इस्रायलने का केला आहे सीरियातील सर्वात उंच पर्वत काबीज? नेतन्याहूंच्या गुप्त नियोजनाचा मोठा खुलासा

बशर अल-असाद पळून गेल्याने इस्रायली सैन्याने सीरियातील सर्वोच्च शिखर काबीज केले आहे. हे शिखर गेल्या 50 वर्षांपासून सीरियन आणि इस्रायली सैन्याला विभाजित करणाऱ्या बफर झोनमध्ये होते.

तेल अवीव : बशर अल-असाद पळून गेल्याने इस्रायली सैन्याने सीरियातील सर्वोच्च शिखर काबीज केले आहे. हे शिखर गेल्या 50 वर्षांपासून सीरियन आणि इस्रायली सैन्याला विभाजित करणाऱ्या बफर झोनमध्ये होते. याशिवाय इस्रायलच्या लष्कराने सीरियन नौदलाला पूर्णपणे उद्ध्वस्त केले आहे. बशर अल-असाद देशातून पळून जाताच, इस्रायलने सीरियन सैन्याचा नाश करण्यात वेळ घालवला नाही. इस्रायलने काही दिवसांत सीरियातील जवळपास 500 लक्ष्यांवर हल्ले केले. त्याने सीरियन नौदलाचा नाश केला आणि त्याच्या सीमेजवळील सर्व लष्करी तळ उद्ध्वस्त केले. इस्रायली सैन्याने सीरियाच्या ज्ञात पृष्ठभागावरून हवेत मारा करणारी 90% क्षेपणास्त्रे नष्ट केल्याचा दावा केला आहे. ही शस्त्रे कोणत्याही किंमतीत बंडखोरांच्या हाती पडू नयेत म्हणून हे करण्यात आले. यामध्ये सीरियाला रशियाकडून मिळालेल्या लढाऊ विमानांचा समावेश होता.

इस्रायलचा मोठा विजय

पण, इस्रायलने सीरियातील सर्वोच्च शिखर माऊंट हर्मोन काबीज करणे हा सर्वात मोठा विजय असल्याचे बोलले जात आहे. तथापि, इस्रायलने आपला कब्जा तात्पुरता आहे आणि नंतर सैन्य मागे घेतले जाईल, असा आग्रह धरला आहे. जेरुसलेम इन्स्टिट्यूट फॉर स्ट्रॅटेजी अँड सिक्युरिटी (JISS) चे संचालक एफ्राइम इनबार म्हणाले, “हे लेबनॉन, सीरिया, इस्रायलकडे दुर्लक्ष करून या क्षेत्रातील सर्वोच्च बिंदू आहे.” “हे धोरणात्मकदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वाचे आहे. पर्वतांना पर्याय नाही.”

माउंट हर्मोन कुठे आहे

हर्मोन पर्वताचे शिखर सीरियामध्ये आहे. जो इस्रायल आणि सीरियामधील बफर झोन आहे. या बफरने गेल्या 50 वर्षांपासून सीरियन आणि इस्रायली सैन्याला वेगळे केले. मात्र, असद पळून जाताच इस्रायली सैन्याने बफर झोनमध्ये प्रवेश करून माऊंट हर्मनचा ताबा घेतला. आता इस्रायलचे संरक्षण मंत्री हर्मन कॅटझ यांनी शुक्रवारी लष्कराला हिवाळ्यात तैनातीदरम्यान कठोर परिस्थितीसाठी तयार राहण्याचे आदेश दिले. “सीरियातील घडामोडींमुळे, हर्मोन पर्वताच्या शिखरावर आमचे नियंत्रण राखणे हे अत्यंत सुरक्षिततेचे महत्त्व आहे,” असे त्यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे.

इस्रायली सैन्य दमास्कसमध्ये पोहोचले?

व्हॉईस ऑफ कॅपिटल या सीरियन कार्यकर्ता गटाच्या म्हणण्यानुसार, इस्रायली सैन्याने (आयडीएफ) सीरियाच्या राजधानीपासून सुमारे 25 किलोमीटर (15.5 मैल) या ठिकाणाहून बेकासेमपर्यंत प्रगती केली आहे. मात्र, त्याच्या दाव्याची स्वतंत्रपणे पडताळणी होऊ शकली नाही. इस्रायलच्या लष्करी प्रवक्त्याने या आठवड्यात आपल्या देशाचे सैन्य दमास्कसच्या दिशेने पुढे जात असल्याचे नाकारले. इस्रायलने आग्रह धरला आहे की तो जुन्या कराराचा आदर करतो आणि त्याचे सैन्य दमास्कसजवळ कुठेही नाही.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : असद सरकारच्या पडावानंतर ‘या’ पाच देशांना सीरियावर मिळवायचा आहे ताबा; जाणून घ्या कोणते ते

गोलन हाइट्सचा खरा मालक कोण?

1967 च्या युद्धात इस्रायलने गोलान हाइट्स, माऊंट हर्मोनला लागून असलेल्या नैऋत्य सीरियातील मोक्याचे पठार ताब्यात घेतले. तेव्हापासून हा भाग इस्रायलच्या ताब्यात आहे. सीरियाने 1973 मध्ये अचानक हल्ला करून हा प्रदेश परत घेण्याचा प्रयत्न केला, परंतु तो अयशस्वी झाला आणि 1981 मध्ये इस्रायलने ते ताब्यात घेतले. आंतरराष्ट्रीय कायद्यानुसार हा व्यवसाय बेकायदेशीर आहे, परंतु ट्रम्प प्रशासनाच्या काळात अमेरिकेने गोलानवर इस्रायलचा दावा मान्य केला. असे असूनही, भारत आणि चीनसारखे अनेक देश अजूनही गोलान हाइट्सवरील सीरियाचा दावा मान्य करतात. इस्रायलने हर्मन पर्वताच्या काही खालच्या उतारावर अनेक दशकांपासून कब्जा केला आहे. इस्रायलने तेथे स्की रिसॉर्ट देखील चालवले, परंतु शिखर सीरियाच्या ताब्यात राहिले.

हर्मोन पर्वताबद्दल तज्ञ काय म्हणत आहेत

पाश्चात्य लष्करी तज्ज्ञांचे मत आहे की इस्रायलने सीरियाच्या माऊंट हर्मोनवर कब्जा मिळवणे हे मोठे यश आहे. यामुळे इस्रायलला अशी सामरिक संपत्ती मिळाली आहे, ज्याचे कोणतेही मूल्य असू शकत नाही. हे शिखर 9,232 फूट (2,814 मी) उंच आहे. हे सीरिया किंवा इस्रायलमधील कोणत्याही बिंदूपेक्षा उंच आहे आणि लेबनॉनमधील एका शिखरानंतर दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. “लोक कधी कधी म्हणतात की क्षेपणास्त्रांच्या युगात जमीन महत्वाची नाही, ते पूर्णपणे खोटे आहे,” इराणी लष्करी तज्ञ म्हणतात.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : बॉडी डबल, रिकामे हेलिकॉप्टर… रशियाने सीरियातून असदला ‘असे’ काढले बाहेर; जवळच्यांनाही माहिती नव्हता प्लॅन

हर्मोन पर्वत ताब्यात घेतल्याने इस्रायलला किती फायदा होतो?

2011 मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका शैक्षणिक पेपरमध्ये, जेरुसलेम इन्स्टिट्यूट फॉर स्ट्रॅटेजी अँड सिक्युरिटी (JISS) चे संचालक, एफ्राइम इनबार यांनी माउंट हर्मॉनद्वारे ऑफर केलेल्या अनेक फायद्यांबद्दल लिहिले. त्यांनी लिहिले, “येथून, सीरियन प्रदेशावर इलेक्ट्रॉनिक पाळत ठेवली जाऊ शकते, ज्यामुळे इस्रायलला येणाऱ्या धोक्याची आगाऊ माहिती मिळू शकते.” एडब्ल्यूएसीएस एअरक्राफ्ट किंवा टेहळणी ड्रोन सारख्या हवाई क्षेपणास्त्रांचा वापर करून पैसे वाचवण्यास मदत होईल.

दमास्कस आता इस्रायलच्या नजरेत

हे शिखर दमास्कसपासून केवळ 35 किलोमीटर (सुमारे 22 मैल) अंतरावर आहे. या पर्वताच्या पायथ्याशी इस्त्रायली लष्कराचे नियंत्रण आधीच आहे. याचा अर्थ सीरियाची राजधानी आता इस्रायली तोफखान्याच्या कक्षेत आहे. इस्रायलचे पंतप्रधान बेंजामिन नेतन्याहू यांनी सीरियातील नवीन सरकारकडे आपला “हात वाढवला आहे” असे म्हटले आहे. पण 7 ऑक्टोबरनंतरच्या जगात, त्यांनी आणि इतर राष्ट्रीय सुरक्षा दलातील नेत्यांनी स्पष्ट केले आहे की ते कोणतीही शक्यता घेणार नाहीत.