EU Future : अमेरिकेच्या ‘नॅशनल सिक्युरिटी प्लॅन’ची कागदपत्रे लीक! जगाला मोठा धक्का; भारत, चीन, रशियाचा ‘Core-5’ सुपरगट बनवणार?

NSS Leak : युरोपला कमकुवत करणे, इटली, हंगेरी, पोलंड आणि ऑस्ट्रियाला युरोपियन युनियनपासून वेगळे करणे आणि अमेरिका, चीन, रशिया, भारत आणि जपानचा "कोर-५" युती तयार करणे हे यामागील उद्दिष्ट आहे.

•  ब्रिटिश वृत्तपत्र ‘द टेलिग्राफ’ ने अमेरिकेच्या कथित राष्ट्रीय सुरक्षा धोरणाचा (NSS) मसुदा लीक झाल्याचा दावा केला आहे. 
•  या लीकनुसार, ट्रम्प प्रशासन युरोपियन युनियनला (EU) कमकुवत करून इटली, हंगेरी, पोलंड आणि ऑस्ट्रिया या चार देशांना EU पासून वेगळे करण्यावर लक्ष केंद्रित करत आहे.
•  व्हाईट हाऊसने (White House) त्वरित या लीक झालेल्या कागदपत्रांना ‘बनावट बातम्या’ (Fake News) आणि ‘खोटा अहवाल’ (False Report) सांगत फेटाळून लावले आहे.

Leaked US National Security Strategy NSS : अमेरिकेच्या (America) नवीन राष्ट्रीय सुरक्षा धोरणावरुन (National Security Strategy – NSS) जागतिक स्तरावर मोठा वाद निर्माण झाला आहे. ब्रिटिश वृत्तपत्र ‘द टेलिग्राफ’ ने दावा केला आहे की, त्यांना एक लीक झालेला मसुदा दस्तऐवज (Leaked Draft Document) मिळाला आहे. या दस्तऐवजानुसार, अमेरिका आता युरोपला धोरणात्मकदृष्ट्या बाजूला करून आशियाई देशांसोबत एक नवीन आणि अभूतपूर्व युती (Unprecedented Alliance) करण्यावर लक्ष केंद्रित करत आहे. aया कथित लीकमुळे जागतिक राजकारणात खळबळ माजली आहे. सर्वात प्रमुख दावा हा आहे की, अमेरिका आता भारत, चीन, रशिया आणि जपान यांचा समावेश असलेला एक नवीन ‘कोर-५’ (Core-5) सुपरगट तयार करण्याचा विचार करत आहे, ज्यामुळे युरोपला जागतिक भू-राजकीय रचनेतून प्रभावीपणे बाजूला (Sidelined) केले जाईल.

युरोपला नष्ट करण्याची योजना? इटली, हंगेरी, पोलंड आणि ऑस्ट्रियावर लक्ष

टेलिग्राफच्या अहवालानुसार, कथित NSS मसुदा दस्तऐवजात तीन प्रमुख उद्दिष्टे मांडली आहेत:

1. EU फोडणे: ट्रम्प प्रशासन युरोपियन युनियन (EU) ला कमकुवत करण्याच्या योजनेवर काम करत आहे. यासाठी ते इटली, हंगेरी, पोलंड आणि ऑस्ट्रिया या चार युरोपीय देशांना EU च्या गटातून बाहेर काढण्यास प्रोत्साहित करू शकते.
2. उजव्या विचारसरणीच्या गटांना पाठिंबा: अमेरिकेचे समर्थक असलेल्या, तसेच राष्ट्रीय सार्वभौमत्व (National Sovereignty) आणि EU च्या केंद्रीकृत सत्तेला विरोध करणाऱ्या राजकीय पक्ष आणि गटांना अमेरिका प्रोत्साहन देईल.
3. Core-5 गटाची निर्मिती: अमेरिका, चीन, रशिया, भारत आणि जपान या पाच शक्तींमध्ये एक नवीन सुपर-कोऑर्डिनेशन संरचना हवी आहे, जी भविष्यातील भू-राजकीय दिशा (Geopolitical Direction) निश्चित करेल.

इटली (जॉर्जिया मेलोनी) आणि हंगेरी (व्हिक्टर ऑर्बन) या देशांमध्ये आधीच उजव्या विचारसरणीचे नेतृत्व असल्याने, ट्रम्प प्रशासन या देशांना EU पासून दूर राहण्यास मदत करू शकते, असा दावा अहवालात करण्यात आला आहे.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : War Alert : ‘युद्ध आपल्या दाराशी आहे!’ रशियन हल्ल्यांनी युरोप स्तब्ध; NATO प्रमुखांचा इशारा, पुतिन करणार ‘या’ देशांना लक्ष्य

 ‘कोर-५’ युती शक्य आहे का? वाद का वाढला?

या लीकमधील अनेक दावे अत्यंत नाट्यमय (Dramatic) आणि अशक्यप्राय (Implausible) मानले जात आहेत, ज्यामुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर चर्चा वाढली आहे:

• चीन-रशिया-अमेरिका एकत्र: हे तिन्ही देश सध्या तीव्र प्रतिस्पर्धी (Rivals) आहेत आणि त्यांना एकाच चौकटीखाली एकत्र आणणे जवळजवळ अशक्य आहे.
• युरोपचे विघटन: जर वॉशिंग्टनने EU ची एकता तोडण्याचा प्रयत्न केला, तर नाटो (NATO) आणि पाश्चात्य आघाडीच्या (Western Alliance) एकतेसाठी हा मोठा धोका असेल.
• भारत आणि जपानची भूमिका: भारत आणि जपान हे इंडो-पॅसिफिकमध्ये अमेरिकेचे महत्त्वाचे भागीदार आहेत. या दोन देशांना चीन आणि रशियासोबत एकाच गटात ठेवल्यास क्वाड (QUAD) आणि इंडो-पॅसिफिक रणनीतीवर गंभीर परिणाम होईल.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : BRICS : वर्षात 13 महिने असतात, कॅलेंडर 2018 दाखवते; पंतप्रधान मोदी देणार आहेत ‘अशा’ देशाला भेट, जाणून घ्या खासियत

 व्हाईट हाऊसने फेटाळले: ‘बनावट बातम्या’

या वादग्रस्त लीकमध्ये भारताची महत्त्वाची भूमिका दर्शवलेली असली तरी, व्हाईट हाऊसने यावर त्वरित प्रतिक्रिया दिली आहे. अमेरिकन प्रशासनाने याला ‘बनावट बातम्या’ आणि ‘खोटा अहवाल’ सांगत ही लीक पूर्णपणे नाकारली आहे. अधिकृत २९ पानांचा NSS दस्तऐवज वेगळा आहे आणि लीक झालेला मसुदा धोरण बदल दर्शवित नाही, असे प्रशासनाने स्पष्ट केले आहे. तरीही, या लीकमुळे जागतिक राजकारणात दोन महत्त्वाचे प्रश्न उपस्थित झाले आहेत: जग आता बहुध्रुवीय व्यवस्थेपासून दूर जात आहे का आणि युरोपपासून स्वतःला दूर ठेवून अमेरिका आशिया-केंद्रित (Asia-Centric) जागतिक व्यवस्थेवर पैज लावत आहे का?