5 दिवस महिला कपडे घालत नाहीत, या गावातील अतिशय विचित्र परंपरा (फोटो सौजन्य-X)
हिमाचल प्रदेशातील मणिकरण खोऱ्यात असलेले पिनी गाव त्याच्या अनोख्या आणि शतकानुशतके जुन्या परंपरेसाठी ओळखले जाते. जे दरवर्षी श्रावण महिन्यात चर्चेचा विषय बनते. या परंपरेनुसार, गावातील विवाहित महिला पाच दिवस कपडे घालत नाहीत आणि फक्त लोकरीपासून बनवलेल्या पातळ पट्टूने त्यांचे शरीर झाकतात. या प्रथेत केवळ महिलांसाठीच नाही तर पुरुषांसाठी देखील कठोर नियम आहेत, ज्यामुळे ते आणखी रहस्यमय बनते. चला तर मग या परंपरेबद्दल जाणून घेऊया…
पिनी गावातील लोकांचा असा विश्वास आहे की, ही परंपरा शतकानुशतके आधी सुरू झाली होती, जेव्हा गावात राक्षसांचा दहशत होता. आख्यायिका अशी आहे की राक्षस सुंदर कपडे घातलेल्या विवाहित महिलांना उचलून घेऊन जात असत. त्यानंतर लहुआ घोंड नावाच्या देवतेने गावात प्रवेश केला आणि राक्षसांना मारले आणि गावकऱ्यांना वाचवले. त्यानंतर, अशी परंपरा सुरू झाली की सावनच्या पाच खास दिवशी महिला कपडे घालणार नाहीत, जेणेकरून राक्षस त्यांच्याकडे लक्ष देऊ नये. आजही गावकरी असा विश्वास करतात की ही प्रथा पाळली नाही तर अशुभ घटना घडू शकतात.
ही परंपरा शतकानुशतके जुनी असली तरी कालांतराने त्यात काही बदल झाले आहेत. पूर्वी जिथे महिला पूर्णपणे नग्न राहायच्या, आता बहुतेक महिला या पाच दिवसांत पातळ कापड किंवा लोकरीचे पट्टू घालतात. या काळात अनेक महिला घराबाहेर पडत नाहीत आणि पुरुषांपासून अंतर राखतात. परंपरेचे पावित्र्य राखण्यासाठी या दिवशी गावात बाहेरील लोकांचा प्रवेश देखील बंदी आहे. या बदलावरून असे दिसून येते की गावकरी परंपरा राखण्यासोबतच आधुनिकता स्वीकारण्याचा प्रयत्न करत आहेत.
ही परंपरा केवळ महिलांपुरती मर्यादित नाही. श्रावणच्या या पाच दिवसांत पुरुषांनाही अनेक नियम पाळावे लागतात. गावात दारू आणि मांस सेवन पूर्णपणे बंदी आहे. इतकेच नाही तर पती-पत्नीमध्ये संभाषण, हास्य आणि एकमेकांकडे पाहून हसणे देखील निषिद्ध आहे. देवांबद्दल आदर आणि राक्षसांपासून संरक्षणासाठी हे नियम गावकरी आवश्यक मानतात.
पिनी गावात हे पाच दिवस एखाद्या उत्सवासारखे साजरे केले जातात. या काळात कोणताही उत्सव किंवा कोणताही समारंभ होत नसला तरी, गावात अजूनही अद्वितीय शांतता आणि श्रद्धेचे वातावरण आहे. स्थानिक लोक ते त्यांच्या सांस्कृतिक वारशाचा एक भाग मानतात आणि ते पूर्ण भक्तीने पार पाडतात. तरुण पिढीतील काही महिला पर्याय म्हणून ही परंपरा स्वीकारतात, परंतु गावातील वृद्ध महिला अजूनही ती पूर्णपणे पारंपारिक पद्धतीने पार पाडतात. पिनी गावाची ही परंपरा बाहेरील लोकांना विचित्र वाटू शकते, परंतु ती गावकऱ्यांच्या श्रद्धेचे आणि त्यांच्या सांस्कृतिक ओळखीचे प्रतीक आहे.
.png "Videos"){kind=small}
