फोटो सौजन्य- pinterest
बासोड्याला शीतला अष्टमी असेही म्हणतात. हिंदू धर्मात शीतला अष्टमीला खूप महत्त्व आहे. हा सण चैत्र महिन्यातील कृष्ण पक्षातील अष्टमीला येतो. या दिवशी लोक विशेषतः शीतला मातेची पूजा करतात. या दिवशी शितळा मातेला शिळे अन्न अर्पण केले जाते. कुटुंबातील सर्व सदस्य शिळे अन्न खातात. कारण या दिवशी स्टोव्ह पेटवला जात नाही. बासोड्याचे म्हणजेच शीतला अष्टमीचे महत्त्व जाणून घेऊया
बासोडा शनिवार, 22 मार्च रोजी आहे. चैत्र म्हणजे कृष्ण अष्टमी तिथी. या दिवशी सूर्योदयापासून दिवसभर अष्टमी तिथी असेल, त्यामुळे या दिवशी चैत्र कृष्ण महिन्यातील शीतलाष्टमीचे व्रत व पूजा केली जाईल. बासोडा येथे शितला मातेची पूजा केली जाते. अनेक ठिकाणी होलिका दहनाच्या सातव्या दिवशीही बासोडाची पूजा केली जाते.
बासोडा येथे शितला मातेची पूजा केली जाते. माता काली ज्याप्रमाणे राक्षसांचा नाश करते, त्याचप्रमाणे माता शीतला रोग आणि दुःखाच्या रूपाने राक्षसांचा नाश करते. म्हणजे शीतला माता रोग आणि संकटांपासून आपले रक्षण करते. बासोडा हिवाळा संपतो आणि उन्हाळ्याचे आगमन होते. उन्हाळा सुरू होताच त्वचाविकार सुरू होतात, त्यामुळे उन्हापासून बचाव करण्यासाठी शीतला मातेची प्रार्थना केली जाते. शीतला मातेला शीतलताची देवी म्हणतात. म्हणजे शरीराला आणि मनाला कोणत्याही प्रकारची उष्णता किंवा तापमान जाणवते तेव्हा शीतला मातेचे नाव घेतले जाते.
शीतला अष्टमीचा सण उन्हाळ्याच्या सुरुवातीला येतो. यावेळी हवामान बदलते, त्यामुळे आजारांचा धोका असतो. त्यामुळे या दिवशी शिळे अन्न खाणे चांगले मानले जाते. देवी शितलालाही शिळे अन्न आवडते आणि ते तिला अर्पण केले जाते. या दिवशी स्टोव्ह पेटवू नये आणि फक्त शिळे अन्न खावे. यामागे पौराणिक समज अशी आहे की उष्णतेमुळे त्वचेचे आजार होतात, त्यामुळे या दिवशी शिळे व थंड पदार्थ खाल्ले जातात.
शीतला सप्तमीच्या एक दिवस आधी ओल्या, खाजा, चुरमा, मगड, नमक पारे, शक्कर पारे, बेसन चक्की, पुआ, पकोरी, राबरी, बाजरीची रोटी, पुरी आणि भाज्या तयार केल्या जातात. माथ आणि बाजरीही कुल्हारात भिजवली जाते. या काळात पूजेपूर्वी कोणतेही पदार्थ खाऊ नयेत.
छठपूजेमध्ये सप्तमीच्या एक दिवस आधी विशेष तयारी केली जाते. या दिवशी रात्री स्वयंपाक केल्यानंतर स्वयंपाकघर स्वच्छ केले जाते. त्यानंतर पूजा होते. पूजेत रोळी, माऊली, फुले, कपडे अर्पण केले जातात. या पूजेनंतर चूल पेटवली जात नाही.
शीतला अष्टमीच्या दिवशी थंड पाण्याने स्नान करून या सर्व वस्तू शीतला मातेला अर्पण केल्या जातात. यानंतर उरलेले अन्न प्रसाद म्हणून वाटून स्वतः खावे.
(टीपः धर्म, ज्योतिष, वास्तू, फेंगशुई इत्यादी विषयांवरील लेख/ बातम्या केवळ वाचकांच्या माहितीसाठी आहेत. यासंबंधी कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला आवश्यक आहे. आमचे उद्दिष्ट फक्त वाचकांना माहिती देणे आहे. Navrashtra या तथ्यांची पुष्टी करु शकत नाही)
