
७२ वर्षीय वृद्धाला ट्रेडिंगच्या नावाखाली ३५०,०००,००० रुपयांची फसवणूक
ब्रोकरेज फर्म ग्लोब कॅपिटल मार्केट्स लिमिटेड त्यांच्या पत्नीच्या खात्याचा वापर करून अनधिकृत ट्रेडिंग करत होती आणि त्यांची सतत दिशाभूल करत होती. २०२० मध्ये शाह यांनी त्यांच्या पत्नीसह फर्ममध्ये डीमॅट आणि ट्रेडिंग खाते उघडले तेव्हा हा घोटाळा सुरू झाला.
शाह आणि त्यांची पत्नी पेरलमध्ये कर्करोगाच्या रुग्णांसाठी कमी भाड्याने गेस्ट हाऊस चालवतात. १९८४ मध्ये त्यांच्या वडिलांच्या निधनानंतर, शाह यांना स्टॉक पोर्टफोलिओचा वारसा मिळाला. शेअर बाजाराची त्यांना माहिती नसल्याने, हा पोर्टफोलिओ वर्षानुवर्षे व्यवहारात राहिला नाही. २०२० मध्ये, एका मित्राच्या सल्ल्यानुसार, शाह यांनी ग्लोब कॅपिटलमध्ये त्यांच्या आणि त्यांच्या पत्नीच्या नावे एक डीमॅट आणि ट्रेडिंग खाते उघडले. त्यांनी वारशाने मिळालेले सर्व शेअर्स कंपनीला हस्तांतरित केले. सुरुवातीच्या काळात, कंपनीचे प्रतिनिधी त्यांच्याशी नियमितपणे संपर्क साधत होते, त्यांना आश्वासन देत होते की कोणत्याही अतिरिक्त गुंतवणूकीची आवश्यकता नाही आणि शेअर्सचा तारण म्हणून वापर करून व्यापार सुरक्षित राहील. कंपनीने शाह यांना सांगितले की त्यांच्यासाठी वैयक्तिक मार्गदर्शक नियुक्त केले जातील. या बहाण्याने, अक्षय बारिया आणि करण सिरोया या दोन कर्मचाऱ्यांनी त्यांच्या पोर्टफोलिओचे व्यवस्थापन करण्याच्या नावाखाली त्यांच्या खात्यांवर पूर्ण नियंत्रण ठेवले.
एफआयआरनुसार, हे कर्मचारी सुरुवातीला शाह यांना दररोज फोन करून ट्रेडिंग ऑर्डर कळवू लागले. काही काळानंतर, ते शाह यांच्या घरी भेट देऊ लागले, त्यांच्या लॅपटॉपवरून ईमेल पाठवू लागले आणि त्यांना हवी असलेली माहिती देऊ लागले. शाह वारंवार ओटीपी एंटर करत असे, मेसेज उघडत असे आणि संशय न घेता सूचनांचे पालन करत असे. हळूहळू, संपूर्ण नियंत्रण कर्मचाऱ्यांकडे गेले. मार्च २०२० ते जून २०२४ पर्यंत, शाह यांना वार्षिक नफा दर्शविणारे स्टेटमेंट ईमेल केले गेले, ज्यामुळे त्यांना कोणत्याही फसवणुकीचा संशय आला नाही.
जुलै २०२४ मध्ये, शाह यांना अचानक कंपनीच्या जोखीम व्यवस्थापन विभागाकडून एक फोन आला ज्यामध्ये त्यांनी आणि त्यांच्या पत्नीचे डेबिट बॅलन्स ₹३५ कोटी (३५० दशलक्ष रुपये) असल्याचे सांगितले होते. ताबडतोब पैसे द्या, अन्यथा तुमचे शेअर्स विकले जातील. कंपनीत पोहोचल्यावर, शाह यांना कळविण्यात आले की त्यांच्या नावावर मोठ्या प्रमाणात अनधिकृत ट्रेडिंग झाले आहे. त्यांच्या नकळत कोट्यवधी रुपयांचे शेअर्स विकले गेले होते आणि सतत होणाऱ्या वर्तुळाकार व्यवहारांमुळे मोठे नुकसान झाले होते. त्यांची उर्वरित मालमत्ता वाचवण्यासाठी, शाह यांना उर्वरित शेअर्स विकून संपूर्ण ₹३५० दशलक्ष (३५० दशलक्ष रुपये) परतफेड करावी लागली. नंतर, त्यांनी उर्वरित सर्व शेअर्स दुसऱ्या कंपनीला हस्तांतरित केले. जेव्हा शाह यांनी कंपनीच्या वेबसाइटवरून प्रत्यक्ष ट्रेडिंग स्टेटमेंट डाउनलोड केले आणि त्यांची तुलना ईमेलद्वारे मिळालेल्या नफ्याच्या स्टेटमेंटशी केली तेव्हा त्यांना एक महत्त्वपूर्ण तफावत आढळली. त्यांना असेही आढळून आले की एनएसईने अनेक नोटिसा पाठवल्या होत्या, ज्या कंपनीने त्यांच्या नावाने उत्तर दिले, परंतु त्यांना कधीही तपशीलांची माहिती देण्यात आली नाही.
शाह म्हणाले की, चार वर्षांपासून कंपनीने खोटे चित्र सादर केले, तर प्रत्यक्षात तोटा वाढतच राहिला. शाह यांनी याला संघटित आर्थिक फसवणूक म्हटले. त्यांनी वनराई पोलिस स्टेशनमध्ये एफआयआर दाखल केला. भारतीय दंड संहितेच्या कलम ४०९ (गुन्हेगारी विश्वासघात) आणि ४२० (फसवणूक) आणि इतर कलमांखाली गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. आता पुढील तपासासाठी तो मुंबई पोलिसांच्या आर्थिक गुन्हे शाखेकडे (EOW) सोपवण्यात आला आहे.