केंद्रातील दोन्ही युतींचे वाजलेत बारा; सर्वच खासदार अन् नेत्यांचा उतरला आहे चेहरा

केंद्रातील भाजप नेतृत्वाखालील एनडीए आणि काँग्रेसच्या नेतृत्वाखालील इंडिया आघाडीमध्ये मोठा फरक आहे. एनडीए आघाडीमध्ये पक्ष एकत्रित आहे तर इंडिया आघाडीमध्ये प्रत्येकाचा सूर वेगळा आहे.

शेजाऱ्याने मला सांगितले, ‘निशाणेबाज, पक्ष जनतेकडून मोठ्या संख्येने मते मिळवण्यासाठी जुळत नसलेल्या युती बनवतात.’ हे त्या हिंदी म्हणीसारखे आहे – इधर की ईंट उधर का रोड़ा, भानमती ने कुनबा जोड़ा!  कल्पना, उद्दिष्टे, धोरणे, काहीही समान नाही, तरीही युती तयार होते. आणखी एक म्हण आहे – राम मिलाई जोड़ी, एक अंधा एक कोढ़ी!’ यावर मी म्हणालो, ‘अशी टीका करू नका!’ एका पक्षाच्या सरकारचा काळ संपला आहे, आता युती हे राजकारणाचे वास्तव आहे.

एक काळ असा होता जेव्हा स्वतःला धर्मनिरपेक्ष म्हणवणारे नितीश कुमार पंतप्रधान मोदींसोबत फोटो काढायला तयार नव्हते पण आज ते त्यांचे मित्र बनले आहेत. मोदी सरकारला नितीश कुमार यांच्या जेडीयू आणि चंद्राबाबू नायडू यांच्या टीडीपीचा पाठिंबा आहे. राजकारण हे रबराइतकेच लवचिक असते. नदीचे दोन काठ कधीच भेटत नाहीत, पण राजकारणाच्या प्रवाहात पक्ष लगेच विलीन होतात. शेजारी म्हणाला, ‘निशाणेबाज, मुद्दा असा आहे की युतीवर कोणाचे नियंत्रण आहे.’ ड्रायव्हिंग सीटवर बसून स्टीअरिंग कोण हाताळते? त्याची तपशीलवार माहिती सांगा. भाजपच्या नेतृत्वाखालील एनडीए आणि काँग्रेसच्या नेतृत्वाखालील इंडियाा आघाडीमध्ये काय फरक आहे?

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा 

यावर मी म्हणालो, ‘एनडीएमध्ये भाजप हा बॉस आहे कारण केंद्राव्यतिरिक्त अनेक राज्यांमध्ये त्यांचीच सत्ता आहे.’ ज्याप्रमाणे मुंग्यांना गुळाची चव येते, त्याचप्रमाणे मित्रपक्षांना एनडीएची आवड आहे. विरोधी पक्षांमध्ये फूट पाडून भाजपला फायदा होतो. उलटपक्षी, काँग्रेसचे भारतातील मित्रपक्षांवर कोणतेही वर्चस्व नाही. मित्रपक्ष फक्त काँग्रेसला दडपतात. उत्तर प्रदेशात, सपाचे अखिलेश यादव, त्यांच्या बाजूने, काँग्रेससाठी काही जागा सोडू इच्छितात जिथे सपा जिंकू शकत नाही. बंगालमध्ये ममता बॅनर्जी सर्वोच्च आहेत. त्या त्यांच्या राज्यात काँग्रेसला महत्त्व देत नाही.

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा 

आम आदमी पक्ष आधीच काँग्रेसवर नाराज आहे. त्यामुळे इंडिया आघाडीची युती खूपच सैल आहे. त्याचा काही उपयोग नाही. एनडीएमध्ये सहभागी असलेले पक्ष फेविकॉलशी जुळलेले आहेत तर इंडिया आघाडीमघधील सहभागी पक्ष स्वतंत्रपणे दांडिया वाजवत आहेत.

लेख- चंद्रमोहन द्विवेदी