Saudi vs UAE: युएईचा ‘एक्झिट’ प्लॅन! सौदीला एकटे पाडून अमिरातीला काय करायचे आहे साध्य? वाचा विशेष रिपोर्ट

Saudi Arabia vs UAE Yemen conflict : येमेनी बंदर मुकाल्लावर सौदी अरेबियाने केलेल्या हवाई हल्ल्यांमुळे मध्य पूर्वेतील तणाव वाढला आहे. सौदी अरेबियाने युएईवर फुटीरतावादी गट एसटीसीला शस्त्रास्त्रे पुरवल्याचा आरोप केला आहे.

•  सौदी अरेबियाने युएईवर येमेनी फुटीरतावादी गट ‘STC’ला गुप्तपणे शस्त्रपुरवठा केल्याचा आरोप केला असून मुकाल्ला बंदरावर हवाई हल्ला केला आहे.
•  युएईने सौदीच्या सुरक्षेसाठी आपली वचनबद्धता पुन्हा व्यक्त केली आहे, मात्र येमेनमधून आपले उरलेले ‘दहशतवादविरोधी’ सैन्य पूर्णपणे मागे घेण्याची घोषणा केली आहे.
•  दोन जुन्या मित्रांमधील वाढत्या मतभेदांमुळे मध्यपूर्वेतील शक्ती संतुलन बदलण्याची आणि येमेनमध्ये पुन्हा यादवी युद्ध भडकण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे.

Saudi air strike on Mukalla port Yemen : मध्यपूर्वेतील राजकारण सध्या एका अत्यंत गुंतागुंतीच्या वळणावर येऊन पोहोचले आहे. एकेकाळचे कट्टर मित्र मानले जाणारे सौदी अरेबिया (Saudi Arabia) आणि संयुक्त अरब अमिराती (UAE) यांच्यातील दरी आता रुंदावत चालली आहे. येमेनमधील मुकाल्ला बंदरावर सौदी अरेबियाने केलेल्या हवाई हल्ल्यामुळे या दोन्ही देशांमधील तणाव चव्हाट्यावर आला आहे. सौदीने थेट युएईवर फुटीरतावाद्यांना मदत केल्याचा आरोप केला असून, या वादाचा परिणाम संपूर्ण अरब जगताच्या सुरक्षेवर होण्याची चिन्हे आहेत.

नेमका वाद काय? मुकाल्ला बंदरावरील ‘तो’ हल्ला

सौदी अरेबियाच्या सुरक्षा यंत्रणांनी असा दावा केला आहे की, युएईच्या फुजैरा बंदरातून दोन संशयास्पद जहाजे येमेनच्या मुकाल्ला बंदरावर पोहोचली होती. या जहाजांची ट्रॅकिंग सिस्टीम जाणीवपूर्वक बंद करण्यात आली होती. सौदीच्या म्हणण्यानुसार, या जहाजांमधून दक्षिण येमेनमधील फुटीरतावादी संघटना ‘एसटीसी’ (STC) साठी मोठ्या प्रमाणात शस्त्रे आणि लष्करी वाहने उतरवली जात होती. ही शस्त्रे प्रादेशिक शांततेसाठी धोका असल्याचे सांगत सौदीने तिथे हवाई हल्ला केला.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Russia Ukraine War : युक्रेनच्या जखमेवर भारताने चोळले मीठ? झेलेन्स्की यांचा पंतप्रधान मोदींवर ‘हा’ गंभीर आरोप

युएईची भूमिका: “सौदीची सुरक्षा आमची प्राथमिकता”

सौदीच्या या आरोपानंतर युएईने अत्यंत सावध पण ठोस पवित्रा घेतला आहे. युएईने फुटीरतावाद्यांना शस्त्रे पुरवण्याचे सर्व आरोप फेटाळून लावले आहेत. मात्र, त्याच वेळी त्यांनी एक मोठी घोषणा केली—युएई येमेनमधून आपले उर्वरित ‘दहशतवादविरोधी’ सैन्य पूर्णपणे मागे घेणार आहे. युएईने म्हटले आहे की, “आम्ही सौदीच्या सुरक्षेसाठी वचनबद्ध आहोत, परंतु सद्यस्थितीचे मूल्यमापन केल्यानंतर आम्ही आमचे मिशन स्वेच्छेने संपवण्याचा निर्णय घेतला आहे.” युएईच्या या माघारीमुळे येमेनमध्ये सौदी आता एकाकी पडण्याची शक्यता आहे.

एसटीसी विरुद्ध येमेन सरकार: सत्तापालटाचा आरोप

येमेनमधील यादवी युद्धात आता अंतर्गत कलहही वाढला आहे. दक्षिणी संक्रमणकालीन परिषदेने (STC) येमेनच्या राष्ट्रपती परिषदेचे प्रमुख रशाद अल-अलीमी यांच्यावर ‘सत्तापालटाचा’ आरोप केला आहे. अल-अलीमी यांनी युएईसोबतचा संयुक्त संरक्षण करार रद्द करण्याचा निर्णय घेतला होता, जो एसटीसीच्या मते त्यांच्या अधिकाराबाहेरचा आहे. एसटीसीचे म्हणणे आहे की अमिराती सैन्य केवळ प्रशिक्षणासाठी तिथे होते आणि त्यांच्या माघारीमुळे येमेनमध्ये पुन्हा अराजकता माजू शकते.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : New Year’s Eve : जुन्याला निरोप, नव्याचं स्वागत; जाणून घ्या ‘न्यू इयर इव्ह’ साजरी करण्यामागचा रंजक इतिहास

शक्ती संतुलनावर काय परिणाम होईल?

सौदी अरेबिया आणि युएई हे दोघेही येमेन युद्धात इराण समर्थित हुथी बंडखोरांविरुद्ध एकत्र लढले होते. मात्र, गेल्या काही वर्षांत दक्षिण येमेनवर कोणाचे वर्चस्व असावे, यावरून दोघांचे हितसंबंध वेगळे झाले आहेत. युएई आता आपल्या लष्करी खर्चात कपात करून स्वतःच्या सीमा सुरक्षित करण्यावर भर देत आहे, तर सौदीला येमेनमध्ये आपले पूर्ण वर्चस्व हवे आहे. या दोन बड्या देशांमधील मतभेदामुळे हुथी बंडखोरांना अधिक बळ मिळण्याची आणि मध्यपूर्वेतील सुरक्षेचे गणित बिघडण्याची शक्यता तज्ज्ञांनी व्यक्त केली आहे.