चिकनगुनिया अनेक देशांमध्ये पसरतोय (फोटो सौजन्य - iStock)
सुमारे २० वर्षांपूर्वी जगभरात कहर करणारा ७३ वर्षांचा विषाणू परत आला आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) म्हटले आहे की ११९ देशांमधील सुमारे ५.६ अब्ज लोकांना या विषाणूचा संसर्ग होण्याचा धोका आहे. सध्या आशिया आणि युरोपमधील अनेक देशांमध्ये त्याचे रुग्ण सतत वाढत आहेत.
तुम्ही बाबा वांगा, रियो तात्सुकी आणि नोस्ट्राडेमस यांच्या भाकितांबद्दल बरेच ऐकले असेल. जेव्हा काही घटना घडतात तेव्हा ते त्यांच्या भाकितांशी जोडले जाते. त्यांची भाकितं खरी ठरत आहेत की नाही याची तुम्हाला भीती वाटू लागते, परंतु आता कोणत्याही बाबांची भाकिते नाही तर जागतिक आरोग्य संघटनेची (WHO) ही भाकितं खरी ठरत आहेत. यामुळे जगभरात घबराट निर्माण झाली आहे. यामुळे चिकनगुनिया विषाणूने बाधित रुग्णांची संख्या झपाट्याने वाढू लागली आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, या वर्षी आतापर्यंत मध्य आणि दक्षिण अमेरिका, आफ्रिका, हिंद महासागर प्रदेश आणि आशियातील अनेक भागांमध्ये या विषाणूचे सुमारे २.४ लाख रुग्ण आढळले आहेत, ज्यात ९० मृत्यूंचा समावेश आहे.
भारतासह १७ देशांमध्ये अलर्ट
हे लक्षात घेता, CDC ने लेव्हल २ प्रवास आरोग्य सल्लागार जारी केला आहे, ज्यामध्ये पूर्वीपेक्षा जास्त सावधगिरी बाळगण्याची आवश्यकता आहे. यामध्ये दक्षिण अमेरिकेतील बोलिव्हिया, चीनमधील ग्वांगडोंग प्रांत, हिंद महासागर क्षेत्रातील मादागास्कर, मॉरिशस, मेयोट, रियुनियन, सोमालिया आणि श्रीलंका सारखे देश समाविष्ट आहेत. याशिवाय, सीडीसीने ब्राझील, कोलंबिया, भारत, मेक्सिको, नायजेरिया, पाकिस्तान, फिलीपिन्स आणि थायलंड बद्दल अमेरिकन प्रवाशांसाठी महत्त्वाच्या बाबी जारी केल्या आहेत.
नक्की हा व्हायरस काय आहे?
खरं तर हा चिकनगुनिया आहे. गेल्या काही महिन्यांत चिकनगुनिया विषाणू साधारणतः ला रियुनियन, मेयोट आणि मॉरिशससारख्या बेटांपासून मादागास्कर, सोमालिया आणि केनिया सारख्या आफ्रिकन देशांमध्ये पसरला असल्याचे दिसून येत आहे आणि आता तो चीनमध्येही वेगाने पसरत आहे.
चीनच्या ग्वांगडोंग प्रांतात डासांमुळे पसरणाऱ्या चिकनगुनिया विषाणूचे ७००० हून अधिक रुग्ण आढळले आहेत. या विषाणूला साथीचे स्वरूप येऊ नये म्हणून, चीनमध्ये मोठे डास सोडले जात आहेत, जे चिकनगुनिया पसरवणाऱ्या लहान डासांना नष्ट करू शकतात. सरकारने चिनी प्रांतातील सर्व लोकांना त्यांच्या घरात साचलेले पाणी काढून टाकण्याचे निर्देश दिले आहेत. असे न केल्यास १ लाख रुपयांपेक्षा जास्त दंड आकारला जाईल.
जगभरात चिकनगुनियाची भीती का आहे?
WHO च्या मते, एक काळ असा होता जेव्हा चिकनगुनिया विषाणू उष्णकटिबंधीय देशांमध्ये पसरला होता. त्यावेळी युरोपमध्ये त्याचा धोका खूप कमी होता, परंतु आता युरोपमध्येही चिकनगुनिया विषाणूचे रुग्ण आढळत आहेत, ज्यामुळे तज्ज्ञांची चिंता वाढली आहे. हवामान बदल आणि जागतिक पर्यटनामुळे आता हा विषाणू युरोपमध्येही पसरत आहे. १ मे पासून फ्रान्समध्ये चिकनगुनियाचे सुमारे ८०० रुग्ण आढळले आहेत.
यामध्ये १२ स्थानिक संसर्गांचा समावेश आहे. काही प्रकरणांमध्ये, प्रवास न करता डासांमुळे लोक संसर्गित होत आहेत. अलिकडेच इटलीमध्येही एक रुग्ण आढळला आहे. यावरून हे स्पष्ट होते की तो आता आशियाई देशांमधून युरोपमध्ये पसरत आहे, ज्यामुळे सर्वांची चिंता वाढली आहे. भारताबद्दल बोलायचे झाले तर, दरवर्षी देशात चिकनगुनियाचे रुग्ण आढळतात, परंतु परिस्थिती नियंत्रणात राहते.
चिकनगुनिया म्हणजे काय आणि तो कसा पसरतो?
नवी दिल्लीतील सर गंगा राम रुग्णालयातील एका तज्ज्ञ डॉक्टरांनी सांगितले की, चिकनगुनिया हा एक विषाणूजन्य ताप आहे जो डासांद्वारे पसरतो. तो एडिस एजिप्टी आणि एडिस अल्बोपिक्टस डासांमुळे पसरतो. हे डास दिवसा जास्त सक्रिय असतात. चिकनगुनिया विषाणूची पहिली ओळख १९५२ मध्ये टांझानियामध्ये झाली. जेव्हा एखादा डास चिकनगुनिया विषाणूने संक्रमित व्यक्तीला चावतो तेव्हा तो डास देखील संक्रमित होतो. त्यानंतर, जेव्हा तोच डास निरोगी व्यक्तीला चावतो तेव्हा विषाणू त्याच्या शरीरात प्रवेश करतो. तो थेट संपर्काद्वारे एका व्यक्तीपासून दुसऱ्या व्यक्तीमध्ये पसरत नाही, परंतु त्याच भागात एकाच वेळी अनेक लोकांना आजारी बनवू शकतो. त्याचा प्रादुर्भाव विशेषतः पावसाळ्यात वाढतो, जेव्हा डासांची संख्या खूप जास्त असते.
पालकांनो,मुलांची काळजी घ्या! राज्यात वाढतायत चिकनगुनियाचे रुग्ण;‘या’ जिल्ह्यात सर्वाधिक रुग्ण
चिकनगुनियाची लक्षणे आणि उपचार
डॉक्टरांच्या मते, संक्रमित डास चावल्यानंतर ४ ते ८ दिवसांनी चिकनगुनियाची लक्षणे दिसू लागतात. या विषाणूची लागण झाल्यानंतर, लोकांना उच्च ताप, हात, पाय, गुडघे आणि मनगटांमध्ये असह्य वेदना, डोकेदुखी, स्नायू दुखणे, थकवा आणि पुरळ येणे अशी लक्षणे दिसतात. काही प्रकरणांमध्ये, डोळ्यांत जळजळ होणे आणि उलट्या होणे यासारख्या समस्या देखील उद्भवू शकतात. सांधेदुखी कधीकधी आठवडे किंवा महिने टिकू शकते, ज्यामुळे रुग्णाला हालचाल करणे कठीण होते.
उपचार लक्षणांवर आधारित असतात
उपचारांबद्दल बोलायचे झाले तर, चिकनगुनियासाठी कोणताही विशिष्ट अँटीव्हायरल उपचार नाही. त्याचे उपचार त्याच्या लक्षणांवर आधारित असतात. तापासाठी पॅरासिटामॉल आणि वेदनांसाठी वेदनाशामक औषधे दिली जातात. अशा रुग्णांना जास्तीत जास्त विश्रांती घेण्याचा आणि पुरेसे द्रव पिण्याचा सल्ला दिला जातो.
सांधेदुखीसाठी हलकी फिजिओथेरपीदेखील फायदेशीर ठरू शकते. चिकनगुनिया विषाणूसाठी सध्या कोणतीही लस उपलब्ध नाही, परंतु अनेक देशांमध्ये संशोधन आणि चाचण्या सुरू आहेत. काही लसी क्लिनिकल चाचणी टप्प्यात आहेत आणि भविष्यात उपलब्ध होऊ शकतात.
चिकनगुनिया कसा रोखायचा
लस उपलब्ध होईपर्यंत, प्रतिबंध हा सर्वोत्तम उपाय आहे. डासांपासून दूर राहणे, स्वच्छता राखणे, लक्षणे ओळखणे आणि वेळेवर उपचार सुरू करणे हे या आजारापासून बचाव करण्याचे सर्वात प्रभावी मार्ग आहेत. तज्ज्ञांच्या मते, चिकनगुनिया रोखण्यासाठी डासांपासून स्वतःचे रक्षण करणे हा सर्वात महत्वाचा मार्ग आहे.
डास चावण्यापासून वाचण्यासाठी, पूर्ण बाह्यांचे कपडे घाला, मच्छरदाणी वापरा आणि तुमच्या घराभोवती पाणी साचू देऊ नका. पाण्याचे भांडे झाकून ठेवा आणि डास प्रतिबंधक क्रीम किंवा स्प्रे वापरा. घरात डास येऊ नयेत म्हणून खिडक्या आणि दारांवर जाळी लावा. पावसाळ्यात विशेष काळजी घ्या, कारण हा ऋतू डासांचा सर्वाधिक प्रादुर्भाव असतो.
.png "Videos"){kind=small}
