F - 35 फायटर प्लेनच्या विक्रीमध्ये अडचण (फोटो सौजन्य - X.com)
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प जगाला टॅरिफद्वारे एकापाठोपाठ एक धक्का देत आहेत. पण टॅरिफचा हा डावा आता त्यांच्यासाठी महागडे ठरत असून त्याच्याच अंगावर उलटताना दिसून येत आहे. जगातील सर्वात आधुनिक लढाऊ जेट F-35 बनवणारी कंपनी लॉकहीड मार्टिन अडचणीत आहे कारण अनेक देश हे जेट खरेदी करण्यापासून पाठ फिरवत आहेत. नाटो देश स्पेनने स्पष्ट केले आहे की ते F-35 खरेदी करणार नाही, ते रद्द करण्याची मागणी स्वित्झर्लंडमध्ये जोर धरत आहे आणि भारतानेही त्यांच्या तेजस जेटला प्राधान्य दिले आहे.
दरम्यान, कॅनडा अमेरिकेसाठी देवदूत ठरताना दिसत आहे. सर्वांना आश्चर्यचकित करून, कॅनडाने 88 F-35 जेट खरेदी करण्याच्या योजनेला पाठिंबा देण्याचा निर्णय घेतला आहे. स्पेनने F-35 नाकारले आहे आणि युरोपियन जेट युरोफायटर टायफून आणि फ्युचर कॉम्बॅट एअर सिस्टम (FCAS) निवडले आहे. स्पेनच्या संरक्षण मंत्रालयाने म्हटले आहे की, ‘आमचे लक्ष एअरबस, BAE सिस्टम्स आणि लिओनार्डो सारख्या युरोपियन कंपन्यांवर आहे.’ ट्रम्प यांनी स्पेनचे पंतप्रधान पेड्रो सांचेझ यांच्यावर नाटो खर्च 5% वाढवण्यासाठी दबाव आणला होता आणि टॅरिफची धमकी दिली होती. ट्रम्पच्या धमक्या आणि टॅरिफमुळे स्पेनला अमेरिकेपासून दूर राहावे लागले.
स्वित्झर्लंडमध्ये गोंधळ
ट्रम्पच्या ३९% शुल्कामुळे स्वित्झर्लंडमध्ये गोंधळ उडाला आहे, या टॅरिफमध्ये लक्झरी घड्याळे आणि नेस्प्रेसो कॅप्सूल सारख्या स्विस वस्तूंना लक्ष्य करत आहे. स्विस खासदार बाल्थासर ग्लॅट्ली रागाने म्हणाले आहेत की, ‘आपल्यावर व्यापारी मार्गात दगडफेक करणाऱ्या देशाला भेटवस्तू का द्याव्यात?’ खासदार सेड्रिक वॉर्मथ यांनी तर एफ-३५ ची खरेदी रद्द करण्यासाठी दबाव आणण्याची मागणी केली.
भारतानेही स्वदेशी कार्ड खेळले
भारताने एफ-३५ नाकारले आहे आणि तेजस जेट आणि इतर पर्यायांवर लक्ष केंद्रित करण्यास सुरुवात केली आहे. डोनाल्ड ट्रम्प यांनी भारतावर २५ टक्के शुल्क आणि धोरणात्मक संघर्षांमुळे हे अंतर आणखी वाढले आहे. काही अहवालांनुसार, जर भारताने एफ-३५ खरेदी केले नाही तर ते रशियाच्या एसयू-५७ जेटकडे जाऊ शकते.
F-35 फायटर जेट पुन्हा क्रॅश, अमेरिकेच्या टेक्नॉलॉजीचा तमाशा; कॅलिफोर्नियात घडली घटना
कॅनडा जेट खरेदी करेल
एफ-३५ बद्दलच्या सततच्या तक्रारींमुळे, जगभरातील देश त्यापासून अंतर राखत आहेत. जग एफ-३५ पासून दूर जात असताना, कॅनडाने ८८ एफ-३५ जेट खरेदी करण्याच्या त्याच्या योजनेला जोरदार पाठिंबा दिला आहे. १४ अब्ज अमेरिकन डॉलर्सचा हा करार २०२३ मध्ये अंतिम झाला. कॅनडाच्या संरक्षण मंत्रालयाने म्हटले आहे की, ‘एफ-३५ हे जगातील सर्वात आधुनिक जेट आहे. ते सोडून युरोपियन जेट खरेदी केल्यास प्रशिक्षण, देखभाल आणि पुरवठ्यात मोठा खर्च येईल.’
कॅनडाने पहिल्या १६ जेट विमानांसाठी निधी देण्याची दृढ वचनबद्धता व्यक्त केली आहे. नवे पंतप्रधान मार्क कार्नी यांनी मार्चमध्ये या कराराचा आढावा घेण्याचे आदेश दिले होते, परंतु संरक्षण अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले की उर्वरित ७२ जेट विमानांसाठीही एफ-३५ हा सर्वोत्तम पर्याय आहे. कॅनडाचे म्हणणे आहे की या निर्णयामुळे अमेरिकेसोबत संरक्षण सहकार्य मजबूत होईल आणि ट्रम्पसोबतचा तणाव कमी होऊ शकेल.
.png "Videos"){kind=small}
