US India Relations : भारताच्या ‘टँक किलर’ हेलिकॉप्टर्सचा प्रवास अचानक का थांबला? अमेरिकेचा ‘असा’ निर्णय चिंताजनक

India US Apache Helicopter : पाकिस्तानसोबत सुरू असलेल्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर, बऱ्याच काळापासून अपाचे अटॅक हेलिकॉप्टरची वाट पाहत असलेल्या भारतीय हवाई दलाला मोठा धक्का बसला आहे.

1. भारत आणि अमेरिकेतील AH‑64E Apache हेलिकॉप्टर खरेदी व्यवहारात एक नव्या घटकाचा समावेश झाला आहे 

2. भारताने २०२० मध्ये अमेरिकेमध्ये या हेलिकॉप्टरांची सहा युनिटची मागणी केली होती, त्यापैकी पहिली तुकडी २०२५ जुलैमध्ये भारतात आली होती.

3. अमेरिकेने अचानक येथील दुसऱ्या तुकडीची डिलिव्हरी अटाळण्याचे चिन्ह दाखवले आहे, ज्यामुळे भारत-अमेरिका संरक्षण संबंध आणि पाकिस्थान/चीनसह सीमा संदर्भातील सामरिक पार्श्वभूमीवर अनेक प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. 

भारताच्या ‘टँक किलर’ हेलिकॉप्टरमधील गूढ

भारताच्या थलसेनेच्या(Indian Army) सामरिक अंगात मोठा बदल घडवून आणणारा निर्णय म्हणजे अमेरिकेचा(America) ‘टँक किलर’ हेलिकॉप्टर म्हणजे AH-64E अपाचे  खरेदी करणे. या हेलिकॉप्टर्सचा उपयोग विशेषतः पाकिस्तानसह लढाऊ भूभागात टँकं व अन्य सखल वाहने नष्ट करण्यात केला जाणार आहे. २०२० मध्ये केलेल्या करारात सहा युनिट यांचा समावेश होता.  पहिली तुकडी म्हणजे तीन हेलिकॉप्टर्स जुलै २०२५मध्ये भारतात दाखल झाली. परंतु या दुसऱ्या तुकडीसाठी नियोजनानुसार झालेले विमानप्रवास अचानक बदलले. एंटोनोव An-124 हे कार्गो विमान जर्मनीहून आले, ब्रिटनमध्ये उतरले, आठ दिवस थांबले आणि नंतर भारतऐवजी परत अमेरिकेत गेला.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Delhi Bomb Blast : लाल किल्ल्याजवळील भीषण स्फोटानंतर मुस्लिम जगाचं मोठं विधान; सौदी-युएई-इराणची अनपेक्षित प्रतिक्रिया

अमेरिकेचा ‘यू-टर्न’ आणि भारतातील प्रतिक्रिया

माहितीनुसार, ३० ऑक्टोबर रोजी जर्मनीमधून An-124 विमान ने तीन AH-64E हेलिकॉप्टर्स ओसंडावले, ते अमेरिका (मे़सा गेटवे) येथे उतरले. नंतर १ नोव्हेंबरला ते ब्रिटनमध्ये ईस्ट मिडलँड्स विमानतळावर दाखल झाले. तिथे आठ दिवस थांबले आणि ८ नोव्हेंबरला ते परत करणारे ठरले. असा प्रवास OSINT-प्रणालीने ट्रॅक केला आहे. Boeing ने “लॉजिस्टिकल समस्या” असल्याची माहिती दिली आहे परंतु अचूक कारण स्पष्ट केलेले नाही. 
ही घटना भारताच्या सीमापारस्थितीतील तणावाच्या काळात घडली असून त्यातून पुढील मुद्यांवर चर्चेला तोंड उघडले आहे:

• अमेरिकेची रणनीतिक विश्वसनीयता: भारत-यूएस संरक्षण संबंधांच्या पार्श्वभूमीवर ही अचानक उड्डाणात बदललेली घटना चिंतेचा विषय ठरली आहे.

• पुरवठा व लॉजिस्टिक्स: लढाऊ हेलिकॉप्टर्ससाठी पुरवठा वेळेवर होणं का फारसं शक्य होत नाही, याचा खुलासा आवश्यक आहे.

• भू-राजकीय संकेत: पाकिस्ताने किंवा चीनसोबत असलेल्या सीमा संघर्षाच्या परिस्थितीत या डिलिव्हरीतील अडचणी कोणत्या दृष्टीने वाचवल्या जात आहेत?

 

See more

Antonov An-124 UR-82008 arrived at KIWA this afternoon from Leipzig, Germany, to pick up 3 AH-64E Apaches for the Indian Army. pic.twitter.com/5PNuAYGIcx — KIWA Spotter (@KiwaSpotter) October 30, 2025

credit : social media

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Russia Earth Metal: रशियाने लावला डाव दुर्मिळ पृथ्वी धातूंवर; चीनशी स्पर्धा पण काय आहे रियल गेम?

पुढे काय होणार?

भारतातील थलसेनेच्या (Army Aviation Corps) प्रमुख तुकडीच्या तैनातीसाठी या हेलिकॉप्टर्सचे महत्त्व कमी नाही. ज्या तुकडीचे आगमन होईल ते जोधपूरलगत “द strike corps” सोबत समन्वयाने काम करेल, असा अंदाज आहे. परंतु दुसऱ्या तुकडीच्या डिलिव्हरीत आलेला हा कट – यू-टर्न – , पुरवठा साखळीतील अडथळे, अमेरिकेचा बदलता संरक्षण धोरण किंवा अन्य गूढ कारणे हे सर्व भारताच्या भविष्यातील योजनांसाठी महत्त्वाचे प्रश्न निर्माण करतात. यहाँ अमेरिका-भारत संबंध, व्यावसायिक संरक्षण व्यवहारातील पारदर्शकता आणि सीमावर्ती सुरक्षा वातावरण हे सर्व एकत्रितपणे विचारले जाणे गरजेचे आहे.

अमेरिका-भारत या संघटीत भूमिकांचा अभ्यास

हेलिकॉप्टर हे जाणाऱ्या पंख्यांनी ऊंच उडाली पाहिजेत, पण जेव्हा समोर संवाद, विश्वास, वेळपालन यांचा अभाव दिसतो तेव्हा ते उड्डाण सडतं. भारताच्या सामरिक सज्जतेला बळ देणारी ही खरेदी आता बावीसपट आवश्यक बनली आहे. मात्र त्या काळात साधलेली यशस्वी संबंधे विशेषतः संरक्षण क्षेत्रातील , अशा घटनांमुळे प्रश्नाखाली येतात. भारताने औचित्यपूर्ण आणि वेळेवर हे उपकरण प्राप्त करणे खूप आवश्यक आहे कारण सीमावर्ती परस्थितीमध्ये वेळचे औचित्य आणि यंत्रांचे अस्तित्व हे दोन्हीच मोलाचे आहेत. आपण हि घटना विस्तृतपणे तपासावी का ? म्हणजे विश्लेषक धारणा, अमेरिका-भारत या संघटीत भूमिकांचा अभ्यास आणि संभावित परिणाम काय असू शकतात हे पाहू शकू.