चाळीशीनंतर वजन का कमी करणं कठीण असतं? चिनच्या संशोधनात उलगडले रहस्य!

वजन वाढलं की कमी करणं कठीण होत. तेही चाळीशीनंतर कमी करणं आणखी कठीण होत. पण याचा कारण काय? या रहस्याचा उलगडा चीनच्या संशोधकांनी केला आहे. बघुयात...

एकदा वजन वाढलं की कमी करण कठीण असत. वजन वाढणं किंवा कमी होण्याचं कारण म्हणजे आपली जीवनशैली. आपण काय खातो, दिवसभर काय करतो, यावर अवलंबून असतं. मात्र एकदा वजन वाढलं कि त्याला कमी करण कठीण होऊन जात. आणि चाळीशी नंतर तर आणखी काठीन. कितीही डाईट करा, व्यायाम करा मात्र वजन कमी होत नाही. त्यामागचं कारण काय? जाणून घेऊयात…

Hip Dislocation: हिप डिसलोकेशन म्हणजे काय? काय आहे प्रकार, कारणे, लक्षणे आणि उपचार? 

 

जशी जशी आपली वय वाढत जाते तस तस वजन कमी करणं काठी होत जाते. चाळीशी पार केल्यानंतर लोक डाईट आणि व्यायाम केल्या नंतर देखील मनासारखा वजन कमी करू शकत नाही. नागोया यूनिवर्सिटीच्या संशोधनकर्तानी हे रहस्य उलगडले आहे. संशोधनात समोर आले की, वय वाढण्यासोबत आपला दिमागताला हाइपोथैलेमस (hypothalamus) नावाचा भाग कमजोर होतो ज्याने शरीराची फैट बर्निंग क्षमता प्रभावित होते.

संशोधकांनी उंदरांचा अभ्यास केला, त्यावेळी त्यांना असे आढळून आले की वयानुसार, त्यांच्या मेंदूतील MC4R रिसेप्टर (मेलॅनोकॉर्टिन-4 रिसेप्टर) असलेल्या न्यूरॉन्सचा आकार बदलू लागला. MC4R रिसेप्टर्स शरीराला चरबी जाळण्यासाठी सिग्नल देतात. वाढत्या वयानुसार, या रिसेप्टर्सची संख्या कमी होऊ लागली, ज्यामुळे उंदरांचे वजन वेगाने वाढू लागले.

अभ्यासादरम्यान, शास्त्रज्ञांना असे आढळून आले की हायपोथालेमसमध्ये असलेले सिलियासारखे लहान केस देखील वयानुसार आकुंचन पावू लागले. हे सिलिया MC4R रिसेप्टर नियंत्रित करतात. जेव्हा सिलिया लहान झाली तेव्हा उंदरांचे चयापचय मंदावले आणि त्यांचे वजन वाढू लागले.

अन्नाचा परिणाम
संशोधनात असेही दिसून आले आहे की डाईटचा थेट परिणाम सिलियाच्या लांबीवर होतो. जास्त चरबीयुक्त आहार दिलेल्या उंदरांमध्ये सिलियाचे प्रमाण झपाट्याने कमी झाले, तर निरोगी आहार दिलेल्या उंदरांमध्ये सिलियाच्या लांबीवर फारसा परिणाम झाला नाही. आश्चर्याची गोष्ट अशी आहे, जेव्हा उंदरांना दोन महिने कमी कॅलरीयुक्त आहार देण्यात आला तेव्हा त्यांचे सिलिया पुन्हा लांब झाले. यावरून हे सिद्ध होते की आहारात बदल करून, भूक आणि चयापचय नियंत्रित करण्याची मेंदूची क्षमता सुधारली जाऊ शकते.

लेप्टिन रेझिस्टन्समागेही हेच कारण आहे!
संशोधनात लेप्टिन प्रतिकाराचे गूढही उघड झाले. लेप्टिन हा एक संप्रेरक आहे जो शरीरात चरबीच्या पेशी तयार करतो आणि मेंदूला भूक कमी करण्यासाठी सिग्नल देतो. परंतु लठ्ठ लोकांमध्ये लेप्टिन प्रतिरोधकता विकसित होते, ज्यामुळे भूक वाढते आणि चयापचय मंदावतो. संशोधकांना असे आढळून आले की ज्या उंदरांचे सिलिया लहान झाले होते त्यांच्यावर लेप्टिनचा परिणाम झाला नाही, जरी लेप्टिन थेट मेंदूत टोचले गेले तरीही. यावरून असे सूचित होते की वयानुसार सिलियाचे आकुंचन झाल्यामुळे लेप्टिनचा प्रतिकार वाढतो, ज्यामुळे वजन कमी करणे अधिक कठीण होते.

उपाय काय आहे?
कमी कॅलरीयुक्त आहार आणि सक्रिय जीवनशैलीचा अवलंब करून सिलियाची लांबी राखता येते असे शास्त्रज्ञांचे मत आहे. यामुळे चयापचय सुधारेल आणि वजन कमी करणे सोपे होईल.

‘बटर गार्लिक नान’ला मिळाला जगातील सर्वोत्कृष्ट ब्रेडचा दर्जा, कुलच्यासह अन्य भारतीय ब्रेड्सचाही समावेश; लिस्ट आली समोर