
ट्रम्प जिनपिंगची भेट (फोटो सौजन्य - X.com)
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प आणि चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग अखेर भेटले. ट्रम्प आणि जिनपिंग यांची गुरुवारी (३० ऑक्टोबर) दक्षिण कोरियातील बुसान येथे भेट झाली. दोघांची शेवटची भेट २०१९ मध्ये झाली होती आणि सहा वर्षांनंतरची ही पहिलीच भेट आहे. बैठकीनंतर ट्रम्प यांनी उत्तर देताना म्हटले की, “आम्ही आधीच अनेक गोष्टींवर सहमती दर्शविली आहे आणि आम्ही आणखी अनेक गोष्टींवर सहमती दर्शवू.”
PTI च्या वृत्तानुसार, ट्रम्प म्हणाले, “आम्ही चीनच्या अतिशय खास आणि आदरणीय राष्ट्राध्यक्षांशी चर्चा करणार आहोत. मला वाटते की आम्ही आधीच अनेक गोष्टींवर सहमती दर्शविली आहे आणि आम्ही आणखी काही गोष्टींवर सहमती दर्शवू. अध्यक्ष शी जिनपिंग हे एका महान देशाचे महान नेते आहेत आणि मला विश्वास आहे की आमचे दीर्घकालीन चांगले संबंध असतील. त्यांच्याशी भेटणे हा सन्मान आहे.”
6 वर्षांनी भेटले
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प आणि चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग आज समोरासमोर भेटले. ही बैठक भारतीय वेळेनुसार संध्याकाळी ७:३० वाजता दक्षिण कोरियातील बुसान येथे सुरू झाली आणि १ तास ४० मिनिटे चालली. बैठकीच्या सुरुवातीला ट्रम्प यांनी शी जिनपिंग यांच्याशी हस्तांदोलन केले आणि सांगितले की जिनपिंग हे खूप कठोर वाटाघाटी करणारे आहेत, जे चांगले नाही. ते पुढे म्हणाले की आम्ही दोघेही एकमेकांना ओळखतो. दोन्ही नेत्यांमधील ही बैठक खूप महत्त्वाची मानली जात आहे कारण ती अमेरिका आणि चीनमधील सुरू असलेल्या व्यापार युद्धाच्या समाप्तीच्या दिशेने एक मोठे पाऊल उचलू शकते. सहा वर्षांनंतर दोन्ही नेत्यांची ही पहिलीच भेट आहे.
चीन आणि अमेरिका यांच्यात टॅरिफवर करार झाला आहे का?
राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प आणि शी जिनपिंग यांची भेट अशा वेळी झाली जेव्हा दोन्ही देशांमध्ये दीर्घकाळापासून टॅरिफ युद्ध सुरू आहे. तथापि, आता अशी आशा आहे की चीन आणि अमेरिका यांच्यातील टॅरिफचा प्रश्न सुटेल. ट्रम्प म्हणाले, “आज व्यापार करारावर स्वाक्षरी होऊ शकते.” ट्रम्पने चीनवर कर वाढवल्यानंतर, शी जिनपिंग यांनी चीनकडून सोयाबीन खरेदी करणे बंद केले, ज्यामुळे अमेरिकन शेतकऱ्यांना त्रास होत होता. या करांमुळे एकूण व्यापारावर परिणाम होत होता. तथापि, आता त्यांचे संबंध बिघडू शकतात.
शी जिनपिंग यांनी ट्रम्प यांना काय म्हटले?
चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग यांनी अमेरिकेशी असलेल्या संबंधांवरही चर्चा केली. त्यांनी ट्रम्प यांना सांगितले, “मी तुमच्यासोबत काम करण्यास तयार आहे. आमचे दोन्ही देश एकमेकांना यशस्वी होण्यास मदत करू शकतात. यामुळे आपल्या दोघांसाठी प्रगती होईल. मी चीन-अमेरिका संबंधांसाठी एक मजबूत पाया तयार करण्यासाठी काम करत राहण्यास तयार आहे.”
बैठक अपेक्षेपेक्षा जास्त काळ चालली
दक्षिण कोरियातील बुसान येथे अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प आणि चीनचे नेते शी जिनपिंग यांच्यातील द्विपक्षीय बैठक स्थानिक वेळेनुसार दुपारी १२:३० वाजता संपणार होती, परंतु चिनी प्रसारक सीसीटीव्हीनुसार, ती १ तास ४० मिनिटे चालली, जी नियोजित वेळेपेक्षा जास्त होती. या बंद दाराआड झालेल्या चर्चेनंतर, दोन्ही नेते सभागृहातून बाहेर पडले, हस्तांदोलन केले आणि त्यांच्या कारमधून निघून गेले. कोणतेही अधिकृत निवेदन जारी करण्यात आले नाही. प्रथम शी जिनपिंग निघाले, नंतर ट्रम्प. ट्रम्प दुपारी १२:४५ वाजता निघण्याची योजना आखत होते, परंतु विस्तारित चर्चेमुळे हे उशिरा झाले.
विमानतळावर बैठक का?
त्यांच्या आशिया दौऱ्यादरम्यान, ट्रम्प यांनी जपान आणि दक्षिण कोरियाच्या नेत्यांशी टोकियोच्या भव्य अकासाका पॅलेस आणि ग्योंगजू येथील ऐतिहासिक राष्ट्रीय संग्रहालयात भेट घेतली. तथापि, सर्वात महत्त्वाची बैठक चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग यांच्याशी होती. ही बैठक दक्षिण कोरियातील बुसान येथील गिम्हे आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर झाली, जी ग्योंगजू येथील APEC कार्यक्रमापासून कमी भव्य आणि दूर आहे. अधिकाऱ्यांनी सांगितले की हे वेळापत्रकातील समस्यांमुळे झाले. अमेरिका आणि चीनच्या संघांनी दोन्ही नेत्यांना सामावून घेण्यासाठी संयुक्तपणे बैठकीचे नियोजन केले. सुरुवातीला ट्रम्प एक दिवस आधी निघणार होते आणि व्हाईट हाऊसला संध्याकाळी बैठक हवी होती, परंतु घाई टाळण्यासाठी, ती दुसऱ्या दिवशी सकाळी होणार होती.
अमेरिका-चीन टॅरिफ वादामुळे गुंतवणूकदारांची चिंता वाढली; महागाईच्या आकडेवारीवर बाजाराची दिशा अवलंबून
शी जिनपिंग यांनी ट्रम्पचे कौतुक केले
शी जिनपिंग यांनी अमेरिकन राष्ट्राध्यक्षांच्या शांतता प्रयत्नांचे कौतुक केले. तथापि, त्यांनी हे मान्य केले की चीन आणि अमेरिका नेहमीच गोष्टी एकाच दृष्टिकोनातून पाहत नाहीत. शी म्हणाले, “आपल्या वेगवेगळ्या राष्ट्रीय परिस्थितीमुळे, आपण नेहमीच एकमेकांशी सहमत नसतो आणि जगातील दोन प्रमुख अर्थव्यवस्थांमध्ये कधीकधी भांडणे होणे सामान्य आहे.” तरीही, त्यांनी यावर भर दिला की दोन्ही नेत्यांनी “योग्य दिशा राखली पाहिजे आणि चीन-अमेरिका संबंधांचे महाकाय जहाज स्थिरपणे पुढे नेले पाहिजे.” शी यांनी ट्रम्पच्या दृष्टिकोनाचे कौतुक केले, ते म्हणाले, “मला नेहमीच विश्वास आहे की चीनचा विकास तुमच्या ‘मेक अमेरिका ग्रेट अगेन’ दृष्टिकोनाशी मिळून जुळून येतो.” शी यांनी अलिकडच्या गाझा युद्धबंदी करारात ट्रम्पच्या “महान योगदानाचे” आणि थायलंड-कंबोडिया शांतता कराराचे साक्षीदार झाल्याबद्दल देखील प्रशंसा केली, ज्यामुळे व्यापार, तंत्रज्ञान आणि प्रादेशिक स्थिरतेवर लक्ष केंद्रित करणाऱ्या बैठकीसाठी सकारात्मक वातावरण निर्माण झाले.
ट्रम्प यांनी शी जिनपिंग यांचे कौतुक केले
ट्रम्प यांनी शी जिनपिंग यांचे कौतुक केले. ट्रम्प आणि जिनपिंग पांढऱ्या आणि निळ्या फुलांनी सजवलेल्या एका लहान खोलीत बैठकीच्या टेबलावर समोरासमोर बसले आणि दोन्ही देशांचे ध्वज लावले. ट्रम्प म्हणाले, “माझ्या जुन्या मित्रासोबत असणे खरोखरच एक मोठा सन्मान आहे,” शी यांच्या समोर बसले. त्यांनी शी यांचे “प्रतिष्ठित आणि आदरणीय” आणि “एका महान देशाचे महान नेते” म्हणून कौतुक केले. ट्रम्प म्हणाले, “आमच्याकडे काही चर्चा होतील. मला वाटते की आम्ही आधीच अनेक गोष्टींवर सहमत झालो आहोत आणि आम्ही आणखी काही गोष्टींवर सहमत होऊ,”
गेल्या आठवड्याच्या शेवटी अमेरिका आणि चीनी अधिकाऱ्यांमधील व्यापार चर्चेचा संदर्भ देत. ट्रम्प यांच्यासोबत अमेरिकेच्या बाजूने ट्रेझरी सेक्रेटरी स्कॉट बेसेंट, परराष्ट्र सचिव मार्को रुबियो, वाणिज्य सचिव हॉवर्ड लुटनिक, व्हाईट हाऊसचे चीफ ऑफ स्टाफ सुझी विल्स आणि अमेरिकन व्यापार प्रतिनिधी जेमसन ग्रीर उपस्थित होते.
ट्रम्प-शी जिनपिंग बैठक सुरू
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी दक्षिण कोरियातील गिम्हे एअर बेसवर चिनी नेते शी जिनपिंग यांचे मनापासून स्वागत केले. ट्रम्प प्रथम उतरले आणि त्यांच्या समकक्षांचे स्वागत केले, हात हलवत म्हणाले, “तुम्हाला पुन्हा भेटून आनंद झाला.” दोन अमेरिकन आणि दोन चिनी ध्वजासमोर लाल कार्पेटवर उभे राहून ट्रम्प म्हणाले, “आमची बैठक खूप यशस्वी होईल, मला याबद्दल काही शंका नाही,” परंतु हसत हसत ते म्हणाले, “तो खूप कठीण वाटाघाटी करणारा आहे – ते चांगले नाही. आम्ही एकमेकांना खूप चांगले ओळखतो.” व्यापार करारावर स्वाक्षरी करण्याच्या शक्यतेबद्दल विचारले असता, ट्रम्पने थोडक्यात उत्तर दिले, “कदाचित. आमच्यात चांगली समजूतदारपणा असेल. आमचे नेहमीच चांगले संबंध राहिले आहेत.” ट्रम्पने यापूर्वी शी यांना “मित्र” म्हटले आहे परंतु त्यांना “सामना करणे खूप कठीण” असेही वर्णन केले आहे. मंगळवारी संध्याकाळी झालेल्या गरम-माईकच्या क्षणी, ट्रम्पने जागतिक नेत्यांना सांगितले की ही बैठक तीन ते चार तास चालेल.
शी जिनपिंग भेटीसाठी पोहोचले
चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग बुसानमधील गिम्हे एअर बेसवर पोहोचले आहेत, जिथे त्यांची अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्याशी एक महत्त्वाची बैठक होईल. शी त्यांच्या कारमधून उतरले आणि दोन्ही राष्ट्रपती जिथे भेटतील त्या इमारतीत प्रवेश केला. त्यांचे स्वागत अमेरिकेच्या प्रोटोकॉल प्रमुख मोनिका क्रॉली यांनी केले. दक्षिण कोरियाचा हवाई तळ गिम्हे आंतरराष्ट्रीय विमानतळाशेजारी आहे.
करारात काय समाविष्ट असेल
अमेरिकन अधिकाऱ्यांनी सूचित केले आहे की संभाव्य करारात अनेक प्रमुख मुद्दे समाविष्ट असू शकतात. यामध्ये चीनने दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांवरील निर्यात नियंत्रणे स्थगित करणे, अमेरिकेकडून १००% अतिरिक्त शुल्क स्थगित करणे आणि चीनने अमेरिकन कृषी उत्पादनांची खरेदी वाढवणे यांचा समावेश असू शकतो.
चीनचा प्रतिसाद
चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते गुओ जियाकुन यांनी बुधवारी पुष्टी केली की शी जिनपिंग आणि ट्रम्प बुसानमध्ये भेटतील. तथापि, त्यांनी संभाव्य व्यापार करारावर भाष्य केले नाही. गुओ म्हणाले, “दोन्ही नेते चीन-अमेरिका संबंधांशी संबंधित दीर्घकालीन आणि धोरणात्मक मुद्द्यांवर सखोल चर्चा करतील.”