
Pakistan's S-400 theft was caught by Russia causing an official to flee to China and leading to Putin's public insult
Pakistan S-400 Theft Russia : पाकिस्तानी लष्कराचे माजी अधिकारी आदिल रझा (Adil Raja) यांनी एका व्हिडिओमध्ये केलेल्या खळबळजनक खुलाशामुळे पाकिस्तानच्या गुप्तचर यंत्रणांवर (Intelligence Agencies) आणि संरक्षण धोरणांवर (Defense Policies) मोठे प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे. रझा यांच्या म्हणण्यानुसार, ‘ऑपरेशन सिंदूर’ (Operation Sindoor) दरम्यान भारतीय हवाई दलाच्या (Indian Air Force) हल्ल्यांमध्ये पाकिस्तानच्या हवाई संरक्षण नेटवर्कचा ७० टक्क्यांहून अधिक भाग नष्ट झाला. पाकिस्तानने वापरलेली चिनी HQ-9B हवाई संरक्षण प्रणाली भारताच्या ब्रह्मोस (Brahmos) आणि स्कॅल्प (Scalp) क्षेपणास्त्रांना रोखण्यात पूर्णपणे निष्प्रभ (Ineffective) ठरली. भारतीय हवाई दलाने तर लाहोरमधील HQ-9B रडार त्याच्या ड्रोनने नष्ट केला होता.
या मोठ्या नुकसानीनंतर, पाकिस्तान चीनकडे नवीन हवाई संरक्षण प्रणालीसाठी सातत्याने विनंती करत आहे, परंतु चीन त्यांना ती पुरवण्यास नकार देत आहे. आदिल रझा यांनी खुलासा केला की, पाकिस्तानकडे निधीची कमतरता तर आहेच, शिवाय चिनी हवाई संरक्षण प्रणालीमध्ये अनेक रशियन घटक (Russian Components) वापरले जातात. याच कारणामुळे, पाकिस्तानची गुप्तचर संस्था ISI ने रशियाच्या अत्यंत प्रगत S-400 हवाई संरक्षण तंत्रज्ञानाची चोरी (Theft of S-400 Technology) करण्याचा कट रचला.
आदिल रझा यांच्या दाव्यानुसार, ISI ने S-400 तंत्रज्ञान चोरण्यासाठी रशियाला एजंट्स पाठवले होते, परंतु तेथे ते रशियन सुरक्षा यंत्रणांच्या (Russian Security Agencies) हाती पकडले गेले. हा अत्यंत गंभीर आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर राजकीयदृष्ट्या संवेदनशील (Politically Sensitive) प्रकार आहे. रशियासारख्या सामरिक भागीदाराच्या (Strategic Partner) देशातून तंत्रज्ञान चोरण्याचा प्रयत्न केल्यामुळे मॉस्को (Moscow) पाकिस्तानवर अत्यंत नाराज आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : India Israel: मोदी-नेतान्याहूंची ‘डेथ पंच’ युती देणार ‘Turkey-Pakistan’च्या कराराला प्रतिउत्तर; भारत बनणार क्षेपणास्त्र निर्माता
हाच राग आणि अपमान रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन (Vladimir Putin) यांनी तत्कालीन पाकिस्तानी पंतप्रधान शाहबाज शरीफ यांना भर बैठकीत दाखवला. आदिल रझा सांगतात की, पुतिन यांनी शाहबाज शरीफ यांना ४० मिनिटांपेक्षा जास्त वेळ वाट पाहण्यास लावले आणि तरीही त्यांना भेटण्यास नकार दिला. शरीफ यांनी एर्दोगान आणि पुतिन यांच्या बैठकीत जबरदस्तीने प्रवेश (Forced Entry) केला आणि या एस-४०० चोरीच्या प्रकरणावर स्पष्टीकरण (Clarification) देण्यासाठी ते पुतिन यांना भेटत होते. आदिल रझा यांनी दावा केला की, अनेक पाकिस्तानी अधिकारी फक्त दोन आठवड्यांच्या भेटीवर चीनमध्ये गेले होते, पण या घटनेनंतर ते गेल्या दोन महिन्यांपासून तिथेच लपून (Hiding) बसले आहेत, कारण त्यांना पाकिस्तानी लष्कराकडून जीवाची भीती आहे.
Pakistan keep copying India but get failed everytime. This time SHAHBAZ SHARIF get Beizzati by PUTIN 🤣 Putin made Pak PM Shehbaz Sharif wait about 40 minutes after which Sharif gatecrashed into Putin’s meeting with Erdogan in the other room and left after 10 minutes. pic.twitter.com/rzSTzc3x1Q — Tanmay Shankar 🇮🇳 (@Shanktan) December 13, 2025
credit : social media and Twitter
या व्यतिरिक्त, आदिल रझा यांनी पाकिस्तानच्या अमेरिकेशी असलेल्या संरक्षण संबंधांवरही (Defense Ties with USA) भाष्य केले आहे. F-16 लढाऊ विमानांच्या दुरुस्तीसाठी अमेरिकेकडून निधी मिळाल्याबद्दल पाकिस्तान स्वतःची पाठ थोपटत असला आणि भारतात ‘गोंधळ’ असल्याचे चित्र निर्माण करत असला, तरी वास्तवात हा करार २०२२ मध्ये बायडेन प्रशासनाच्या काळात झाला होता.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : UNSC 1267 : Sydney Attackनंतर ‘टेररिस्तान’ विरुद्ध भारत-अमेरिका एकत्र; कठोर निर्बंधांची मागणी, पण लक्ष मात्र ‘त्याच’ संघटनेवर
आदिल रझा यांनी केलेला सर्वात महत्त्वाचा खुलासा म्हणजे, अमेरिका पाकिस्तानी F-16 विमानांमध्ये एक विशेष ‘लिंक’ (Link) बसवत आहे, जी पाळत ठेवण्यासाठी (Surveillance) डिझाइन केलेली आहे. याचा अर्थ, अमेरिका F-16 विमानांच्या प्रत्येक हालचालीवर (Every Movement) लक्ष ठेवू शकेल. या सर्व घटना पाकिस्तानची आर्थिक, लष्करी आणि राजकीय अशा सर्व स्तरांवरची दुर्दशा (Plight) स्पष्ट करतात.
Ans: रशियाची अत्याधुनिक S-400 हवाई संरक्षण प्रणालीचे तंत्रज्ञान.
Ans: हवाई संरक्षण नेटवर्कचा ७० टक्क्यांहून अधिक भाग नष्ट झाला.
Ans: विमानांवर लक्ष ठेवण्यासाठी एक विशेष पाळत ठेवण्याची लिंक (Surveillance Link).