निवडणूक आयोगावर प्रश्न की भाजपशी लढण्याची रणनीती, बिहार निवडणुकीपूर्वी इंडिया अलायन्सची काय स्थिती? वाचा एका क्लिवर
निवडणूक आयोगाने बिहार विधानसभा (Bihar Election 2025) निवडणुकीपूर्वी मतदार यादीचे सघन पुनरीक्षण (एसआयआर) सुरू केले आहे. निवडणूक आयोगाच्या घोषणेमुळेच बिहारमध्ये गोंधळ निर्माण झाला आणि काँग्रेस आणि राजद नेते तेजस्वी यादव यांनी निवडणूक आयोगाच्या पुढाकाराला विरोध करत बिहार बंदची हाक दिली. या निवडणुकांवर बहिष्कार टाकण्याची धमकीही दिली आणि भाजप आणि निवडणूक आयोगावर मतांमध्ये हेराफेरीचा आरोप करत त्यांना लक्ष्य केले, परंतु बिहारपासून सुरू झालेला हा मुद्दा आता राष्ट्रीय मुद्दा बनला आहे. विरोधी पक्षांच्या युती असलेल्या इंडिया ब्लॉकने बिहार निवडणुकीपूर्वी भाजपा आणि निवडणूक आयोगाविरुद्ध हा एक मोठा मुद्दा बनवला आहे आणि या मुद्द्यावर लोकसभा निवडणुकीनंतर विखुरलेले इंडिया अलायन्सचे विविध पक्ष एकत्र येत असल्याचे दिसून येत आहे.
विरोधी पक्षांची ही एकजूट केवळ बिहार, बंगाल आणि महाराष्ट्र यासारख्या राज्यांमध्येच नाही तर संसदेच्या पावसाळी अधिवेशनात आणि राष्ट्रीय पातळीवरही दिसून येते. काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते आणि लोकसभेतील विरोधी पक्षनेते राहुल गांधी यांच्या निवासस्थानी आयोजित इंडिया अलायन्स नेत्यांच्या रात्रीच्या जेवणाला २५ आघाडी पक्षांचे सुमारे ५० नेते उपस्थित होते आणि सर्व पक्षांनी एकत्रितपणे एसआयआरला विरोध करण्याची प्रतिबद्धता व्यक्त केली. या मुद्द्यावर, राहुल गांधी यांच्या नेतृत्वाखाली इंडिया ब्लॉकचे खासदार सोमवारी संसदेपासून निवडणूक आयोगापर्यंत मोर्चा काढतील आणि मतदार यादीतील एसआयआरमध्ये कथित “मत चोरी” विरोधात निषेध करतील. आघाडीचे नेते निवडणूक आयुक्तांनाही भेटून औपचारिकपणे त्यांचे आक्षेप नोंदवतील.
कर्नाटकातील महादेवपुरा विधानसभा जागेच्या काँग्रेसच्या विश्लेषणाचा हवाला देत राहुल गांधी यांनी निवडणूक आयोगावर भाजपशी संगनमत असल्याचा आरोप केल्यानंतर विरोधकांचा हा निषेध आयोजित करण्यात आला आहे, जिथे त्यांनी सुमारे एक लाख मते “चोरली” असल्याचा आरोप केला होता.
यापूर्वी, राहुल गांधी यांनी २०२४ च्या लोकसभा निवडणुकीत “मतचोरीचा” आरोप पुन्हा केला होता आणि मुक्त आणि निष्पक्ष निवडणुकांसाठी “स्वच्छ” मतदार यादी आवश्यक आहे यावर भर दिला होता. त्यापूर्वी, राहुल गांधींनी महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीतही असेच आरोप केले होते. राष्ट्रवादी काँग्रेस (सपा) प्रमुख शरद पवार आणि शिवसेना (उत्तर प्रदेश) प्रमुख उद्धव ठाकरे यांनीही महाराष्ट्र विधानसभेत त्यांच्या आरोपांचे प्रतिध्वनी केले आहे.
तसेच, राहुल गांधींच्या आरोपांचे प्रतिध्वनी करत, पश्चिम बंगालमधील तृणमूल काँग्रेसने एसआयआरविरुद्ध आंदोलनाची घोषणा केली आहे. ममता बॅनर्जी यांनी एसआयआरला मागच्या दाराने एनआरसी लागू करण्याचे षड्यंत्र म्हटले आहे आणि राज्यातील जनतेला कोणताही फॉर्म न भरण्याचे आवाहन केले आहे. त्यांनी एसआयआर करण्यासाठी दोन वर्षांचा वेळ मागून निवडणूक आयोगाला पत्र लिहिले आहे. ममता बॅनर्जी आणि त्यांचा पक्ष निवडणूक आयोगासोबत पूर्णपणे संघर्षाच्या मनःस्थितीत आहे.
अशाप्रकारे, एसआयआरने लोकसभा निवडणुकीनंतर इंडिया अलायन्सच्या विखुरलेल्या पक्षांना एक मुद्दा दिला आहे आणि इंडिया अलायन्सचे सर्व पक्ष एकत्र येऊन या मुद्द्यावर एका आवाजात बोलत आहेत. बिहार निवडणुकीमुळे एसआयआर विरोधात आंदोलनाला अधिक चालना मिळाली आहे. इंडिया अलायन्सने निवडणूक धांदल आणि एसआयआरच्या मुद्द्यावर फ्रँचायझी यात्रा काढण्याची घोषणा केली आहे. सासारामपासून सुरू होणारी ही यात्रा बिहारच्या वेगवेगळ्या भागात १५ दिवसांसाठी जाईल.
राहुल गांधी, तेजस्वी यादव यांच्यापासून ते बिहारमधील इंडिया अलायन्सच्या पक्षांपर्यंत तसेच इतर राज्यातील प्रमुख विरोधी पक्षांचे नेते या यात्रेत सहभागी होतील. अशाप्रकारे, संपूर्ण विरोधी पक्ष आणि विरोधी पक्षांचे वरिष्ठ नेते एसआयआरच्या मुद्द्यावर बिहार निवडणुकीत भाजप आणि नितीश कुमार यांना आव्हान देतील, जरी विरोधकांचे हे कथन मतांमध्ये किती रूपांतरित होईल हे वेळ आणि निवडणूक निकालच सांगतील.
आरक्षण, संविधान आणि लोकशाहीला धोका असल्याप्रमाणे, इंडिया अलायन्सने एसआयआर आणि निवडणूक धांदलीचा मुद्दा उपस्थित करून निवडणूक आयोगावर प्रश्न उपस्थित केले आहेत. ईडी, सीबीआय प्रमाणे आता निवडणूक आयोगही विरोधकांच्या निशाण्यावर आहे. भाजप सरकारच्या काळात सर्व संवैधानिक संस्थांचे अपहरण झाले आहे आणि या मुद्द्यामुळे विरोधी पक्षांना एकत्र येण्याचे निमित्त मिळाले आहे, असा भाजपाविरुद्ध एक कथन निर्माण करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.
उपराष्ट्रपती निवडणुकीतही ही एकता दिसून येते. संसदेच्या दोन्ही सभागृहांमधील खासदारांची संख्या पाहिल्यास एनडीएच्या उमेदवाराचा विजय निश्चित असला तरी, इंडिया अलायन्सने एनडीएच्या उमेदवाराविरुद्ध संयुक्तपणे उमेदवार उभा करण्याचा निर्णय घेतला आहे. निवडणूक आयोगाविरुद्ध हेराफेरीचे आरोप हरियाणा विधानसभा निवडणुका आणि महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीपासून सुरू झाले असल्याचे राजकीय विश्लेषकांचे म्हणणे आहे. बिहार विधानसभा निवडणुकीपूर्वी ते अधिक बोलके झाले आहे आणि राष्ट्रीय स्वरूप धारण केले आहे. पुढील वर्षी बंगाल, आसाम आणि तामिळनाडूसह एकूण पाच राज्यांमध्ये विधानसभा निवडणुका आहेत, तेथे हे मुद्दे आणखी बोलके होण्याची अपेक्षा आहे आणि विरोधी पक्ष भाजपशी लढण्यासाठी त्यांचा शस्त्र म्हणून वापर करतील.
.png "Videos"){kind=small}
