‘त्या’ सैनिकाचे पत्र बनले एक मिसाल; वाचा पहिले परमवीर चक्र प्राप्त मेजर सोमनाथ यांची यशोगाथा

1947 साली भारत-पाकिस्तान युद्धात पाकिस्तानला पराभवाला सामोरे जावे लागले होते पण आपल्या अनेक योद्ध्यांनाही सर्वोच्च बलिदान द्यावे लागले होते. त्यापैकी एक होते मेजर सोमनाथ शर्मा.

1947 साली भारत-पाकिस्तान युद्धात पाकिस्तानला पराभवाला सामोरे जावे लागले होते पण आपल्या अनेक योद्ध्यांनाही सर्वोच्च बलिदान द्यावे लागले होते. त्यापैकी एक होते मेजर सोमनाथ शर्मा. पाकिस्तानशी लढताना अतुलनीय शौर्य दाखवत त्यांनी ३ नोव्हेंबरला आपल्या प्राणाची आहुती दिली. मेजर शर्मा यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त त्यांची कहाणी जाणून घेऊया.

इंग्रजांनी भारताचे नुकतेच दोन तुकडे केले होते आणि आपल्या नव्याने तयार झालेल्या शेजारी पाकिस्तानने हल्ला केला तेव्हा आपण स्वातंत्र्यही साजरे करू शकलो नाही. 1947 साली झालेल्या या युद्धात शेजाऱ्यांना पराभवाला सामोरे जावे लागले पण आपल्या अनेक योद्ध्यांनाही सर्वोच्च बलिदान द्यावे लागले. त्यापैकी एक होते मेजर सोमनाथ शर्मा. पाकिस्तानशी लढताना अतुलनीय शौर्य दाखवत त्यांनी ३ नोव्हेंबरला आपल्या प्राणाची आहुती दिली. यासाठी त्यांना मरणोत्तर परमवीर चक्र प्रदान करण्यात आले. मेजर शर्मा यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त त्यांची कहाणी जाणून घेऊया.

मेजर सोमनाथ शर्मा यांचा जन्म 31 जानेवारी 1923 रोजी जम्मू येथे झाला. त्यांचे वडील मेजर अमरनाथ शर्मा सैन्यात डॉक्टर होते. वडिलांच्या वेगवेगळ्या ठिकाणी पोस्टिंग झाल्यामुळे मेजर सोमनाथ शर्मा यांचे शिक्षणही वेगवेगळ्या ठिकाणी झाले. शेवटी त्याला नैनितालच्या शेरवुडमध्ये दाखल करण्यात आले. त्यांना लहानपणापासूनच खेळाची आवड होती.

सैन्यात भरती होण्याची प्रेरणा वडील आणि काकांकडून मिळाली

वडिलांशिवाय मेजर सोमनाथ यांचे मामाही सैन्यात होते. काका लेफ्टनंट किशनदत्त वासुदेव 4/19 हैदराबादी बटालियनमध्ये तैनात होते. 1942 च्या युद्धात ते इंग्रजांच्या वतीने जपानी लोकांविरुद्ध लढले आणि या युद्धात ते शहीद झाले. मेजर सोमनाथ शर्मा यांच्यावरही त्यांचे वडील आणि मामा यांचा प्रभाव होता आणि त्यांनी स्वत:च्या इच्छेने सेवा करण्यासाठी सैन्याची निवड केली.

त्यांची नियुक्ती होताच त्यांना शेतात पाठवण्यात आले

22 फेब्रुवारी 1942 रोजी मेजर सोमनाथ शर्मा यांना चौथ्या कुमाऊँ रेजिमेंटमध्ये कमिशन मिळाले. तेव्हा दुसऱ्या महायुद्धाचे वातावरण होते. नवीन पोस्टिंग असूनही, मेजर शर्मा यांना मलायाजवळील रणांगणावर युद्धासाठी पाठवण्यात आले आणि त्यांनी इतके शौर्य दाखवले की त्यांनी सैन्यात स्वत:ची एक वेगळी ओळख निर्माण केली.

हे देखील वाचा : मध्य प्रदेशातील ‘या’ मंदिरात दिवाळीला असते भाविकांची खूप गर्दी; जाणून घ्या काय आहे महत्त्व

मेजर शर्मा यांच्या तुकडीला पाचशे सैनिकांनी घेरले होते.

स्वातंत्र्यानंतर, जेव्हा पाकिस्तानने हल्ला केला तेव्हा मेजर सोमनाथ शर्मा हे भारतीय लष्कराच्या कुमाऊँ रेजिमेंटमध्ये चौथ्या बटालियनच्या डेल्टा कंपनीचे कमांडर होते. 3 नोव्हेंबर 1947 रोजी त्यांना काश्मीरमधील बडगाव येथे त्यांच्या तुकडीसह मोर्चाची जबाबदारी स्वीकारण्याचे आदेश देण्यात आले. त्याने पहाटेच मोर्चा गाठला आणि आपले सैन्य उत्तरेकडे तैनात केले. दुपारपर्यंत, सुमारे 500 शत्रू सैनिकांनी मेजर सोमनाथ शर्मा यांच्या पथकाला तीन बाजूंनी घेरले आणि जोरदार गोळीबार सुरू केला.

सैनिक कमी होत गेले पण तरीही समोरून हटले नाहीत.

मेजर सोमनाथ शर्मा यांच्या जवानांना तिन्ही बाजूंनी गोळीबारात प्राणहानी होत राहिली. तरीही तो स्पर्धेतून मागे हटला नाही. त्याने आपल्या सैनिकांना प्रोत्साहन दिले आणि त्यांच्याशी गोळीबार करून शत्रूला पुढे जाण्यापासून रोखले. हवाई सपोर्ट आल्यावर मेजर शर्मा यांनी शत्रूच्या गोळीबारात स्वत:ला झोकून देत कापडाच्या पट्ट्यांच्या मदतीने विमानाला अचूक लक्ष्य गाठण्यात मदत केली.

हे देखील वाचा : गळ्यात विळा आणि पायाच्या बोटात कुलूप; स्त्रीला ‘व्हॅम्पायर’ समजून पुरले, 400 वर्षांनंतर सापडले अवशेष

तो गोळ्यांचा वर्षाव करत सैनिकांना आव्हान देत राहिला

तोपर्यंत मेजर शर्माचे अनेक जवान शहीद झाले होते. संख्यात्मक ताकद कमी झाली होती. मेजर सोमनाथ यांच्या डाव्या हाताला दुखापत झाली. तरीही तो गोळ्यांनी मॅगझिन भरून सैनिकांना देत राहिला. त्याचवेळी तो आपल्या सैनिकांना आव्हान देत होता, शत्रू आपल्यापासून फक्त 50 यार्ड दूर आहे. आमची संख्या खूपच कमी आहे. आम्ही एका भीषण आगीसमोर आहोत. पण मी एक इंचही मागे हटणार नाही. माझा शेवटचा सैनिक आणि शेवटची गोळी असेपर्यंत मी ठाम राहीन. त्याच्या आव्हानानंतर काही वेळातच मेजर शर्मा ज्या ठिकाणी होते त्याच ठिकाणी एक मोर्टार पडला. मोर्टारच्या स्फोटात ते शहीद झाले. त्यांच्या सर्वोच्च बलिदानासाठी त्यांना मरणोत्तर परमवीर चक्र प्रदान करण्यात आले. हा सन्मान मिळवणारे ते पहिले भारतीय सैनिक होते.

मेजर सोमनाथ शर्मा यांचे ते पत्र उदाहरण ठरले

मेजर सोमनाथ शर्मा यांचे एक पत्र नेहमीच लोकांसाठी उदाहरण ठरले आहे. सैन्यात भरती झाल्यानंतर त्याने आई-वडिलांना हे पत्र लिहिले होते. यामध्ये त्यांनी लिहिले आहे की, मी माझे कर्तव्य बजावत आहे. इथे मृत्यूची क्षणिक भीती असते पण गीतेतील भगवान श्रीकृष्णांचे शब्द आठवले की भीती नाहीशी होते. श्रीकृष्ण म्हणाले होते, आत्मा अमर आहे. मग शरीराचा नाश झाला तरी काय फरक पडतो? वडिलांना उद्देशून त्यांनी लिहिलं होतं की, बाबा, मी तुम्हाला घाबरत नाही, पण मी मेले तरी मी एका शूर सैनिकाप्रमाणे मरेन, याची खात्री देतो. माझ्या मृत्यूच्या वेळी, मला माझे प्राण गमावल्याचे दुःख वाटणार नाही.