India now among few nations sending humans past 5000m Dr. Jitendra Singh
Jitendra Singh 5000m milestone : भारताने स्वातंत्र्यदिनाच्या निमित्ताने इतिहासात एक नवा अध्याय लिहिला आहे. देशाच्या शूर एक्वानॉट्सनी अटलांटिक महासागराच्या ५,००० मीटर खोलीवर भारतीय तिरंगा फडकावून जगाला आपल्या सागरी सामर्थ्याची ओळख करून दिली. केंद्रीय विज्ञान व तंत्रज्ञान मंत्री डॉ. जितेंद्र सिंह यांच्या मते, “भारत आता जगातील त्या मोजक्या देशांमध्ये सामील झाला आहे, जे मानवी मोहिमा इतक्या खोल समुद्रात पाठवू शकतात.”
५ आणि ६ ऑगस्ट रोजी, फ्रान्सच्या ‘नॉटाईल’ सबमर्सिबलमध्ये बसून भारतीय दलाने महासागराच्या अंधाऱ्या, शांत आणि घातक दाब असलेल्या खोलीत पाऊल टाकले. जिथे सूर्याची किरणे कधीही पोहोचत नाहीत, तेथे कमांडर जतिंदर पाल सिंग (जेपी) यांनी ५,००२ मीटरपर्यंत प्रवास केला, तर एनआयओटी, चेन्नईचे वरिष्ठ वैज्ञानिक आर. रमेश यांनी ४,०२५ मीटर खोलीवर तिरंगा फडकावला.
या मोहिमेत समुद्रतळावरून नमुने आणि खडक गोळा करण्यासाठी सबमर्सिबलच्या रोबोटिक आर्म्सचा वापर करण्यात आला. विशेष दिव्यांच्या मदतीने अंधारातही संशोधन कार्य पार पाडण्यात आले. समुद्रतळावर पोहोचण्यासाठी ५ तास, वैज्ञानिक मोहीमेसाठी ४ तास आणि पृष्ठभागावर परतण्यासाठी २.५ तास इतका कालावधी लागला. संपूर्ण मोहीम भारत-फ्रान्स संशोधन सहकार्याचे उत्कृष्ट उदाहरण ठरली.
For the first time, the government has awakened to the enormous wealth lying on the seabed, and the Prime Minister has not only followed up with the Mission but he also gave it a priority as he spoke about it consecutively in his #IndependneceDay addresses in 2022 and 2023
— PIB India (@PIB_India) August 14, 2025
credit : social media
हे देखील वाचा : 15 August Modi Speech : PM नरेंद्र मोदींची तरुणांसाठी ऐतिहासिक घोषणा; ‘विकसित भारत रोजगार’ योजनेअंतर्गत मिळणार 15 हजार
२०२६ मध्ये भारत स्वतःची खोल समुद्रातील मानवयुक्त पाणबुडी मत्स्य-६००० पाण्यात सोडणार आहे. ही ६,००० मीटरपर्यंत तीन संशोधकांना नेण्यास सक्षम असेल. यात १२ तासांचं ऑपरेशन आणि ९६ तासांपर्यंत आपत्कालीन मदतीची क्षमता आहे. टायटॅनियम प्रेशर स्फेअर, प्रेशर-बॅलन्स्ड बॅटरी, इमर्जन्सी ड्रॉप वेट सिस्टीम, डिजिटल को-पायलट, अत्याधुनिक आरोग्य मॉनिटरिंग, पाण्याखालील ध्वनिक टेलिफोन आणि इस्रो-डिझाइन नेव्हिगेशन युनिट अशी अत्याधुनिक वैशिष्ट्ये या यानात असतील. या मोहिमेच्या सहा प्रमुख उद्दिष्टांमध्ये खोल समुद्र खाणकाम, हवामान बदलाचा अभ्यास, जैवविविधतेचं संवर्धन, समुद्रतळाचं सर्वेक्षण, ऊर्जा व गोड्या पाण्याचे स्रोत शोधणं आणि सागरी जीवशास्त्र संशोधन यांचा समावेश आहे. इस्रो या मोहिमेत गगनयानसारखं तांत्रिक सहाय्य देत आहे.
• Union Minister of State @DrJitendraSingh hails India’s first ever two aquanauts Cdr. Jatinder Pal Singh (Retd) and Raju Ramesh deep dive upto 5000m in Deep Sea
• India joins an elite club of less than half a dozen nations to have achieved this feat of going so deep in ocean:… pic.twitter.com/OWwBwXdob3
— PIB India (@PIB_India) August 14, 2025
credit : social media
हे देखील वाचा : Independence Day Modi Speech : भारताची ताकद आकाशात झेपावेल! लाल किल्ल्यावरून PM मोदींचे तरुणांना स्फूर्तीदायी आवाहन
डॉ. जितेंद्र सिंह यांनी नमूद केलं की, “अंतराळापासून समुद्राच्या खोलीपर्यंत भारताने आपला ठसा उमटवला आहे. आपण आता फक्त सहयोगी नाही, तर जागतिक मोहिमांचे नेते आहोत.” पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही २०२१ आणि २०२३ च्या स्वातंत्र्यदिन भाषणांत खोल महासागर मोहिमेला प्राधान्य दिलं होतं. महासागर आणि अवकाश हे भारताच्या आर्थिक भविष्याचे दोन आधारस्तंभ ठरतील, असा विश्वास त्यांनी व्यक्त केला. हा पराक्रम केवळ तांत्रिक यश नाही, तर भारताच्या वैज्ञानिक क्षमतेचा आणि साहसी वृत्तीचा पुरावा आहे. निळ्या अर्थव्यवस्थेतील नवे स्रोत, जागतिक सागरी संशोधनातील नेतृत्व आणि समुद्रतळाचा अद्याप अज्ञात वारसा शोधण्याचा हा प्रवास आता अधिक वेगाने पुढे जाईल.
.png "Videos"){kind=small}
