Dinvishesh: भारतरत्न मौलाना अबुल कलाम आझाद यांची जयंती; जाणून घ्या 11 नोव्हेंबरचा इतिहास

स्वातंत्र्यचळवळीतील विद्वान नेते, भारताचे पहिले शिक्षणमंत्री असलेले मौलाना अबुल कलाम आझाद यांची आज जयंती आहे. भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर शिक्षण क्षेत्रात प्रगती घडवून आणली.

स्वातंत्र्यचळवळीतील विद्वान नेते, भारताचे पहिले शिक्षणमंत्री असलेले मौलाना अबुल कलाम आझाद यांची आज जयंती आहे. भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर शिक्षण क्षेत्रात प्रगती घडवून आणली. त्यांनी १९४७ ते १९५८ च्या काळात शिक्षणमंत्री म्हणून कार्य केले. आपल्या काळात त्यांनी अनेक महत्त्वपूर्ण शिक्षणसंस्था स्थापन केल्या. यामध्ये त्यांनी विश्वविद्यालय अनुदान आयोग (UGC)ची, इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (IITs), साहित्य अकादमी, आणि भारतीय सांस्कृतिक संबंध परिषद (ICCR)ची स्थापना केली. त्यांचा जन्मदिन हा भारतामध्ये राष्ट्रीय शिक्षक दिन म्हणून साजरा केला जातो.

11 नोव्हेंबर रोजी देशाच्या आणि जगाच्या इतिहासामध्ये घडलेल्या महत्त्वपूर्ण घटना

• 1889 : वॉशिंग्टन राज्याला युनायटेड स्टेट्सचे 42 वे राज्य म्हणून मान्यता देण्यात आली.
• 1926 : अमेरिकेतील रस्त्यांना सख्यांवरून नामकरण करण्यात आले.
• 1930 : अल्बर्ट आइन्स्टाईन आणि लिओ झिझार्ड यांना आइन्स्टाईन रेफ्रिजरेटरच्या शोधासाठी पेटंट देण्यात आले.
• 1942 : दुसरे महायुद्ध – नाझी जर्मनीने फ्रान्सचा ताबा घेतला.
• 1947 : पंढरपूरचे विठ्ठल मंदिर लोकांसाठी खुले करण्यात आले.
• 1962 : कुवेतने नवीन संविधान स्वीकारले.
• 1966 : नासाने जेमिनी 12 लाँच केले.
• 1975 : अंगोला देशाला स्वातंत्र्य मिळाले.
• 1981 : अँटिग्वा आणि बारबुडा संयुक्त राष्ट्रात सामील झाले.
• 1982 : स्पेस शटल कोलंबियाचे केनेडी स्पेस सेंटरमधून STS-5 वर प्रक्षेपण झाले, स्पेस शटल प्रोग्रामचे पहिले ऑपरेशनल मिशन
• 2004 : यासर अराफत यांच्या मृत्यूपश्चात महमूद अब्बास यांची पॅलेस्टाईन मुक्ती संघटने (PLO) च्या अध्यक्षपदी नियुक्ती.
• 2022 : रशिया-युक्रेनियन युद्ध: दोन महिन्यांच्या यशस्वी दक्षिण प्रतिआक्षेपानंतर युक्रेनियन सशस्त्र सैन्याने खेरसन शहरात प्रवेश केला

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा

11 नोव्हेंबर रोजी जन्म दिनविशेष

• 1821 : ‘फ्योदोर दोस्तोवस्की’ – रशियन कादंबरीकार आणि तत्त्वज्ञ यांचा जन्म. (मृत्यू: 9 फेब्रुवारी 1871)
• 1851 : ‘राजारामशास्त्री भागवत’ – विद्वान व समाजसुधारक यांचा जन्म. (मृत्यू:4 जानेवारी 1908)
• 1872 : ‘उस्ताद अब्दुल करीम खाँ’ – किराणा घराण्याचे संस्थापक व सवाई गंधर्वांचे गुरु संगीतरत्‍न यांचा जन्म. (मृत्यू: 27 ऑक्टोबर 1937)
• 1886 : ‘श्रीधर कृष्णाजी कुलकर्णी’ – तथा ‘पठ्ठे बापूराव’ -लावणी लेखक यांचा जन्म. (मृत्यू: 22 डिसेंबर 1945)
• 1888 : ‘जीवटराम भगवानदास कॄपलानी’ – स्वातंत्र्यसेनानी, गांधीवादी, समाजवादी आणि पर्यावरणवादी यांचा जन्म. (मृत्यू: 19 मार्च 1982)
• 1888 : ‘मौलाना अबूल कलाम आझाद’ – स्वातंत्र्यचळवळीतील विद्वान नेते, भारताचे पहिले शिक्षणमंत्री, भारतरत्‍न यांचा जन्म. (मृत्यू: २२ फेब्रुवारी १९५८)
• 1904 : ‘जे. एच. सी. व्हाइटहेड’ – भारतीय-अमेरिकन गणितज्ञ आणि शैक्षणिक यांचा जन्म. (मृत्यू: 8 मे 1960)
• 1911 : ‘गोपाळ नरहर नातू’ – लोककवी यांचा जन्म. (मृत्यू: 7 मे 1991)
• 1924 : ‘रुसी शेरियर मोदी’ – कसोटीपटू यांचा जन्म. (मृत्यू: 17 मे 1996)
• 1926 : ‘जॉनी वॉकर’ – विनोदी अभिनेता यांचा जन्म. (मृत्यू: 29 जुलै 2003)
• 1936 : ‘सिंधुताई जोशी’ – मतिमंद मुलांसाठी कार्य करणाऱ्या पुण्याच्या कामायनी या संस्थेच्या संस्थापिका यांचा जन्म.
• 1936 : ‘माला सिन्हा’ – हिंदी, नेपाळी व बंगाली चित्रपट अभिनेत्री यांचा जन्म.
• 1942 : ‘रॉय फ्रेड्रिक्स’ – वेस्ट इंडिजचे क्रिकेटपटू यांचा जन्म. (मृत्यू: 5 सप्टेंबर 2000)
• 1953 : ‘बोनी कपूर’ – भारतीय चित्रपट निर्माता यांचा जन्म.
• 1962 : ‘डेमी मूर’ – अमेरिकन अभिनेत्री, निर्मात्या, दिग्दर्शिका, गीतलेखिका आणि मॉडेल यांचा जन्म.
• 1985 : ‘रॉबिन उथप्पा’ – भारतीय क्रिकेटपटू यांचा जन्म.
• 1994: ‘संजू सॅमसन’ – भारतीय क्रिकेटपटू यांचा जन्म.

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

11 नोव्हेंबर रोजी मृत्यू दिनविशेष

• 1984 : ‘मार्टिन ल्यूथर किंगसिनीअर’ – मानवाधिकारांसाठी आजीवन संघर्ष करणारे नेते यांचे निधन. (जन्म : 19 डिसेंबर 1899)
• 1994 : ‘कुपल्ली वेंकटप्पागौडा पुट्टप्पा’ – ज्ञानपीठ विजेते कन्नड लेखक व कवी यांचे निधन. (जन्म : 29 डिसेंबर 1904)
• 1997 : ‘दत्तात्रय महाडिक’ – चित्रपट अभिनेते यांचे निधन.
• 1999 : ‘अरविंद मेस्त्री’ – शिल्पकार यांचे निधन.
• 2004 : ‘यासर अराफत’ – नोबेल पारितोषिक विजेते पॅलेस्टाईनचे नेते यांचे निधन. (जन्म : 24 ऑगस्ट 1929)
• 2005 : ‘पीटर ड्रकर’ – ऑस्ट्रियन अमेरिकन व्यवस्थापन तज्ञ, लेखक यांचे निधन. (जन्म : 19 नोव्हेंबर 1909)
• 2005 : ‘डॉ. एम. सी. मोदी’ – नेत्रतज्ज्ञ यांचे निधन