‘नटसम्राट’ डॉ. श्रीराम लागू यांची आज जयंती; जाणून घ्या 16 नोव्हेंबरचा इतिहास

डॉ. श्रीराम लागू यांनी केलेली कुसुमाग्रज यांच्या 'नटसम्राट' नाटकात अप्पासाहेब बेलवलकर यांची भूमिका अजरामर ठरली. . त्यांनी डॉक्टरकीची वैद्यकीय कारकीर्द सोडून अभिनयाच्या आवडीमुळे रंगभूमी आणि चित्रपटसृष्टीत आपले योगदान दिले

मराठी आणि हिंदी चित्रपटसृष्टीमध्ये आपल्या अभिनयाने प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारे श्रीराम लागू यांची आज जयंती आहे. एक प्रसिद्ध अभिनेते आणि दिग्दर्शक होते. त्यांनी अनेक अजरामर भूमिका साकारल्या, जसे की कुसुमाग्रज यांच्या ‘नटसम्राट’ नाटकात अप्पासाहेब बेलवलकर यांची भूमिका. त्यांचा जन्म १६ नोव्हेंबर १९२७ रोजी साताऱ्यामध्ये झाला आणि १७ डिसेंबर २०१९ रोजी पुण्यात त्यांचे निधन झाले. त्यांनी डॉक्टरकीची वैद्यकीय कारकीर्द सोडून अभिनयाच्या आवडीमुळे रंगभूमी आणि चित्रपटसृष्टीत आपले योगदान दिले.

 

16 नोव्हेंबर रोजी देशाच्या आणि जगाच्या इतिहासामध्ये घडलेल्या महत्त्वपूर्ण घटना

• 1868: लॅक्वीअर आणि नॅनसेन या शास्त्रज्ञांनी खग्रास सूर्यग्रहणाचा अभ्यास करून हेलियमचा शोध लावला. ग्रीक सूर्यदेवता हेलिऑस वरुन त्या वायूला हे नाव देण्यात आले आहे.
• 1893: डॉ. अ‍ॅनी बेझंट यांचे भारतात आगमन.
• 1904: इंग्लिश अभियंता जॉन ॲम्ब्रोस फ्लेमिंग यांना थर्मिओनिक व्हॉल्व्ह (व्हॅक्यूम ट्यूब) साठी पेटंट मिळाले.
• 1907: ओक्लाहोमा हे अमेरिकेचे 46 वे राज्य बनले.
• 1914: फेडरल रिझर्व्ह, युनायटेड स्टेट्सची मध्यवर्ती बँक, स्थापन झाली.
• 1920: क्वांटास, ऑस्ट्रेलियाची राष्ट्रीय विमान कंपनी, क्वीन्सलँड आणि नॉर्दर्न टेरिटरी एरियल सर्व्हिसेस लिमिटेड म्हणून स्थापन झाली.
• 1933: युनायटेड स्टेट्स आणि सोव्हिएत युनियन यांनी औपचारिक राजनैतिक संबंध प्रस्थापित केले.
• 1945: युनेस्कोची स्थापना झाली.
• 1973: स्कायलॅब प्रोग्राम: NASA ने 84 दिवसांच्या मोहिमेसाठी केप कॅनाव्हेरल, फ्लोरिडा येथून तीन अंतराळवीरांसह स्कायलॅब 4 लाँच केले.
• 1988: अकरा वर्षांनी झालेल्या सार्वत्रिक निवडणुका जिंकून बेनझीर भुट्टो पाकिस्तानच्या पंतप्रधान बनल्या.
• 1996: कोकण रेल्वेच्या रत्नागिरी-मुंबई मार्गाचे उद्घाटन झाले.
• 1996: मुख्य निवडणूक आयुक्त टी.एन. शेषन यांची चतुरंग प्रतिष्ठानच्या पर्सन ऑफ प्राइड पुरस्कारासाठी निवड..
• 1997: अनिवासी भारतीय उद्योजक स्वराज पॉल यांना ब्रिटनमधील ब्रॅडफोर्ड विद्यापीठाकडून सन्माननीय डॉक्टरेट प्रदान.
• 2000: कवीकुलगुरू कालिदास संस्कृत विद्यापीठातर्फे दिला जाणारा संस्कृत रचना पुरस्कार डॉ. गजानन बाळकृष्ण पळसुले यांना जाहीर.
• 2009: स्पेस शटल प्रोग्राम: स्पेस शटल अटलांटिस मिशन STS-129 वर आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर प्रक्षेपित करण्यात आले.
• 2013: 24 वर्षांच्या कारकिर्दीनंतर महान क्रिकेटपटू सचिन तेंडुलकर याची क्रिकेटमधून निवृती व त्यानंतर काही तासातच त्यास भारतरत्‍न हा भारतातील सर्वोच्‍च नागरी किताब जाहीर झाला. हा सन्मान त्यांना सर्वात लहान वयात (40) मिळाला.
• 2022: आर्टेमिस प्रोग्राम: NASA ने स्पेस लॉन्च सिस्टीमच्या पहिल्या फ्लाइटवर आर्टेमिस 1 लाँच केले, चंद्रावर भविष्यातील मोहिमांची सुरुवात

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा

16 नोव्हेंबर रोजी जन्म दिनविशेष

• 1836: ‘डेविड कालाकौआ’ – हवाईचा राजा यांचा जन्म. (मृत्यू: 20 जानेवारी 1891)
• 1894: ‘धोंडो वासुदेव गद्रे’ – केशवसुत संप्रदायी आधुनिक कवी काव्यविहारी यांचा जन्म. (मृत्यू: 22 जानेवारी 1975)
• 1897: ‘चौधरी रहमत अली’ – भारतीय-पाकिस्तानी यांचा जन्म. (मृत्यू: 3 फेब्रुवारी 1951)
• 1904: ‘ननामदी अझीकीवे’ – नायजेरिया देशाचे पहिले अध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू: 11 मे 1996)
• 1909: ‘मिर्झा नासीर अहमद’ – भारतीय-पाकिस्तानी धर्मगुरु यांचा जन्म. (मृत्यू: 9 जून 1982)
• 1917: ‘चित्रगुप्त श्रीवास्तव’ – संगीतकार यांचा जन्म. (मृत्यू: 14 जानेवारी 1991)
• 1927: ‘डॉ. श्रीराम लागू’ – मराठी व हिन्दी चित्रपटांतील कलाकार यांचा जन्म.
• 1928: ‘डॉ. निर्मलकुमार फडकुले’ – मराठी संत साहित्यातील विद्वान यांचा जन्म. (मृत्यू: 29 जुलै 2006)
• 1930: ‘मिहिर सेन’ – इंग्लिश खाडी पोहुन जाणारे पहिले भारतीय यांचा जन्म. (मृत्यू: 11 जून 1997)
• 1963: ‘मिनाक्षी शेषाद्री’ – अभिनेत्री यांचा जन्म.
• 1968: ‘शोभाजी रेगी’ – भारतीय राजकारणी यांचा जन्म. (मृत्यू: 24 एप्रिल 2014)
• 1973: ‘पुल्लेला गोपीचंद’ – बॅडमिंटनपटू यांचा जन्म.

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

16 नोव्हेंबर रोजी मृत्यू दिनविशेष

• 1915: ‘विष्णू गणेश पिंगळे’ – गदर पार्टीचे सदस्य आणि लाहोर कटातील क्रांतिकारक यांच्यासह 7 जणांना फाशी देण्यात आले.
• 1947: ‘ज्युसेप्पे वोल्पी’ – व्हेनिस फिल्म फेस्टिवलचे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म: 19 नोव्हेंबर 1877)
• 1950: ‘डॉ. बॉब स्मिथ’ – अल्कोहोलिक्स अ‍ॅनॉनिमस चे एक संस्थापक यांचे निधन. (जन्म: 8 ऑगस्ट 1879)
  1960: ‘क्लार्क गेबल’ – अमेरिकन अभिनेता यांचे निधन. (जन्म: 1 फेब्रुवारी 1901)
• 1967: ‘रोशनलाल नागरथ’ – संगीतकार यांचे निधन. (जन्म: 14 जुलै 1917)
• 2006: ‘मिल्टन फ्रीडमन’ – नोबेल पारितोषिकविजेते अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ यांचे निधन. (जन्म: 31 जुलै 1912)
• 2015: ‘सईद जाफरी’ – प्रसिध्द हिंदी चित्रपट अभिनेते यांचे निधन.