2,000 km F-35 mission : इस्रायलने अलीकडेच इराणवर केलेल्या रणनीतिक हवाई हल्ल्यासाठी आपल्या ‘एफ-३५ आय आदिर’ स्टेल्थ लढाऊ विमानांमध्ये मोठे बदल करून जागतिक लष्करी क्षेत्रात खळबळ उडवून दिली आहे. हल्ल्यावेळी या विमानांनी जवळपास २००० किलोमीटरचा लांब पल्ला गाठून कोणतेही इंधन थांबे न घेता यशस्वी मिशन पूर्ण केले. हा हल्ला पूर्णतः गोपनीय ठेवण्यात आला होता, परंतु आता अमेरिकन अधिकाऱ्यांच्या माध्यमातून याबाबतची माहिती समोर आली आहे.
एफ-३५ मधील क्रांतिकारी बदल
जगातील सर्वात अत्याधुनिक आणि पाचव्या पिढीतील मानले जाणारे एफ-३५ स्टेल्थ लढाऊ विमाने सामान्यतः इतक्या लांब पल्ल्याची मोहिम यशस्वीपणे पार पाडू शकत नाहीत, कारण त्यांना हवाई इंधन भरणे किंवा जवळच्या बेसवर उतरणे आवश्यक असते. मात्र, इस्रायल आणि अमेरिकेच्या संयुक्त तंत्रज्ञान सहकार्याने या विमानांमध्ये खास इंधन प्रणालीचे बदल करण्यात आले, ज्यामुळे इंधन न भरताही २००० किमीहून अधिक अंतर पार करून ते परत येऊ शकले.
ही बाब इतकी महत्त्वाची ठरली आहे की एफ-३५ खरेदीस इच्छुक असलेल्या इतर मध्यपूर्वी देशांचे लक्ष या कामगिरीकडे वेधले गेले आहे. तसेच, अमेरिकेचे प्रतिस्पर्धी रशिया आणि चीनसाठीही ही बाब चिंता निर्माण करणारी ठरू शकते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ब्रिटनचे ‘F-35B’ लढाऊ विमान भारतात उतरले; केरळमध्ये आपत्कालीन लँडिंगमागील नेमकं कारण काय?
चोरी क्षमतेवर परिणाम नाही
या सुधारित एफ-३५ विमानांमध्ये केलेल्या इंधन-क्षमता वाढवणाऱ्या बदलांमुळे, विमानाच्या ‘स्टेल्थ’ – म्हणजेच रडारवर न आढळण्याच्या क्षमतेवर कोणताही परिणाम झाला नाही, हे अमेरिकन संरक्षण अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले आहे. ही विमाने अत्याधुनिक रडार-चकवा तंत्रज्ञानाने सज्ज असून, रडार आणि इन्फ्रारेड सेन्सर्सना सुद्धा ट्रॅक करता न येण्याइतकी ती प्रगत आहेत.
या विमानांचा प्रकार ‘एफ-३५ आय आदिर’ या नावाने ओळखला जातो, जो विशेषतः इस्रायलसाठी कस्टमाईझ करण्यात आला आहे. “हे एक गेम चेंजर आहे. इस्रायलला हे बदल घडवून आणण्यासाठी आमचे पूर्ण सहकार्य लाभले,” असे एका वरिष्ठ अमेरिकन अधिकाऱ्याने नाव न सांगण्याच्या अटीवर सांगितले.
इराणवर इंधनविना यशस्वी हल्ला
मिडल ईस्ट आय (MEE) या माध्यमाने दिलेल्या माहितीनुसार, इस्रायलने इराणवर हल्ला करताना एफ-३५ विमाने वापरली, पण त्या मोहिमेदरम्यान हवाई इंधन भरण्याची आवश्यकता भासली नाही. इतकेच नव्हे तर, इस्रायली विमाने इंधनासाठी कोणत्याही शेजारच्या देशांमध्ये उतरलीसुद्धा नाहीत, यावर अमेरिकन अधिकाऱ्यांनी भर दिला आहे. इस्रायलने यावेळी सुमारे २०० लढाऊ विमाने हल्ल्यासाठी वापरली, ज्यामध्ये या एफ-३५ स्टेल्थ विमानांचा मुख्य समावेश होता. ही संपूर्ण मोहीम अत्यंत गोपनीयतेने पार पडली.
प्रभाव आणि संदेश
या यशस्वी मोहिमेमुळे इस्रायलने केवळ इराणलाच नव्हे, तर संपूर्ण मध्यपूर्व आणि जागतिक संरक्षण क्षेत्राला एक ठाम संदेश दिला आहे – ते आता दीर्घ पल्ल्याच्या, अत्याधुनिक आणि पूर्णतः स्वावलंबी हवाई हल्ल्यांसाठी सक्षम आहेत. या घडामोडींमुळे एफ-३५ विमाने वापरणाऱ्या आणि खरेदी करण्यास इच्छुक असलेल्या देशांनी या सुधारणांकडे लक्ष वेधले आहे. याशिवाय, अमेरिकेच्या प्रगत संरक्षण तंत्रज्ञानाचे हे एक नवे उदाहरण ठरले असून, रशिया व चीनसारख्या प्रतिस्पर्धी देशांसाठी ही बाब चिंतेची ठरू शकते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘जर आमच्यावर हल्ला झाला तर अमेरिकन सैन्य…’, इराणच्या धमकीनंतर डोनाल्ड ट्रम्पची खामेनेईंना सक्त Warning
F-35 fighter jets
इस्रायलच्या या मोहिमेने लष्करी रणनीती, तंत्रज्ञान आणि स्टेल्थ क्षमतांमध्ये एक नवा अध्याय उघडला आहे. एफ-३५ लढाऊ विमाने आता केवळ लढाऊ विमान न राहता, ती एक बदल घडवणारी सैन्यशक्ती ठरत आहेत. पुढील काळात इराण, इस्रायल, अमेरिका आणि संपूर्ण मध्यपूर्वेत यामुळे नव्या सामरिक समीकरणांची सुरुवात होण्याची शक्यता आहे.