धर्मरक्षक राजे छत्रपती संभाजी महाराजांची 368 वी जयंती; जाणून घ्या 14 मे चा इतिहास

छत्रपती संभाजी महाराज हे एक इतिहासातील शौर्यवान आणि सामर्थ्यवान राजे आहेत. त्यांनी धर्मासाठी दिलेला लढा आणि त्यांनी केलेली साहित्यनिर्मिती यामुळे ते तरुणाईसाठी आदर्श आहेत.

छत्रपती शिवाजी महाराजांचे ज्येष्ठ पुत्र असलेले संभाजी महाराजांचा जन्म १४ मे १६५७ रोजी पुरंदर किल्ल्यावर झाला. महाराणी सईबाईंच्या पोटी जन्मलेल्या संभाजी महाराजांनी लहानपणापासूनच मराठी, संस्कृत, फारसी आणि हिंदी या भाषांवर प्रभुत्व मिळवले. त्यांची विद्वत्ता केवळ राजकीय किंवा युद्ध कौशल्यातच नव्हे, तर साहित्यिक क्षेत्रातही प्रखरपणे दिसून येते. ‘बुधभूषण’ हा ग्रंथ त्यांनी लिहिला असून, तो त्यांच्या विद्वानतेचे प्रतीक मानला जातो. आज छत्रपती संभाजी महाराज यांची ३६८ वी जयंती देशभरात श्रद्धा आणि अभिमानाने साजरी केली जात आहे. केवळ मराठा इतिहासातच नव्हे, तर संपूर्ण भारताच्या स्वातंत्र्य संग्रामात धर्मासाठी प्राणार्पण करणाऱ्या महान योद्ध्यांमध्ये त्यांचे स्थान सर्वोच्च आहे.

14 मे जगाच्या आणि देशाच्या इतिहासामध्ये घडलेल्या महत्त्वपूर्ण घटना

• 1796 : इंग्लंडमधील ग्लुसेस्टर काउंटीमधील बर्कले येथील आठ वर्षांच्या जेम्स फिलिप या मुलाला जगातील पहिली देवीची लस टोचण्यात आली.
• 1900 : पॅरिसमध्ये दुसऱ्या ऑलिम्पिक खेळांना सुरुवात झाली.
• 1940 : दुसरे महायुद्ध – हॉलंडने जर्मनीसमोर शरणागती पत्करली.
• 1948 : इस्रायलच्या स्वातंत्र्याची घोषणा
• 1955 : सोव्हिएत रशिया, अल्बेनिया, बल्गेरिया, चेकोस्लोव्हाकिया, हंगेरी, पोलंड, रोमानिया आणि पूर्व जर्मनी या साम्यवादी राष्ट्रांमधील वीस वर्षांच्या परस्पर संरक्षणासाठी वॉर्सा करारावर पोलंडमधील वॉर्सा येथे स्वाक्षरी झाली.
• 1960 : एअर इंडियाने मुंबई-न्यूयॉर्क सेवा सुरू केली.
• 1963 : कुवेत संयुक्त राष्ट्र संघात सामील झाला.
• 1965 : चीनने सकाळी 7.30 वाजता दुसऱ्या अणुबॉम्बचा यशस्वी स्फोट केला.
• 1973 : अमेरिकेने स्कायलॅब या आपल्या अवकाशातील प्रयोगशाळेचे प्रक्षेपण केले.
• 1982 : ऑल इंडिया रेडिओचे आकाशवाणी असे नामकरण करण्यात आले.
• 1997 : देशातील आणि महाराष्ट्रातील पहिल्या महिला सहकारी साखर कारखान्याची साखर आयुक्त कार्यालयात सहकार कायदा कलम चारखाली नोंदणी झाली. इंदिरा गांधी भारतीय महिला विकास सहकारी साखर कारखाना असे त्याचे नाव देण्यात आहे.
• 2001 : भारत आणि मलेशिया यांच्यात सात करार झाले.
• 2012 : अयशस्वी लँडिंग, अग्नी एअर फ्लाइट सीएचटी नेपाळमध्ये क्रॅश झाली, 15 लोक ठार झाले. यात ‘तरुणी सचदेव’ (रसनाच्या जाहिरातीतील बालकलाकार) यांचाही मृतू.
• 2021 : चीनने मंगळावर पहिले रोव्हर ‘झुरोंग’ यशस्वीरित्या उतरवले.

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा

14 रोजी जन्म दिनविशेष

• 1657 : स्वराज्याचे दुसरे छत्रपती आणी धर्मरक्षक संभाजी महाराज यांचा जन्म. (मृत्यू: 11 मार्च 1689)
• 1909 : विनोदसम्राट, कलागौरव पुरस्कार, चित्रभूषण पुरस्कार व बालगंधर्व पुरस्काराने सन्मानित वसंत शिंदे यांचा जन्म. (मृत्यू: 4 जुलै 1999)
• 1923 : दिग्दर्शक मृणाल सेन यांचा जन्म.
• 1926 : आनंदग्रामच्या संस्थापिका व थोर समाजसेविका डॉ. इंदुताई पटवर्धन यांचा जन्म. (मृत्यू: 8 फेब्रुवारी 1999)
• 1965 : अभिनेते सचिन खेडेकर यांचा जन्म.
• 1981 : भारतीय संगणक शास्त्रज्ञ प्रणव मिस्त्री यांचा जन्म.
• 1990 : फेसबुकचे सहसंस्थापक मार्क झकरबर्ग यांचा जन्म.

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

14 मे रोजी मृत्यू दिनविशेष

• 1643 : फ्रान्सचा राजा लुई (तेरावा) यांचे निधन. (जन्म: 27 सप्टेंबर 1601)
• 1923 : फ्रांसचा पंतप्रधान चार्ल्स दि फ्रेसिने यांचे निधन.
• 1923 : कायदेपंडित, समाजसुधारक सर नारायण गणेश चंदावरकर यांचे निधन. (जन्म: 2 डिसेंबर 1855)
• 1963 : भाषाशास्त्रज्ञ, जनसंघाचे राष्ट्रीय अध्यक्ष, घटनासमितीचे सदस्य, राज्यसभा खासदार डॉ. रघू वीरा यांचे मोटार अपघातात निधन झाले. (जन्म: 30 डिसेंबर 1902)
• 1978 : नाटककार व लेखक जगदीश चंद्र माथूर यांचे निधन. (जन्म: 16 जुलै 1917)
• 1978 :ऑस्ट्रेलियाचे बारावे पंतप्रधान रॉबर्ट मेंझिस यांचे निधन.
• 1988 : नेदरलॅंड्सचे पंतप्रधान विलेम ड्रीस यांचे निधन.
• 1998 : हॉलिवूड मधील अभिनेते व गायक फ्रँक सिनात्रा यांचे निधन. (जन्म: 12 डिसेंबर 1915)
• 2000 : जपानी पंतप्रधान ओबुची कीझो यांचे निधन.