UPI चा विक्रमी वेग! 6 महिन्यांत 1572 लाख कोटींचे व्यवहार; ऑक्टोबरमध्ये दररोज 96,000 कोटींची देवाणघेवाण (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
UPI Marathi News: युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) द्वारे होणारे व्यवहार हे लहान रकमेपर्यंत मर्यादित आहेत. नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) च्या अहवालानुसार, ३० जूनपर्यंत २०२५ च्या पहिल्या सहामाहीत देशात १५७.२ ट्रिलियन रुपयांचे व्यवहार झाले. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत ही १५ टक्के वाढ आहे. UPI व्यवहारांमध्ये सर्वाधिक ८५ टक्के वाटा होता, परंतु एकूण व्यवहारांमध्ये (मूल्य) त्याचा वाटा फक्त ९ टक्के होता. या कालावधीत RTGS व्यवहारांमध्ये ०.१ टक्के वाटा होता, परंतु एकूण व्यवहारांमध्ये त्याचा वाटा अंदाजे ६९ टक्के होता.
दरम्यान, ऑक्टोबरमध्ये सणासुदीच्या काळात, UPI वापरून सरासरी दैनिक व्यवहार 96,638 कोटी रुपयांपर्यंत वाढले, जे सप्टेंबरमधील 82,991 कोटी रुपयांपेक्षा 16 टक्के जास्त आहे. NPCI च्या मते, दसरा आणि दिवाळी दरम्यान खरेदीसाठी UPI चा वाढता वापर हे UPI चा वाढता वापर आहे.
एनपीसीआयच्या मते, या वर्षी धनतेरस ते दिवाळी दरम्यान दररोज सरासरी ७३६.९ दशलक्ष यूपीआय व्यवहार झाले. गेल्या वर्षी या कालावधीत दररोज ५६८.४ दशलक्ष व्यवहार झाले. चार वर्षांपूर्वीच्या तुलनेत ही संख्या तिप्पट झाली आहे. २०२२ मध्ये, या तीन दिवसांत दररोज २४५.४ दशलक्ष व्यवहार झाले, जे २०२३ मध्ये वाढून ४२०.५ दशलक्ष झाले.
देशातील सर्व डिजिटल पेमेंटमध्ये UPI चा वाटा वाढत आहे. तो आता 85 टक्के आहे. दिवाळीच्या पूर्वसंध्येला, एकाच दिवसात UPI द्वारे 740 दशलक्ष व्यवहार प्रक्रिया करण्यात आले, जे आतापर्यंत नोंदवलेल्या एका दिवसातील व्यवहारांची सर्वाधिक संख्या आहे.
जीएसटीमध्ये कपात झाल्यामुळे यूपीआय व्यवहारांमध्ये वाढ झाल्याचे मानले जाते. २२ सप्टेंबर २०२५ रोजी सुरू झालेल्या नवीन कर प्रणालीने १२% आणि २८ टक्के कर स्लॅब काढून टाकले. आता फक्त ५ टक्के आणि १८ टक्के कर स्लॅब शिल्लक आहेत. करांमध्ये कपात केल्याने खरेदी शक्ती वाढली आहे.
भारतात डिजिटल व्यवहारांचा वेग सातत्याने वाढत असून, UPI ने विक्रमी वाढ नोंदवली आहे. गेल्या सहा महिन्यांत (एप्रिल ते सप्टेंबर) एकूण ₹१५७२ लाख कोटींचे UPI व्यवहार झाले, जे मागील वर्षाच्या तुलनेत मोठी वाढ दर्शवतात. NPCIच्या मते, देशभरातील ३००हून अधिक बँका आणि पेमेंट अॅप्स UPIशी जोडल्या गेल्या आहेत. ग्रामीण आणि लहान शहरांमधील वापर वाढल्यामुळे या प्रणालीची लोकप्रियता झपाट्याने वाढत आहे. UPI Lite आणि Credit on UPI सारख्या नव्या सुविधा भविष्यात आणखी विस्तार घडवतील अशी अपेक्षा आहे.
