्मा यांनी भारताचे 24 वे सरन्यायाधीश म्हणून पदभार स्वीकारला.
• 1993: दक्षिण आफ्रिकेतील 21 राजकीय पक्षांनी नवीन संविधानाला मान्यता दिली.
• 2013: नासाने मंगळावर MAVEN प्रोब लाँच केले.
• 2015: टेनिसपटू रॉजर फेडररने नोव्हाक जोकोविचचा पराभव करून एटीपी वर्ल्ड टूर लंडनच्या उपांत्य फेरीत प्रवेश केला.

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

18 नोव्हेंबर रोजी जन्म दिनविशेष

• 1898: ‘प्रबोध चंद्र बागची’ – भारताचा अतिप्राचीन इतिहास यांचा जन्म.
• 1901: ‘व्ही. शांताराम’ – चित्रपटनिर्माते, दिग्दर्शक आणि अभिनेते, पद्मश्री, दादासाहेब फाळके पुरस्कार विजेते यांचा जन्म. (मृत्यू: 30 ऑक्टोबर 1990)
• 1906: ‘अॅलेक इझिगोनिस’ – मिनी कार चे निर्माते यांचा जन्म. (मृत्यू: 2 ऑक्टोबर 1988)
• 1909: ‘जॉनी मर्सर’ – कॅपिटल रिकॉर्ड्स चे सहसंस्थापक यांचा जन्म. (मृत्यू: 6 ऑक्टोबर 1976)
• 1910: ‘बटुकेश्वर दत्त’ – क्रांतिकारक यांचा जन्म. (मृत्यू: 20 जुलै 1965)
• 1931: ‘श्रीकांत वर्मा’ – हिन्दी कवी, पत्रकार व समीक्षक, राज्यसभा सदस्य यांचा जन्म.
• 1945: ‘महिंदा राजपक्षे’ – श्रीलंकेचे 6 वे राष्ट्रपती, सैन्यप्रमुख यांचा जन्म.
• 1950: ‘जितेंद्रनाथ गोस्वामी’ – भारतीय शास्त्रज्ञ यांचा जन्म.
• 1954: ‘रंजन गोगोई’ – भारताचे 46 वे सरन्यायाधीश यांचा जन्म.

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा

18 नोव्हेंबर रोजी मृत्यू दिनविशेष

• 1772: ‘थोरले माधवराव पेशवे’ – मराठा साम्राज्यातील 4 था पेशवा यांचे निधन. (जन्म: 16 फेब्रुवारी 1745)
• 1830: ‘अॅडम वाईशप्त’ – इल्युमिनॅटि चे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म: 6 फेब्रुवारी 1748)
• 1936: ‘व्ही. ओ. चिदंबरम पिल्लई’ – भारताचे वकील व राजकारणी यांचे निधन. (जन्म: 5 सप्टेंबर 1872)
• 1962: ‘नील्स बोहर’ – अणूचे अंतरंग स्पष्ट करणार्‍या शोधासाठी नोबेल पारितोषिक मिळवणारे डॅनिश पदार्थवैज्ञानिक यांचे निधन. (जन्म: 7 ऑक्टोबर 1885)
• 1993: ‘पु. रा. भिडे’ – लोणावळा येथील मन:शक्ती प्रयोग केंद्राचे संस्थापक यांचे निधन.
• 1996: ‘कॉम्रेड श्रीनिवास गणेश सरदेसाई’ – समाजवादी विचारवंत, स्वातंत्र्यसैनिक, भारतातील कम्युनिस्ट चळवळीचे आरंभापासूनचे नेते यांचे निधन.
• 1998: ‘तारा सिंग हेर’ – भारतीय-कॅनेडियन पत्रकार आणि प्रकाशक यांचे निधन. (जन्म: 15 नोव्हेंबर 1936)
• 1998: रामकृष्ण नारायण गोडबोले’ – सातार्‍याच्या सामाजिक समाजसेवक यांचे निधन.
• 1999: ‘रामसिंह रतनसिंह परदेशी’ – स्वातंत्र्यसैनिक यांचे निधन.
• 2001: ‘नारायण देवराव पांढरीपांडे’ – नाडेप कंपोस्ट खताचे जनक यांचे निधन.
• 2006: ‘हणमंत नरहर जोशी’ – मराठी कथाकार व कवी काव्यतीर्थ यांचे निधन. (जन्म: 6 एप्रिल 1917)
• 2013: ‘एस. आर. डी. वैद्यनाथन’ – भारतीय संगीतकार यांचे निधन. (जन्म: 15 मार्च 1929)
• 2014: ‘सी. रुधराय्या’ – भारतीय दिग्दर्शक आणि निर्माते यांचे निधन.