जागतिक फुफ्फुस कर्करोगाच्या दिवशी महत्त्वाची माहिती घ्या जाणून (फोटो सौजन्य - iStock)
दरवर्षी १ ऑगस्ट रोजी जागतिक फुफ्फुसांचा कर्करोग दिन साजरा केला जातो. या दिनाचा उद्देश लोकांना फुफ्फुसांच्या कर्करोगाबद्दल जागरूक करणे आहे. डॉक्टरांच्या मते, धूम्रपान आणि सेकंड हँड स्मोक हे फुफ्फुसांच्या कर्करोगाचे सर्वात मोठे कारण आहेत. इतकेच नाही तर धूम्रपान न करणाऱ्यांमध्येही कर्करोग वाढत आहे, जो अनुवांशिक कारणांमुळे आणि प्रदूषणामुळे होऊ शकतो.
फुफ्फुसांचा कर्करोग हा एक मूक हत्यारा देखील आहे. असे अनेक प्रकरणे समोर आली आहेत ज्यात रुग्णाला सौम्य लक्षणे होती परंतु जेव्हा MRI केले गेले तेव्हा असे आढळून आले की कर्करोग मणक्यापर्यंत पसरला आहे आणि तो फुफ्फुसांपासून सुरू झाला आहे. असे बरेच लोक आहेत जे सौम्य खोकला, श्वास घेण्यास त्रास होणे किंवा छातीत दुखणे यासारख्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करतात. जोपर्यंत रोग आढळतो तोपर्यंत खूप उशीर झालेला असतो.
डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की आता लहान ट्यूमर देखील सुरुवातीच्या टप्प्यावर शोधता येतात. जर कर्करोग वेळेवर आढळला तर बऱ्याचदा केमोथेरपी किंवा रेडिएशनची आवश्यकता नसते आणि शस्त्रक्रिया किंवा लक्ष्यित थेरपीने उपचार केले जाऊ शकतात.
फुफ्फुसांच्या कर्करोगाची मूक लक्षणे
डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की खोकल्याकडे दुर्लक्ष करू नये, विशेषतः खोकला जो वेळेवर बरा होत नाही. याशिवाय खोकताना कफात रक्त येणे, हलक्या पायऱ्या चढताना श्वास लागणे किंवा थकवा येणे, सतत छातीत दुखणे किंवा दाब येणे, अचानक वजन कमी होणे, आवाजात बदल होणे, वारंवार श्वसनाचे संसर्ग जसे की ब्राँकायटिस, न्यूमोनिया, पाठ किंवा खांद्यात सतत वेदना होणे इत्यादी.
वारंवार तपासणी करावी
डॉक्टरांनी सांगितले की जर तुम्ही धूम्रपान करणारे असाल आणि दुसऱ्या हाताच्या धुरात राहत असाल, कारखान्याच्या धुरात, लाकडाच्या धुरात आणि प्रचंड प्रदूषणात काम करत असाल, तुमचे वजन कमी होत असेल, तुम्हाला बराच काळ खोकला असेल किंवा तुमच्या कफात रक्त असेल तर. उच्च जोखीम असलेल्या लोकांना कमी डोसच्या सीटी स्कॅनद्वारे फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचे लवकर निदान करावे. यामुळे वेळेत हा आजार पकडता येतो. फुफ्फुसांचा कर्करोग टाळण्यासाठी आणि फुफ्फुस स्वच्छ करण्याचे मार्ग अनेक आहेत.
अमेरिकन लंग असोसिएशन नुसार फुफ्फुसांचा कर्करोग टाळण्यासाठी, तुम्ही तंबाखू सोडला पाहिजे. धूम्रपान फुफ्फुसातील मार्ग अरुंद करते आणि श्वास घेण्यास त्रास वाढवते. दुसऱ्या हाताच्या धुरामुळे फुफ्फुसांचे नुकसान देखील होऊ शकते.
व्यायाम करा आणि भरपूर पाणी प्या
शारीरिक हालचालींमुळे हृदय आणि फुफ्फुसे दोन्ही अधिक काम करतात आणि शरीराला अधिक ऑक्सिजन पोहोचवतात. यामुळे फुफ्फुसांची क्षमता वाढते आणि कालांतराने थकवा कमी होतो. पाणी पिण्यामुळे फुफ्फुसे ओलसर आणि श्लेष्मा पातळ राहण्यास मदत होते, ज्यामुळे श्वास घेणे सोपे होते. निर्जलीकरणामुळे श्लेष्मा जाड होऊ शकतो, ज्यामुळे संसर्गाचा धोका वाढतो.
5 सेकंदात Lungs Cancer ची पटणार ओळख, घरीच करा तपासणी; हाताची बोटं सांगतील लक्षणं
लसीकरण करा आणि खोल श्वास घेण्याचा सराव करा
इन्फ्लूएंझा, कोविड-१९, न्यूमोनिया आणि आरएसव्ही सारख्या आजारांविरुद्ध लसीकरण करा. फुफ्फुसांचे आजार असलेल्या लोकांसाठी हे विशेषतः महत्वाचे आहे. तसेच, खोल श्वास घ्या कारण खोल श्वास घेण्याचे व्यायाम फुफ्फुसांची क्षमता वाढवतात आणि ताण कमी करण्यास देखील मदत करतात.
तसेच या गोष्टी लक्षात ठेवा
बाहेरील प्रदूषण टाळा कारण धुळीचे कण यासारखे प्रदूषक फुफ्फुसांसाठी धोकादायक असतात. तुमच्या घरातील हवा स्वच्छ ठेवा कारण धूर, रसायने, बुरशी आणि रेडॉन सारख्या गोष्टी घरातील हवा प्रदूषित करू शकतात. धूळ, एअर फिल्टर बदला आणि तुमचे घर धूरमुक्त ठेवा.
FAQs (संबंधित प्रश्न)
१. फुफ्फुसाच्या कर्करोगाने तुम्ही सामान्य जीवन जगू शकता का?
फुफ्फुसाचा कर्करोग हा असाध्य आहे असे सांगण्यात येत असले तरीही तुम्ही नियमित काळजी घेतल्यास सामान्य जीवन जगू शकता
२. फुफ्फुसांच्या कर्करोगाची मुख्य कारणे कोणती आहेत?
धुम्रपान हे फुफ्फुसांच्या कर्करोगाचे सर्वात मोठे आणि मुख्य कारण आहे
टीप – हा लेख केवळ सामान्य माहितीसाठी लिहिण्यात आला असून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा यामध्ये करण्यात आलेला नाही. कोणताही उपाय करण्यापूर्वी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसारच योग्य बदलानुसार वापर करावा.