फोटो सौजन्य - Social Media
मुंबई विद्यापीठाच्या ऐतिहासिक सर कावसजी जहांगीर दीक्षांत सभागृहात होणाऱ्या या कार्यक्रमात देशातील नामवंत अभ्यासक, धोरणतज्ज्ञ, संशोधक आणि विद्यार्थी सहभागी होणार आहेत. हा संवाद श्री छत्रपती शिवाजी महाराज सेंटर फॉर सिक्युरिटी अँड स्ट्रॅटेजिक स्टडीज, स्कूल ऑफ इंटरनॅशनल स्टडीज, जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठ (JNU) आणि मुंबई विद्यापीठ यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित करण्यात आला आहे. आयएमईसी ही संकल्पना २०२३ मध्ये नवी दिल्ली येथे झालेल्या जी-२० परिषदेदरम्यान मांडण्यात आली होती. या उपक्रमाचा मुख्य उद्देश दक्षिण आशिया, मध्यपूर्व आणि युरोप यांना एकात्मिक बंदरव्यवस्था, वेगवान रेल्वे मार्ग, ऊर्जा दालने आणि डिजिटल पायाभूत सुविधा यांच्या माध्यमातून जोडणे हा आहे. व्यापार सुलभता, पुरवठा साखळीतील गती, ऊर्जा सुरक्षितता आणि डिजिटल कनेक्टिव्हिटी वाढवणे हे आयएमईसीचे प्रमुख उद्दिष्ट मानले जाते. या प्रकल्पाला युरोपियन युनियन, अमेरिका तसेच सौदी अरेबियाचे महत्त्वपूर्ण पाठबळ लाभले आहे.
या राष्ट्रीय सागरी संवादात आयएमईसीचा भारताच्या आर्थिक विकासावर होणारा परिणाम, सागरी व्यापारातील संधी, बंदर विकास, लॉजिस्टिक्स, तसेच हिंद महासागर क्षेत्रातील भारताची भूमिका यावर अभ्यासपूर्ण चर्चा होणार आहे. बदलत्या जागतिक राजकारणाच्या पार्श्वभूमीवर भारतासाठी आयएमईसी किती निर्णायक ठरू शकतो, यावरही तज्ज्ञ आपली मते मांडणार आहेत.
विशेष म्हणजे, या संवादाला छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सागरी सामर्थ्याचा आणि सागरी सार्वभौमत्वाच्या वारशाचा वैचारिक संदर्भ आहे. महाराजांनी उभारलेले सक्षम नौदल आणि स्वराज्याच्या संरक्षणासाठी केलेली सागरी रणनीती आजच्या आधुनिक सागरी धोरणाला प्रेरणा देणारी ठरते. त्या ऐतिहासिक परंपरेतून प्रेरणा घेत, भारताच्या पारंपरिक सागरी राज्यकारभाराला आधुनिक जागतिक संपर्कतेशी जोडण्याचा प्रयत्न या संवादातून केला जात आहे.
शैक्षणिक संशोधन आणि राष्ट्रीय धोरणात्मक गरजा यांचा समन्वय साधणे, तसेच तरुण पिढीला भारताच्या सागरी भविष्याविषयी जागरूक करणे, हा या उपक्रमामागील मुख्य उद्देश असल्याचे आयोजकांनी स्पष्ट केले आहे. या राष्ट्रीय सागरी संवादामुळे भारताच्या महासागरी आर्थिक दृष्टिकोनाला नवी दिशा मिळेल, असा विश्वास व्यक्त केला जात आहे.
