पृथ्वीचा सर्वात खालचा बिंदू आणि त्यातील जीवंत चमत्कार; वाचा का आहे जगाला ‘या’ महासागराचे इतके आकर्षण?

Dead Sea salt structures : जीवनरहित हा महासागर अजूनही लोकांना आकर्षित करतो. त्याचे रहस्यमय खारे पाणी आणि औषधी गुणधर्म दरवर्षी लाखो पर्यटकांसाठी ते एक गंतव्यस्थान बनवतात.

1. मृत समुद्रात एकही जीव जगत नाही, तरीही लाखो पर्यटक त्याच्या रहस्यमय गुणधर्मांसाठी येथे आकर्षित होतात.

2. जास्त खारटपणामुळे या समुद्रात कोणीही बुडू शकत नाही मानव स्वतःहून तरंगतो.

3. औषधी चिखल, खनिजयुक्त पाणी आणि वाढता पर्यावरणीय धोका मृत समुद्राला चर्चेत ठेवतो.

Dead Sea salt structures : जगातील नैसर्गिक चमत्कारांवर बोलताना मृत समुद्राचे(Dead Sea) नाव अटळपणे सर्वप्रथम घेतले जाते. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, या समुद्रात जीवनाचा किंचितही मागमूस नाही. ना मासे, ना जलीय वनस्पती, ना हिरवाई… तरीही पृथ्वीवरील लाखो लोक दरवर्षी येथे भेट देण्याची इच्छा धरतात. इस्रायल(Israel) आणि जॉर्डन(Jordan) यांच्या सीमेवर वसलेला हा अद्भुत जलाशय पृथ्वीवरील सर्वात खालचा बिंदू मानला जातो. पण त्यापेक्षा मोठे रहस्य दडले आहे त्याच्या पाण्यात, गाळात आणि त्याच्या अनोख्या गुणधर्मांत.

मृत समुद्राचे सर्वात उल्लेखनीय वैशिष्ट्य म्हणजे त्याचे प्रचंड खारटपण. सामान्य समुद्रांपेक्षा तब्बल दहा पट जास्त मीठ येथे आढळते. इतक्या खारट पाण्यात कोणताही सजीव टिकू शकत नाही, म्हणूनच त्याला “मृत समुद्र” असे नाव पडले. पण त्याच खारटपणामुळेच येथे घडते एक अद्भुत घटना, मानव येथे कधीच बुडत नाही. एखादी व्यक्ती पाण्यात उतरली की ती सहज तरंगत राहते, जणू काही पाण्यानेच तिला स्वतःवर उचलून धरले आहे. जगभरातील पर्यटकांसाठी हा अनुभव अविस्मरणीय असतो.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Immortal Jellyfish : ‘हा’ समुद्री जीव म्हणजे चक्क मृत्यूला आव्हान देणारा महासागरातील चमत्कार अन् एकमेव ‘बायोलॉजिकल रीसेट बटण’

या समुद्राचे पाणी आणि किनाऱ्यावरचा चिखल वैज्ञानिकदृष्ट्या अतिशय महत्त्वाचा मानला जातो. येथे आढळणारे खनिजे, मॅग्नेशियम, कॅल्शियम, पोटॅशियम, त्वचेला नैसर्गिकरीत्या पुनरुज्जीवित करतात. याच गुणधर्मांमुळे मृत समुद्रावरील चिखलापासून तयार होणारे फेस मास्क, त्वचा-उपचार उत्पादने आणि औषधी मिश्रणे जगभरात वापरली जातात. अनेक लोक येथे फक्त पर्यटनासाठीच नाही, तर त्वचा-संबंधी उपचारांसाठी खास येतात.

मृत समुद्राच्या परिसरातील हवामान देखील विलक्षण आहे. येथील हवेत ऑक्सिजनचे प्रमाण इतर ठिकाणांपेक्षा अधिक असल्याने श्वास घेणे हलके, ताजेतवाने आणि उत्साहवर्धक वाटते. त्यामुळेच अनेक देशांतील पर्यटक आरोग्य पुनरुज्जीवनासाठी, मानसिक शांततेसाठी किंवा थेरपीसाठी येथे दिवस घालवत असतात.

तथापि, या अद्भुत चमत्कारावर एक मोठे संकट ओढवले आहे. मृत समुद्राला पाणी पुरवणाऱ्या नद्यांचे पाणी कृषी, पिण्याच्या पाण्यासाठी आणि शहरांसाठी मोठ्या प्रमाणात वापरले जात आहे. परिणामी, समुद्राची पातळी सतत खाली जात आहे. शास्त्रज्ञांच्या अहवालानुसार, मृत समुद्र दरवर्षी काही फुटांनी आकुंचन पावत आहे. जर मानवाने हा वेग थांबवला नाही, तर भविष्यात मृत समुद्र फक्त इतिहासात उरू शकतो.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा :  Russia Ukraine war : गाझा संकट सोडवण्याची मोठी हालचाल; Putin-Netanyahu यांच्यात इराण संबंधित सिक्रेट फोन चर्चा

म्हणजेच, मृत समुद्र आपल्याला दोन महत्त्वाचे धडे देतो, एक, निसर्ग किती अद्भुत असू शकतो; आणि दोन, निसर्गाचे संवर्धन किती आवश्यक आहे. जीवन नसूनही हा समुद्र जगाचे लक्ष वेधून घेतो, माणसांना आरोग्य आणि सौंदर्याचे वरदान देतो, तसेच पर्यावरणीय संतुलनाविषयी जागरूकता देखील निर्माण करतो. मृत समुद्राचे असं जीवनरहित, पण जीवन देणारे स्वरूप खरोखरच विस्मित करणारे आहे. पृथ्वीवरचा हा अनोखा खजिना जतन करणे आपली जबाबदारी आहे कारण अशा चमत्कारांची पुनरावृत्ती निसर्ग पुन्हा कधीच करणार नाही.