अलास्कामध्ये धोक्याची घंटा! विशाल ज्वालामुखीच्या उद्रेकाला फक्त 1 आठवडा बाकी, वैज्ञानिक सतर्क

अलास्कामधील प्रसिद्ध आणि प्रचंड ज्वालामुखी माउंट स्पर लवकरच उद्रेक होण्याच्या मार्गावर आहे. या ज्वालामुखीवर सातत्याने नजर ठेवणाऱ्या अलास्का ज्वालामुखी वेधशाळेने (AVO) सतर्कतेचा इशारा दिला आहे.

अँकरेज (अलास्का) : अलास्कामधील प्रसिद्ध आणि प्रचंड ज्वालामुखी माउंट स्पर लवकरच उद्रेक होण्याच्या मार्गावर असल्याचे वैज्ञानिकांनी स्पष्ट केले आहे. या ज्वालामुखीवर सातत्याने नजर ठेवणाऱ्या अलास्का ज्वालामुखी वेधशाळेने (AVO) दिलेल्या माहितीनुसार, या ज्वालामुखीचा उद्रेक आठवडाभरात होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणात राख आणि लाव्हारस बाहेर पडू शकतो.

अलास्काच्या पश्चिमेस अँकरेजपासून 81 मैलांवर (130 किमी) असलेला 11,000 फूट उंच माउंट स्पर हा या प्रदेशातील अत्यंत सक्रिय ज्वालामुखींपैकी एक आहे. 7 मार्च 2024 पासून, या ज्वालामुखीच्या शिखरावरून आणि बाजूच्या वेंट्समधून वायू उत्सर्जित होत आहेत, जे एक मोठे नैसर्गिक संकट निर्माण होण्याची शक्यता दर्शवते. वैज्ञानिकांच्या मते, एप्रिल 2024 मध्ये या ज्वालामुखीच्या खोल भागात मॅग्माच्या हालचाली सुरू झाल्या होत्या, आणि तेव्हापासून या भागात भूकंपाचे धक्के जाणवत आहेत.

ज्वालामुखीचा उद्रेक किती विध्वंसक ठरेल?

AVO चे प्रमुख वैज्ञानिक मॅट हॅनी यांच्या मते, या ज्वालामुखीचा स्फोट अत्यंत स्फोटक स्वरूपाचा असेल आणि त्यामुळे प्रचंड राखेचे ढग तयार होतील, जे 50,000 फूट उंच जाऊ शकतात. याचा परिणाम म्हणजे अलास्काच्या आकाशात मोठ्या प्रमाणावर धुराचे साम्राज्य निर्माण होईल आणि अनेक मैलांपर्यंत धुळीचे ढग पसरू शकतील.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : रमजान तोंडावर असतानाही गाझामध्ये मृत्यूतांडव सुरूच; मृतांचा आकडा 50 हजार पार

वैज्ञानिकांनी दिलेल्या इशाऱ्यानुसार, या ज्वालामुखीतून निघणारा लाव्हारस आणि ज्वालामुखीय मलबा ताशी 200 मैल (320 किमी) पेक्षा अधिक वेगाने उतरणार आहे, त्यामुळे परिसरात मोठ्या प्रमाणावर विनाश होऊ शकतो. तथापि, या ज्वालामुखीच्या आसपास मोठ्या प्रमाणावर मानवी वस्ती नाही, त्यामुळे थेट जीवितहानी होण्याची शक्यता कमी आहे.

See more

Eruption at Alaska’s Mount Spurr is likely, and scientists say preparations should begin https://t.co/gEsfwFwjbQ via @nbcnews

— Morgan Chesky (@BreakingChesky) March 21, 2025

credit : social media

माउंट स्पर: इतिहासातील धोकादायक उद्रेक

माउंट स्परने याआधीही 1992 आणि 1953 मध्ये जोरदार उद्रेक केले होते, जे क्रेटर पीकच्या बाजूच्या वेंट्समधून झाले होते. वैज्ञानिकांच्या म्हणण्यानुसार, शिखरावर गेल्या 5,000 वर्षांत कोणताही स्फोट झालेला नाही, त्यामुळे भविष्यात होणारा उद्रेकही बाजूच्या वेंट्समधूनच होण्याची अधिक शक्यता आहे.

1992 च्या उद्रेकावेळी, ज्वालामुखीतून निघालेल्या राखेने अँकरेज शहर आणि आसपासच्या प्रदेशांमध्ये जाड थर तयार केला होता, ज्यामुळे मोठे आर्थिक नुकसान आणि दैनंदिन जीवन विस्कळीत झाले होते. यंदा उद्रेक झाला तर, त्याचा परिणाम हवाई वाहतूक, आरोग्य आणि पर्यावरणावरही मोठ्या प्रमाणात होऊ शकतो.

वैज्ञानिकांकडून सातत्याने निरीक्षण सुरू

अलास्का ज्वालामुखी वेधशाळा आणि यूएस जिओलॉजिकल सर्व्हे (USGS) या संस्थांनी या ज्वालामुखीच्या हालचालींवर सातत्याने लक्ष ठेवले आहे. सध्या ज्वालामुखीला “सल्लागार” श्रेणीमध्ये ठेवण्यात आले आहे, ज्याचा अर्थ तो “उन्नत अशांततेची चिन्हे दर्शवतो”. शास्त्रज्ञ रिअल-टाइम डेटाच्या आधारे परिस्थितीचे निरीक्षण करत आहेत आणि उद्रेकाचा संभाव्य धोका नागरिकांना सतर्कतेने सांगत आहेत. माउंट स्परच्या परिसरात लहान लाव्हा प्रवाह आणि भूकंप होत असल्याने उद्रेक किती मोठा असेल, याविषयी निश्चित अंदाज लावणे कठीण आहे, मात्र तो आठवडाभरात किंवा काही आठवड्यांत कधीही होऊ शकतो, असे वैज्ञानिकांचे मत आहे.

नागरिकांनी काय काळजी घ्यावी?

तत्काल धोका नसला तरी अलास्कातील रहिवाशांनी सावधगिरी बाळगावी, असे वैज्ञानिकांनी सुचवले आहे. उद्रेक झाल्यास, अँकरेज आणि त्याच्या आसपास राखेचे ढग निर्माण होऊ शकतात, ज्यामुळे श्वसनास त्रास होऊ शकतो, तसेच हवाई वाहतुकीवर परिणाम होऊ शकतो. स्थानिक प्रशासनाने नागरिकांना खबरदारी घेण्याचा इशारा दिला आहे आणि हवा शुद्ध ठेवण्यासाठी मास्क वापरण्याचा सल्ला दिला आहे. तसेच, हवाई कंपन्यांनी या मार्गावरच्या उड्डाणांवर तात्पुरते निर्बंध घालण्याची शक्यता वर्तवली आहे.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : प्राचीन इजिप्शियन संस्कृती करणार हजारो रहस्यांचा उलगडा; गिझा पिरामिडच्या खाली 6500 फूट खाली सापडला ‘खजिना’

 आपत्तीच्या उंबरठ्यावर माउंट स्पर

अलास्काचा माउंट स्पर ज्वालामुखी आता उद्रेकाच्या उंबरठ्यावर आहे, आणि वैज्ञानिक सातत्याने त्यावर नजर ठेवून आहेत. 1992 च्या नोंदींनुसार, याच्या उद्रेकामुळे परिसरात मोठे बदल घडू शकतात, त्यामुळे अलास्कातील नागरिकांनी सावधगिरी बाळगावी, असा इशारा देण्यात आला आहे. ज्वालामुखीच्या उद्रेकाच्या भीतीने संपूर्ण अलास्कामध्ये चिंता वाढली आहे, मात्र वैज्ञानिक वेधशाळा आणि आपत्ती व्यवस्थापन विभाग याच्या परिणामांचा आढावा घेत सतर्कतेने पुढील हालचाली आखत आहेत. येणाऱ्या दिवसांत ही नैसर्गिक आपत्ती किती विनाशकारी ठरेल, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरेल.