उद्या शिवपूजेचा महाउत्सव म्हणजेच शिवरात्री आहे. पंचांगानुसार हा दिवस फाल्गुन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशीला येतो. जे यावेळी 1 मार्च रोजी आहे. शिवपुराणात महाशिवरात्रीला शिवलिंगापासून सृष्टीची सुरुवात झाली असे लिहिले आहे. या दिवशी भगवान विष्णू आणि ब्रह्माजींनी सर्वप्रथम शिवलिंगाची पूजा केली. तेव्हापासून प्रत्येक युगात भगवान शंकराची महापूजा करण्याची आणि या तिथीला उपवास करण्याची परंपरा आहे. या सणात दिवसभर शिवपूजा केली जाते, परंतु शास्त्रात रात्रीच्या पूजेचे विशेष महत्त्व सांगण्यात आले आहे. या सणाशी अशीही एक मान्यता आहे की या दिवशी भगवान शिव आणि पार्वतीचा विवाह झाला होता.
पुरीचे ज्योतिषी डॉ. गणेश मिश्रा सांगतात की महाशिवरात्रीला शिवयोग तयार होत आहे. त्याचबरोबर शंख, पर्वत, आनंद, दीर्घायुष्य आणि भाग्य नावाचे राजयोग तयार होत आहेत. या दिवशी चंद्र, मंगळ, बुध, शुक्र आणि शनि मकर राशीत राहतील. जेव्हा हे ग्रह एका राशीत असतात तेव्हा पंचग्रही योग तयार होतो. त्याच वेळी, या महान सणावर कुंभ राशीमध्ये सूर्य आणि गुरूचा संयोग असणे देखील शुभ असेल. गुरु हा धर्मकर्माचा ग्रह आहे आणि सूर्य हा आत्मा कारक आहे. या दोन ग्रहांच्या संयोगाने शिव उपासनेचे शुभ परिणाम आणखी वाढतील. शिवरात्रीला ताऱ्यांची अशी स्थिती गेल्या अनेक वर्षांत निर्माण झालेली नाही.
ॐ नम: शिवाय
ॐ हौं जूं स: ॐ भूर्भुवः स्वः ॐ त्र्यंबकम् यजामहे सुगंधिम् पुष्टिवर्द्धनम्।
ऊर्वारुकमिव बंधनान् मृत्योर्मुक्षिय मामृतात्।। ॐ स्वः भुवः भूः ॐ सः जूं हौं ॐ
शिवरात्रीला सूर्योदयापूर्वी उठून पाण्यात गंगाजल आणि काळे तीळ मिसळून स्नान करावे. यानंतर दिवसभर व्रत करून शिवाची पूजा करावी. उपवास किंवा उपवास दरम्यान अन्न खाऊ नये. दिवसभर पाणी देखील पिऊ नये असा पुराणात उल्लेख आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की जर तुम्ही इतके कठोर उपवास करू शकत नसाल तर तुम्ही फळे, दूध आणि पाणी पिऊ शकता. या व्रतामध्ये सकाळ संध्याकाळ स्नान करून शिव मंदिरात दर्शनासाठी जावे.
