T Coronae Borealis: ब्रह्मांडात होणार मोठा स्फोट, पृथ्वीवरूनही दिसणार ‘हे’ विलोभनीय दृश्य; जाणून घ्या दिवस आणि वेळ

ब्रह्मांडाच्या अथांगतेत एक विस्मयकारी घटना घडण्याची शक्यता असून, याचा साक्षीदार पृथ्वीवरील प्रत्येकजण होऊ शकतो. ‘T Coronae Borealis’ या दुहेरी ताऱ्याची महत्त्वपूर्ण खगोलीय घटना घडणार आहे.

नवी दिल्ली : ब्रह्मांडाच्या अथांगतेत एक विस्मयकारी घटना घडण्याची शक्यता असून, याचा साक्षीदार पृथ्वीवरील प्रत्येकजण होऊ शकतो. ‘T Coronae Borealis’ या दुहेरी ताऱ्याची महत्त्वपूर्ण खगोलीय घटना घडणार असून, हा तारा 27 मार्च 2024 रोजी भव्य स्फोटाने झळाळून उठू शकतो. हा तारा 80 वर्षांनी एकदा फुटतो आणि त्याच्या स्फोटाने तो आकाशातील सर्वात तेजस्वी तारा बनतो.

T Coronae Borealis हा तारा पृथ्वीपासून 3000 प्रकाशवर्षे दूर असून, तो उत्तर मुकुट (Corona Borealis) नक्षत्रात स्थित आहे. संशोधकांच्या मते, या ताऱ्यातील हालचाली सूचित करतात की त्याचा स्फोट लवकरच होण्याची शक्यता आहे. याआधी ही घटना 1787, 1866 आणि 1946 मध्ये घडली होती आणि आता पुन्हा ती घडू शकते.

खगोलशास्त्रज्ञांचे निरीक्षण, स्फोटाची वेळ जवळ

प्रसिद्ध खगोलशास्त्रज्ञ आणि SETI संस्थेचे सह-संस्थापक फ्रँक मार्क्विस यांनी गेल्या वर्षी सप्टेंबरमध्ये सांगितले होते की, T Coronae Borealis ताऱ्यात काही महत्त्वाचे बदल होत आहेत, जे त्याच्या आसन्न स्फोटाची शक्यता दर्शवतात. अमेरिकन असोसिएशन ऑफ व्हेरिएबल स्टार ऑब्झर्व्हर्स (AAVSO) या संस्थेने देखील पुष्टी केली आहे की, हा तारा 2024 मध्ये फुटण्याची शक्यता होती, पण ती घटना अद्याप घडलेली नाही. मात्र, सध्याच्या निरीक्षणांनुसार 27 मार्च 2024 रोजी ही घटना होऊ शकते.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : हमासला मोठा धक्का; इस्त्रायली हवाई हल्ल्यात ‘या’ वरिष्ठ अधिकाऱ्याचा मृत्यू

T Coronae Borealis, एक दुहेरी तारा प्रणाली

T Coronae Borealis ही बायनरी (दुहेरी) तारा प्रणाली आहे, म्हणजेच यात दोन तारे एकत्र असतात –

1. एक लाल राक्षस (Red Giant)
2. एक पांढरा बटू (White Dwarf)

या यंत्रणेत लाल राक्षस तारा हळूहळू थंड होत आहे आणि विस्तारत आहे, तर पांढऱ्या बटूचे इंधन कमी होत असून, तो हळूहळू थंड होत आहे. या प्रक्रियेमध्ये पांढरा बटू हा लाल राक्षसाकडून हायड्रोजनसारखी सामग्री घेत राहतो. जेव्हा ही सामग्री एकत्र साचते, तेव्हा एक मर्यादा ओलांडली जाते आणि थर्मोन्यूक्लियर स्फोट (Thermonuclear Explosion) घडतो. परिणामी, हा तारा अचानक तेजस्वी होतो आणि काही दिवसांसाठी तो आकाशातील सर्वांत झगमगता तारा बनतो.

स्फोटानंतर आकाशात कसे दिसेल दृश्य?

जर हा स्फोट 27 मार्च रोजी घडला, तर संपूर्ण पृथ्वीवरून हा तारा सहजपणे पाहता येईल. कोणतेही दुर्बीण किंवा दूरबिन न वापरता आपण या घटनेचा आनंद घेऊ शकतो. हा तारा दुहेरी ताऱ्यांपैकी एक असल्यामुळे, तो नॉर्मल परिस्थितीत फारसा दिसत नाही. मात्र, स्फोट झाल्यानंतर तो काही आठवडे प्रचंड तेजस्वी राहील, आणि नंतर हळूहळू त्याचा प्रकाश मंद होत जाईल.

1946 नंतरची पहिली संधी, आपल्या आयुष्यातील दुर्मीळ अनुभव

ही घटना दर 80 वर्षांनी घडते, त्यामुळे 1946 नंतर आता पहिल्यांदाच संधी मिळणार आहे. खगोलशास्त्रज्ञांच्या मते, मानवी आयुष्यातील ही एक अद्वितीय आणि दुर्मीळ संधी असेल, कारण प्रत्येकाला आयुष्यात किमान एकदाच हा अद्भुत स्फोट पाहता येतो. तज्ज्ञांच्या मते, हा स्फोट 2024 मध्ये नक्कीच होईल, फक्त योग्य वेळ ठरवता येत नाही. त्यामुळे खगोलशास्त्रज्ञ T Coronae Borealis वर सतत नजर ठेवून आहेत.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ट्रम्प प्रशासनाच्या कठोर निर्णयामुळे आणखी चार देशांना फटका; 5.3 लाख स्थलांतरित सोडणार अमेरिका

27 मार्चला नजर आकाशाकडे ठेवा!

खगोलशास्त्र आणि विश्वाच्या रहस्यांमध्ये रस असणाऱ्या प्रत्येकासाठी 27 मार्च 2024 हा दिवस महत्त्वाचा असू शकतो. या दिवशी T Coronae Borealis चा विस्फोट होऊन तो आकाशातील सर्वात तेजस्वी तारा बनू शकतो. जर तुम्हाला ताऱ्यांचा प्रकाश, नव्या आकाशगंगेतील घटना किंवा विश्वातील अनोख्या क्षणांचा साक्षीदार व्हायचे असेल, तर 27 मार्च रोजी आकाशाकडे नक्कीच लक्ष ठेवा. ही ऐतिहासिक घटना डोळ्यांनी अनुभवण्याची संधी सोडू नका!