IVF साठी होणाऱ्या खर्चात फरक का होतो? काय आहे कारण

IVF चा दर हा विविध ठिकाणी वेगवेगळा असतो अशावेळी इतकी तफावत का असा प्रश्न पडणं साहजिक आहे. मात्र त्यामागे काही कारणं आहेत आणि त्याबाबत अधिक माहिती आपण या लेखातून घेऊया

• IVF करणे किती महाग आहे
• विविध ठिकाणी वेगवेगळा खर्च का येतो
• आयव्हीएफसाठी काय महत्त्वाचे आहे 

जोडप्यांना विशेषत: विविध क्लिनिक्‍स आयव्‍हीएफसाठी वेगवेगळे शुल्‍क आकारत असल्‍याचे पाहिल्‍यानंतर त्‍यांना आयव्‍हीएफ रहस्‍यमय वाटू शकते. शहराबद्दल किंवा क्लिनिकच्‍या प्रतिष्‍ठेबद्दल असा विचार करणे स्‍वाभाविक आहे. पण खरेतर, हा फरक मार्केटिंगमधून नाही तर सायन्स व सरावामुळे होतो. या फरकासाठी तीन मुख्‍य गोष्‍टी कारणीभूत आहेत: प्रयोगशाळेची गुणवत्ता, वापरलेला प्रोटोकॉल आणि औषधोपचार. पण नक्की याचा कशा प्रकारे परिणाम होतो हे जाणून घेणे गरजेचे आहे. 

नागपूरमधील बिर्ला फर्टिलिटी अँड आयव्‍हीएफचे फर्टिलिटी स्‍पेशालिस्‍ट डॉ. प्रमोद मधुकर येरने सांगतात, आयव्‍हीएफसाठी प्रयोगशाळा अत्‍यंत महत्त्वाची आहे. प्रयोगशाळेमध्ये गर्भधारणा (फर्टिलायझेशन) होते, गर्भ वाढतात आणि कधी-कधी अनुवांशिक चाचणी केली जाते. लहान फरक महत्त्वाचे असतात, जसे हवेची गुणवत्ता, इनक्यूबेटर, कल्चर मीडिया, एम्‍ब्रायोलॉजिस्‍ट किती अनुभवी आहेत हे देखील महत्त्वाचे असते. उच्‍च दर्जाची उपकरणे आणि काटेकोर मानकांचा अवलंब करणारे आयव्‍हीएफ केंद्र अधिक महाग असू शकते. हे लक्झरीबद्दल नाही. प्रयोगशाळेमधील लहान त्रुटी गर्भाच्या विकासावर आणि शेवटी यशस्‍वी दरावर परिणाम करू शकतात.

प्रोटोकॉल कसा महत्त्वाचा

यानंतर प्रोटोकॉल महत्त्वाचा आहे. IVF हा सर्वांसाठी एकच पर्याय नाही. काही महिला मानक स्टीम्युलेशनला उत्तम प्रतिसाद देतात, तर काही महिलांना सौम्य किंवा विरोधी प्रोटोकॉलची आवश्यकता असते. कमी गर्भाशय क्षमता असलेल्या महिलांसाठी दुहेरी स्टीम्युलेशनसारखे अधिक गुंतागूंतीचे दृष्टिकोन आवश्यक असू शकतात. वेगवेगळे प्रोटोकॉल म्‍हणजे स्कॅन, इंजेक्शन आणि प्रक्रियांची संख्या वेगवेगळी असते. स्वाभाविकपणे, त्यामुळे एकूण खर्च बदलतो.

एक IVF अयशस्वी झाल्यास पुन्हा द्यावे लागतात पैसे? तज्ज्ञांचे योग्य उत्तर, तुम्हीही करताय का विचार

औषधोपचारामुळेही खर्च बदलतो 

औषधोपचार आणखी एक महत्त्वाचा घटक आहे. गर्भाशय स्टीम्युलेशन औषधे स्वस्त नसतात आणि रुग्णानुसार डोस वेगवेगळा असतो. उत्तम गर्भाशय क्षमता असलेल्‍या तरुण महिलेला कमी औषधांची आवश्यकता असू शकते. कमी गर्भाशय क्षमता असलेल्‍या महिलेला अधिक किंवा जास्त परिणामकारक औषधांची आवश्यकता असू शकते. ब्रँड, फॉर्म्युलेशन आणि वापराचा कालावधी यांचा किमतीवर परिणाम होतो. 

महत्त्वाची माहिती 

जोडपे आयव्हीएफ खर्चाची तुलना करतात तेव्हा स्‍वस्‍त खर्चाचा नेहमी सर्वोत्तम परिणाम दिसून येत नाही. स्वस्त आयव्‍हीएफ प्रक्रिया प्रयोगशाळेत अडचणी निर्माण करू शकते किंवा कमी योग्य प्रोटोकॉल वापरू शकते. गुणवत्ता आणि परिणाम महत्त्वाचे आहेत. उत्तम फर्टिलिटी स्‍पेशालिस्‍ट प्रत्‍येक उपचार खर्चाचा किती परिणाम होतो आणि त्‍यामुळे उपचार यशस्‍वी होण्‍याची शक्‍यता कशाप्रकारे वाढते, याचे स्‍पष्‍टीकरण देईल. 

शेवटी, आयव्हीएफचा खर्च फक्‍त बिलामधील आकडा नाही. त्‍यामधून सायन्स, काळजी आणि काळजीपूर्वक नियोजन दिसून येते. प्रयोगशाळेची गुणवत्ता, प्रोटोकॉल निवड व औषधे समजून घेतल्याने आयव्‍हीएफसाठी होणारा खर्च समजतो आणि जोडप्यांना योग्‍य निर्णय घेण्यास मदत होते.

World IVF Day: आयव्हीएफ म्हणजे काय? जाणून घ्या तज्ज्ञांनी सांगितलेली सविस्तर माहिती

टीप –  हा लेख केवळ सामान्य माहितीसाठी लिहिण्यात आला असून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा यामध्ये करण्यात आलेला नाही. कोणताही उपाय करण्यापूर्वी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसारच योग्य बदलानुसार वापर करावा.