ट्रम्प टॅरिफवर मोहन भागवतांनी डागली तोफ (फोटो सौजन्य - इन्स्टाग्राम)
संघाचे प्रमुख डॉ. मोहन भागवत म्हणाले की, समाज आणि जीवनातील संतुलन हा धर्म आहे, जो आपल्याला कोणत्याही अतिरेकीपणापासून वाचवतो. भारताची परंपरा त्याला मध्यम मार्ग म्हणते आणि ही आजच्या जगाची सर्वात मोठी गरज आहे. ते म्हणाले की जगासमोर एक उदाहरण मांडण्यासाठी सामाजिक बदल घरापासून सुरू करावा लागेल. यासाठी संघाने पाच बदल सांगितले आहेत – कुटुंब ज्ञान, सामाजिक सौहार्द, पर्यावरण संरक्षण, आत्मसाक्षात्कार (स्वदेशी) आणि नागरी कर्तव्यांचे पालन. स्वावलंबी भारतासाठी स्वदेशीला प्राधान्य द्या आणि भारताचा आंतरराष्ट्रीय व्यापार कोणत्याही दबावाखाली न होता केवळ स्वेच्छेने केला पाहिजे.
संघ शताब्दी वर्षानिमित्त विज्ञान भवन येथे आयोजित ‘संघ प्रवासाची १०० वर्षे – नये क्षितिज’ या तीन दिवसांच्या व्याख्यानमालेच्या दुसऱ्या दिवशी सरसंघचालक डॉ. मोहन भागवत भाषण देत होते. यावेळी, सरकार्यवाह दत्तात्रेय होसबळे, उत्तर विभाग प्रांत संघचालक पवन जिंदाल आणि दिल्ली प्रांत संघचालक डॉ. अनिल अग्रवाल व्यासपीठावर उपस्थित होते.
संघ कसे काम करतो?
मोहन भागवतजी म्हणाले की संघाचे कार्य शुद्ध सात्विक प्रेम आणि सामाजिक बांधिलकीवर आधारित आहे. “संघ स्वयंसेवक कोणत्याही वैयक्तिक फायद्याची अपेक्षा करत नाही. येथे कोणतेही प्रोत्साहन नाही, उलट अधिक निरुत्साह आहेत. स्वयंसेवक सामाजिक कार्यात आनंद अनुभवत काम करतात.” त्यांनी स्पष्ट केले की या सेवेद्वारे जीवनाचा आणि मुक्तीचा अर्थ अनुभवला जातो. सज्जनांशी मैत्री करणे, दुष्टांकडे दुर्लक्ष करणे, कोणी चांगले काम केले की आनंद व्यक्त करणे, दुष्टांवरही करुणा करणे – हे संघाचे जीवनमूल्य आहे.
हिंदुत्व म्हणजे काय?
हिंदुत्वाच्या मूळ भावनेवर ते म्हणाले की हिंदुत्व म्हणजे सत्य, प्रेम आणि आपलेपणा. आपल्या ऋषी-मुनींनी आपल्याला शिकवले की जीवन स्वतःसाठी नाही. म्हणूनच भारताला जगात मोठ्या भावाप्रमाणे मार्ग दाखवण्याची भूमिका बजावावी लागते. यातूनच विश्व कल्याणाचा विचार जन्माला येतो.
जग कोणत्या दिशेने जात आहे?
सरसंघचालकांनी चिंता व्यक्त केली की जग धर्मांधता, कलह आणि अशांततेकडे जात आहे. गेल्या ३५० वर्षांत उपभोगवादी आणि भौतिकवादी दृष्टिकोनामुळे मानवी जीवनातील शालीनता कमी झाली आहे. त्यांनी गांधीजींनी सांगितलेल्या सात सामाजिक पापांचा उल्लेख केला, “कठोर परिश्रमाशिवाय काम, बुद्धीशिवाय आनंद, चारित्र्याशिवाय ज्ञान, नैतिकतेशिवाय व्यवसाय, मानवतेशिवाय विज्ञान, त्यागाशिवाय धर्म आणि तत्वांशिवाय राजकारण” आणि त्यांनी समाजातील असंतुलन अधिकच वाढवले आहे असे सांगितले.
धर्माचा मार्ग स्वीकारावा लागेल
सरसंघचालक भागवत म्हणाले की आज जगात समन्वयाचा अभाव आहे आणि जगाला आपला दृष्टिकोन बदलावा लागेल. जगाला धर्माचा मार्ग स्वीकारावा लागेल. “धर्म पूजा आणि कर्मकांडांच्या पलीकडे आहे. धर्म सर्व प्रकारच्या धर्मांपेक्षा वर आहे. धर्म आपल्याला संतुलन शिकवतो – आपल्याला जगावे लागेल, समाजाने जगावे लागेल आणि निसर्गानेही जगावे लागेल.” धर्म हा मध्यम मार्ग आहे जो अतिरेकीपणापासून वाचवतो.
धर्म म्हणजे सन्मानाने आणि संतुलनाने जगणे. या दृष्टिकोनानेच जागतिक शांतता स्थापित करता येते. धर्माची व्याख्या करताना ते म्हणाले, “धर्म म्हणजे तो जो आपल्याला संतुलित जीवनाकडे घेऊन जातो, जिथे विविधता स्वीकारली जाते आणि प्रत्येकाच्या अस्तित्वाचा आदर केला जातो.” त्यांनी यावर भर दिला की हाच विश्वधर्म आहे आणि हिंदू समाजाला संघटित होऊन तो जगासमोर मांडावा लागेल.
जगाची सद्यस्थिती आणि उपाय
जागतिक संदर्भात, ते म्हणाले की शांतता, पर्यावरण आणि आर्थिक असमानतेबद्दल चर्चा सुरू आहे, त्यावर उपायही सुचवले जात आहेत, परंतु उपाय खूप दूर असल्याचे दिसते. “यासाठी प्रामाणिकपणे विचार करावा लागेल आणि जीवनात त्याग आणि त्याग आणावा लागेल. संतुलित बुद्धी आणि धार्मिक दृष्टी विकसित करावी लागेल.”
भारताने नुकसानातही संयम राखला
भारताच्या आचरणावर चर्चा करताना सरसंघचालक म्हणाले, “आपण नेहमीच आपले नुकसान दुर्लक्षित करून संयम राखला आहे. संकटाच्या वेळी आपले नुकसान करणाऱ्यांनाही आपण मदत केली आहे. व्यक्ती आणि राष्ट्रांच्या अहंकारातून शत्रुत्व निर्माण होते, परंतु हिंदुस्थान अहंकाराच्या पलीकडे आहे.” ते म्हणाले की, भारतीय समाजाला आपल्या आचरणातून जगात एक आदर्श ठेवावा लागेल. ते म्हणाले की आज समाजात संघाच्या विश्वासार्हतेवर विश्वास आहे. “संघ जे काही बोलतो ते समाज ऐकतो.” हा विश्वास सेवा आणि सामाजिक बांधिलकीतून मिळवला गेला आहे.
RSS Mohan Bhagwat: …तर विनाश निश्चित; निवृत्तीकडे इशारा करत मोहन भागवतांचा मोदींना सल्ला
भविष्यातील दिशा
भविष्यातील दिशांबद्दल सरसंघचालक जी म्हणाले की संघाचे उद्दिष्ट सर्व ठिकाणी, वर्गात आणि स्तरांपर्यंत पोहोचणे आहे. यासोबतच, समाजात चांगले काम करणाऱ्या सज्जन शक्ती एकमेकांशी जोडल्या गेल्या पाहिजेत. यामुळे संघासारखेच चारित्र्य निर्माण आणि देशभक्तीचे काम समाजाला करावे लागेल. यासाठी आपल्याला समाजाच्या प्रत्येक कोपऱ्यात पोहोचावे लागेल. संघाची शाखा भौगोलिक दृष्टिकोनातून सर्व ठिकाणी आणि समाजाच्या सर्व वर्गात आणि स्तरांपर्यंत पोहोचावी लागेल. आपण सज्जन शक्तींशी संपर्क साधू आणि त्यांना एकमेकांशी संपर्क साधायला लावू.
ते म्हणाले की संघाचा असा विश्वास आहे की आपल्याला समाजात सद्भावना आणावी लागेल आणि आपल्याला समाजातील मतकर्त्यांना नियमितपणे भेटावे लागेल. त्यांच्याद्वारे एक विचार विकसित करावा लागेल. त्यांनी त्यांच्या समाजासाठी काम करावे, हिंदू समाजाला त्याचा एक भाग वाटला पाहिजे आणि त्यांनी स्वतः भौगोलिक परिस्थितीशी संबंधित आव्हानांवर उपाय शोधले पाहिजेत. त्यांनी दुर्बल घटकांसाठी काम केले पाहिजे. असे करून, संघ समाजाच्या स्वरूपामध्ये बदल घडवू इच्छितो.
मोहन भागवतजी म्हणाले की, धार्मिक विचार बाहेरून होणाऱ्या आक्रमकतेमुळे भारतात आले. काही कारणास्तव, काही लोकांनी त्यांना स्वीकारले. “ते लोक इथले आहेत, परंतु परदेशी विचारसरणीमुळे निर्माण झालेले अंतर पुसून टाकण्याची गरज आहे. आपल्याला इतरांचे दुःख समजून घ्यावे लागेल. विविधता असूनही, एका देशाचा, एका समाजाचा आणि एका राष्ट्राचा भाग असल्याने, आपल्याला समान पूर्वजांसह आणि सामायिक सांस्कृतिक वारशासह पुढे जावे लागेल. सकारात्मकता आणि सुसंवादासाठी हे आवश्यक आहे.
.png "Videos"){kind=small}
