या ठिकाणी झाले होते भगवान शिवाचे लग्न, आजही धगधगत आहे अग्नी; लग्नापूर्वी एकदा नक्की भेट द्या

भगवान शिव आणि माता पार्वतीचे लग्न ज्या मंदिरात पार पडले, तेथील आग आजही जशीच्या तशी प्रज्वलित आहे. याला 'अखंड धुनी' असे म्हटले जाते. आजही ते जळत असल्याचे सांगितले जाते. चला यामागचे रहस्य जाणून घेऊया.

भगवान शिवाशी लग्न करण्यासाठी माता पार्वतीने हजारो वर्षे कठोर तपश्चर्या केली होती हे तर आपल्या सर्वांना ठाऊकच आहे. यानंतरच भगवान शिव माता पर्वतीवर प्रसन्न झाले आणि दोघांचे लग्न पार पडले. आज आम्ही तुम्हाला अशा मंदिराविषयी माहिती सांगत आहोत जिथे भगवान शिव आणि पार्वतीचा विवाहसोहळा पार पडला. तुम्हाला जाणून आश्चर्य वाटेल पण आजही या ठिकाणी हवांकुंडात अग्नी धगधगत आहे. चला याविषयी काही रंजक बाबी जाणून घेऊया.

उत्तराखंडमधील रुद्रप्रयाग येथील त्रियुगीनारायण मंदिरात दोघांनी लग्न केल्याचे सांगितले जाते. पौराणिक कथेनुसार, लग्नाच्या वेळी लावलेली अग्नी आजही तेवत आहे. आम्ही तुम्हाला सांगतो, चार कोपऱ्यांच्या हवनकुंडात अग्नी प्रज्वलित करण्यात आले होते. या मंदिरावर भाविकांची नितांत श्रद्धा आहे. हवनकुंडात अग्नीचे अवशेष अजूनही जळत असल्याचे लोकांचे म्हणणे आहे. हवनकुंडात पेटत असलेल्या अग्नीचे रहस्य जाणून घेऊया.

देशात ‘या’ ठिकाणी आहे जगातील एकमेव महामृत्युंजय मंदिर, येथे अकाली मृत्यूपासून केले जाते रक्षण

अग्नीचे नाव ‘अखंड धुनी’

पौराणिक कथेनुसार, मंदिरात भगवान शिव आणि देवी पार्वतीचा विवाह सोहळा पार पडला. अशा परिस्थितीत भगवान शिव आणि देवी पार्वतीने ज्या अग्नीसमोर सात प्रदक्षिणा केल्या त्या अग्नी आजही धगधगत आहे, ज्याला ‘अखंड धुनी’ असे म्हटले जाते. ही अखंड धुनी आजही मंदिरात जळत आहे. लग्नसमारंभात तलावात पेटलेली दिव्य आग अजूनही थांबलेली नाही. त्यामुळे मंदिराला अखंड धुनी मंदिर असे नाव देण्यात आले. मंदिरात येणारे यात्रेकरू अग्नीला लाकूड अर्पण करतात आणि दैवी अर्पण म्हणून राख गोळा करतात.

‘अखंड धुनी’ विझू देत नाहीत स्थानिक लोक

स्थानिक गावातील लोक अजूनही ज्योत तेवत ठेवण्यात गुंतलेले असून आजपर्यंत हे काम थांबलेले नाही. स्थानिक लोक आणि स्वयंसेवक सेवा म्हणून काम करतात आणि मंदिरासाठी योगदान देतात. भाविक येथे लाकडं अर्पण करण्यासाठी येतात आणि राख विभूती गोळा करतात आणि आध्यात्मिक लाभासाठी आशीर्वाद म्हणून ही राख कपाळी लावतात.

या हिल स्टेशनवर तुम्ही अजूनही घेऊ शकता बर्फसृष्टीचा आनंद; अशी करा प्लॅनिंग

त्रियुगीनारायण मंदिरात अनेक तलाव आहेत

त्रियुगीनारायण मंदिरात रुद्र कुंड, विष्णू कुंड, ब्रह्मा कुंड आणि सरस्वती कुंड अशी चार पवित्र तळी आहेत. जे लोक लग्नाला जातात ते इथे नक्कीच येतात आणि एकदा तलावात आंघोळ करतात. काही लोक असेही म्हणतात की आज जेव्हा लोक त्रियुगीनारायण मंदिरात लग्न करतात तेव्हा समारंभाला जाण्यापूर्वी त्यांना तलावात स्नान करावे लागते. शिवाय, मंदिराजवळ ‘ब्रह्म शिला’ नावाचा एक अनोखा दगड आहे, जेथे ब्रह्मदेवाने विवाह विधी केल्याचे सांगितले जाते.

मंदिरात कसे जाता येईल?

तुम्ही केदारनाथला जात असाल ते येथे वसलेल्या त्रियुगीनारायण मंदिराला नक्की भेट द्या. दूरदूरवरून भाविक येथे दर्शनासाठी येतात. जर तुम्हाला त्रियुगीनारायण मंदिरात जायचे असेल, तर सोनप्रयागपासून रस्त्याने सहज पोहोचता येते. सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन डेहराडून आहे, 250 किलोमीटर अंतरावर आहे. जॉली ग्रांट येथील विमानतळ डेहराडूनपासून 15 किलोमीटर अंतरावर आहे. सोनप्रयागपासून मंदिरापर्यंत 11 किलोमीटरचा चढ रस्ता आहे, जो एक अरुंद रस्ता आहे.