An annual global UN event since 2018 recognizing the nutritional value of pulses
World Pulses Day : दरवर्षी १० फेब्रुवारी रोजी जागतिक डाळी दिन साजरा केला जातो. २०१८ मध्ये संयुक्त राष्ट्रांनी हा दिवस अधिकृतपणे घोषित केला, ज्याचा उद्देश डाळींचे महत्त्व आणि त्यांचे पौष्टिक फायदे जागतिक स्तरावर अधोरेखित करणे आहे. डाळी केवळ आरोग्यासाठी उपयुक्त नसतात, तर त्या जागतिक भूक आणि गरिबी निर्मूलनासाठी शाश्वत अन्न प्रणाली विकसित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. संयुक्त राष्ट्रांच्या २०३० च्या शाश्वत विकास अजेंडाच्या उद्दिष्टांमध्ये अन्न सुरक्षा आणि जागतिक शांतता वाढवणे यासाठी डाळी एक प्रभावी पर्याय आहेत.
डाळी, ज्याला शेंगा असेही म्हणतात, या शेंगा देणाऱ्या वनस्पतींची खाद्य बियाणे असतात. यामध्ये सुके वाटाणे, सुकी सोयाबीन, मसूर, हरभरा आणि ल्युपिन यांचा समावेश होतो. या विविध प्रकारच्या डाळी आकार, रंग आणि प्रकारांमध्ये आढळतात आणि अनेक देशांच्या आहाराचा महत्त्वाचा भाग आहेत. वाळलेल्या सोयाबीन, मसूर आणि हरभरा या डाळी सर्वाधिक वापरल्या जातात. डाळींमध्ये फायबर, प्रथिने, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे मुबलक प्रमाणात आढळतात, ज्यामुळे त्या सुपरफूड म्हणून ओळखल्या जातात.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘इराण धोक्यात! खामेनेईंच्या घरातच निर्माण झालाय दबाव; Nuclear weapons वर घेणार ‘असा’ निर्णय
संयुक्त राष्ट्र महासभेने २० डिसेंबर २०१३ रोजी एक विशेष ठराव (A/RES/68/231) संमत करून २०१६ हे आंतरराष्ट्रीय डाळी वर्ष (I.Y.P.) म्हणून घोषित केले. संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न आणि कृषी संघटनेने (FAO) या वर्षाचे नेतृत्व केले आणि डाळींच्या पौष्टिक आणि पर्यावरणीय फायद्यांविषयी जागरूकता वाढवली. यशस्वी I.Y.P. मोहिमेनंतर, बुर्किना फासो या पश्चिम आफ्रिकन देशाने जागतिक स्तरावर डाळी दिन साजरा करण्याचा प्रस्ताव मांडला. २० डिसेंबर २०१८ रोजी, संयुक्त राष्ट्र महासभेने ठराव (A/RES/73/251) संमत करून १० फेब्रुवारी हा दिवस जागतिक डाळी दिन म्हणून घोषित केला. २०१९ पासून हा दिवस जागतिक स्तरावर साजरा केला जात आहे.
संयुक्त राष्ट्रांच्या मते, डाळी गरिबी, अन्न सुरक्षा, पोषण सुधारणा, मानवी आरोग्य आणि मातीच्या आरोग्यावर सकारात्मक प्रभाव टाकतात. त्यातील भरपूर प्रमाणातील प्रथिने आणि जीवनसत्त्वे निरोगी शरीरासाठी उपयुक्त असतात. याशिवाय, डाळींच्या लागवडीसाठी तुलनेने कमी पाणी आणि जमीन लागते, त्यामुळे पर्यावरणपूरक कृषी उत्पादनात त्यांचे महत्त्व अधिक आहे.
डाळींच्या महत्त्वावर लक्ष केंद्रित करणारे सेमिनार किंवा चर्चासत्र आयोजित करून हा दिवस साजरा केला जातो. अनेक ठिकाणी लोक त्यांच्या आहारात डाळींचा समावेश करण्यासाठी विशेष जेवण आयोजित करतात.
स्थानिक अन्न बँक किंवा सामाजिक संस्थांना डाळी दान करून अन्न सुरक्षा वाढवण्यासाठी योगदान देता येते.
लोक सोशल मीडियावर पोस्ट शेअर करून जागतिक डाळी दिनाच्या महत्त्वावर चर्चा करतात.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : चीनच्या ‘सुपर दूतावासात’ असे काय घडणार आहे ज्याला घाबरले लंडनवासीय? हजारो लोक उतरले रस्त्यावर
जागतिक डाळी दिन हा आरोग्यदायी आणि शाश्वत अन्नस्रोतांच्या दिशेने महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. डाळींच्या उत्पादन आणि सेवनामुळे केवळ पोषणमूल्ये वाढत नाहीत, तर जागतिक अन्न सुरक्षेलाही हातभार लागतो. त्यामुळे, हा दिवस साजरा करून आपण आपल्या आहारातील डाळींचे महत्त्व अधिक ठळक करू शकतो.